Φρένο στην υπεράκτια φοροδιαφυγή



 Γράφει ο Μπάμπης Μιχάλης

Σοβαρή πιθανότητα συμφωνίας στη σημερινή σύνοδο των υπουργών Οικονομικών του G7 στο Λονδίνο ● Σχέδιο δύο πυλώνων στο τραπέζι. Πρώτον, φορολόγηση των πολυεθνικών στην πηγή των εσόδων, δηλαδή στη χώρα όπου παράγονται τα κέρδη. Δεύτερον, ελάχιστος συντελεστής των υπεράκτιων κερδών, με βάση όριο που προς το παρόν συζητείται.

Tη σημαντικότερη μεταρρύθμιση των διεθνών φορολογικών κανονισμών εδώ και περίπου έναν αιώνα συζητούν σήμερα στο Λονδίνο οι υπουργοί Οικονομικών των επτά πιο πλούσιων χωρών του κόσμου (G7) με μεγάλες πιθανότητες να συμφωνήσουν.

Ζητούμενο της συζήτησης, η δικαιότερη φορολόγηση των πολυεθνικών εταιρειών και η θέσπιση ενός παγκόσμιου ελάχιστου εταιρικού φόρου. Πρόταση που μέχρι πρόσφατα βρισκόταν στα περιθώριο της ατζέντας του G7 αλλά το τελευταίο δίμηνο εκτοξεύτηκε, ανοίγοντας τον δρόμο για την είσπραξη απλήρωτων φόρων εκατοντάδων δισεκατομμυρίων και τον τερματισμό του καταστροφικού φορολογικού ανταγωνισμού προς τα κάτω μεταξύ των χωρών της υφηλίου. Εκτιμάται ότι μια συμφωνία του G7 σήμερα θα πυροδοτήσει τη στήριξη των υπουργών Οικονομικών του G20 που συναντώνται τον άλλο μήνα στην Ιταλία και θα επισπεύσει το στόχο για μια τελική διεθνή συμφωνία έως τον Οκτώβριο.

Το σχέδιο που βρίσκεται στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων αποτελείται από δύο πυλώνες. Στο πλαίσιο του πρώτου οι χώρες αποκτούν το δικαίωμα φορολόγησης των κερδών που παράγονται στη δικαιοδοσία τους από μια πολυεθνική που έχει την έδρα της στο εξωτερικό. Φορολογείται η πηγή των εσόδων μιας εταιρείας ανεξάρτητα από το πού βρίσκεται η φυσική της έδρα.

Στον δεύτερο πυλώνα, οι χώρες επιβάλλουν έναν ελάχιστο εταιρικό φορολογικό συντελεστή για τα υπεράκτια κέρδη των μεγάλων εταιρειών που έχουν την έδρα τους στη δικαιοδοσία τους. Ο φόρος αυτός θα επιβληθεί μόνο σε πολυεθνικές που έχουν έσοδα μεγαλύτερα από ένα συγκεκριμένο όριο -το οποίο συζητείται- και θα καταβάλλεται στη χώρα όπου εδρεύει η μητρική της πολυεθνικής.

Ο Αμερικανός πρόεδρος Τζο Μπάιντεν είχε προτείνει αρχικά τον συντελεστή αυτό στο 21% αλλά στη συνέχεια τον περιόρισε στο 15% προκειμένου να κερδίσει στήριξη περισσότερων χωρών.

Ωστόσο, η επιβολή ενός τέτοιου φόρου, όπως έχει περιγραφεί και προωθείται από τον ΟΟΣΑ, πριμοδοτεί κυρίως τις χώρες στις οποίες έχουν την έδρα τους οι πολυεθνικές - και που συνήθως είναι οι πλουσιότερες. Εκτιμάται ότι μόνο οι επτά πλούσιες οικονομίες του G7 -υπεύθυνες για το 45% του παγκόσμιου ΑΕΠ αλλά μόλις με το 10% του παγκόσμιου πληθυσμού- θα κερδίσουν πάνω από το 60% των επιπλέον εσόδων που θα αποφέρει αυτός ο φόρος. Αντίθετα, οι φτωχότερες χώρες που χάνουν μεγαλύτερο συγκριτικά ποσοστό φορολογικών εσόδων από την καταχρηστική συμπεριφορά των πολυεθνικών θα κερδίσουν τα λιγότερα.

Ενα από τα ζητήματα που θα απασχολήσουν τους 7 υπουργούς είναι το ποιες εταιρείες θα επηρεαστούν. Η αμερικανική πλευρά εκτίμησε κάποια στιγμή νωρίτερα ότι περίπου 100 πολυεθνικές θα εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής του πρώτου πυλώνα, χωρίς να τις κατονομάσει. Οι ειδικοί πιστεύουν ότι οι μισές εξ αυτών θα είναι αμερικανικές και οι 8 υψηλής τεχνολογίας. Η περσινή πρόταση του ΟΟΣΑ που περιελάμβανε σειρά κριτηρίων όπως κατώτατο όριο εσόδων 750 εκατ. ευρώ -και μάλλον θα αποσυρθεί προς χάρην της αμερικανικής- κάλυπτε περί τις 2.500 πολυεθνικές. Από την άλλη πλευρά και στο πλαίσιο του δεύτερου πυλώνα για την επιβολή ενός παγκόσμιου ελάχιστου εταιρικού φορολογικού συντελεστή, εκτιμάται ότι θα εμπίπτουν μέχρι και 8.000 πολυεθνικές.

Ενα άλλο ζήτημα είναι πόσα επιπλέον φορολογικά έσοδα θα αποφέρει αυτή η μεταρρύθμιση. Ο ΟΟΣΑ τα εκτιμά έως 81 δισ. δολάρια (5-12 δισ. από τον α’ πυλώνα +42-70 δισ. από τον β’, αλλά με ελάχιστο φορολογικό συντελεστή μόνο 12,5%) ετησίως. Το Tax Justice Network, αντίθετα, με συντελεστή 21%, υπολογίζει τα επιπλέον φορολογικά έσοδα στα 640 δισ. δολάρια.

Με μια σειρά από οργανώσεις που μάχονται για ένα δικαιότερο φορολογικό σύστημα στον πλανήτη, το ΤJN έχει αντιπροτείνει τον ελάχιστο πραγματικό φορολογικό συντελεστή (METR). Το σύστημα METR προβλέπει τη φορολόγηση των κερδών των πολυεθνικών στη χώρα όπου γίνεται η πραγματική οικονομική δραστηριότητά τους, με βάση τον νόμιμο φορολογικό συντελεστή που ισχύει σε αυτήν και ο οποίος μπορεί να είναι πολύ υψηλότερος από το 15%.

από efsyn


Δεν υπάρχουν σχόλια:

Από το Blogger.