Τώρα μετράμε αντοχές

 Γράφει ο Σταύρος Χριστακόπουλος

Εστίαση με περιορισμούς, σχολεία, τουρισμός, υπερτοπικές μετακινήσεις είναι τα τέσσερα πεδία στα οποία η κυβέρνηση προχωρεί τον Μάιο σε άρση απαγορεύσεων με στόχο την επαναφορά στην «κανονικότητα».

Σύμμαχός της ο εμβολιασμός. Η στρατηγική της βασίζεται στις παραλαβές μεγάλων ποσοτήτων εμβολίων τον Μάιο και τον Ιούνιο: 5.240.000 δόσεις από τις Pfizer και Moderna συν 1.260.000 δόσεις από το μονοδοσικό της Johnson & Johnson.

Ο στόχος των 5.000.000 εμβολιασμένων Ελλήνων συνιστά, κατά τον Μητσοτάκη, το «πρώτο τείχος ανοσίας», που θα επιτρέψει την ομαλή λειτουργία του τουρισμού το καλοκαίρι και θα δημιουργήσει τη δυνατότητα να επανεκκινήσει με ασφάλεια η ελληνική οικονομία. Ο στόχος πάντως, παρότι βρίσκεται ελάχιστα πάνω από το 50% της τουριστικής κίνησης – και των ανάλογων εσόδων – του 2019, θεωρείται υψηλός δεδομένων των δυσκολιών που υπάρχουν και στους μεγάλους τουριστικούς πελάτες της χώρας μας.

Επιπλέον η επιτυχία του εμβολιασμού – παρότι φαίνεται ότι δεν θα υπάρξουν τα εμπόδια του πρόσφατου παρελθόντος στις παραδόσεις των εμβολίων – δεν είναι ακόμη διασφαλισμένη.

● Η κυβέρνηση δεν δίνει σε σταθερή βάση αναλυτικά στοιχεία για την πορεία του εμβολιασμού, άρα εικόνα δεν υπάρχει.

● Προ μηνός περίπου γνωρίζαμε ότι οι – ευπαθέστερες όλων – ηλικίες 60 και άνω είχαν εμβολιαστεί κατά μόλις 60%.

● Ευλόγως η αγωνία αφορά τους νεότερους, περισσότερο κινητικούς και εργαζόμενους πολίτες, για τους οποίους δεν υπάρχει ακόμη επίσημο στοιχείο. Η πρόσφατη ανακοίνωση περί 150.000 κλεισμένων ραντεβού στις ηλικίες 30 – 39 ετών δεν λέει απολύτως τίποτε, αφού αυτός ο αριθμός αντιστοιχεί σε πολύ μικρό ποσοστό (10% – 15%) αυτών των ηλικιών.

Συνεπώς είναι ακόμη άγνωστος ο βαθμός επιτυχίας του εμβολιασμού, από την οποία εξαρτάται απολύτως η πορεία της οικονομίας και της χώρας τους επόμενους μήνες.

Νέος δανεισμός

Από εκεί και πέρα η κυβέρνηση φιλοδοξεί να πάρει ταμιακή ανάσα μέσω δανεισμού περί τα 6 δισ. ευρώ: έως 3 δισ. από τις αγορές, 2,4 δισ. από το ευρωπαϊκό εργαλείο ανάκαμψης SURE – φθηνά δάνεια για την προστασία θέσεων εργασίας και εισοδημάτων που έχουν πληγεί από την πανδημία – συν 650 εκατ. ευρώ από τη δόση της δέκατης μεταμνημονιακής αξιολόγησης.

Με τα κεφάλαια αυτά φιλοδοξεί να κρατήσει τα ταμιακά διαθέσιμα του κράτους στα 30 δισ. ευρώ – άρα και την πιστοληπτική ικανότητα σε αξιοπρεπές επίπεδο – και να καλύψει μέρος των τελευταίων δαπανών στήριξης επιχειρήσεων και εργαζομένων. Δηλαδή η κυβέρνηση «πάει ταμείο» και κερδίζει χρόνο έως ότου έρθει κάποια προκαταβολή από τον ευρωπαϊκό μηχανισμό ανάκαμψης Next Generation EU (ταμείο ανάκαμψης).

Ανασφαλής αγορά

Μέχρι όμως να έρθουν τα όποια καλά νέα για την οικονομία, παραμένουν σοβαρές εκκρεμότητες και πολλοί περιμένουν με αγωνία να κάνουν το δικό τους «ταμείο», έστω προσωρινό, για να διαπιστώσουν αν το χρονοδιάγραμμα εξόδου από την κρίση είναι στα μέτρα τους, αν αντέχουν να περάσουν στην επόμενη φάση ή θα καταρρεύσουν στα μισά του δρόμου.

● Οι επιχειρηματίες της εστίασης και του τουρισμού, ύστερα από εξάμηνο υποχρεωτικό λουκέτο, περιμένουν την επιτυχία του εμβολιασμού και την άφιξη του τουριστικού κύματος για να φανεί πόσες από τις ζημιές μπορούν να αποσβέσουν και αν μπορούν να διατηρήσουν σε βάθος χρόνου τις επιχειρήσεις τους.

● Η ίδια αγωνία διακατέχει ένα τεράστιο πλήθος επιχειρήσεων και επιχειρηματιών, προμηθευτών του τουρισμού και της εστίασης, των οποίων η μοίρα εξαρτάται απολύτως από αυτούς τους δύο τομείς.

● Οι έμποροι δεν είναι βέβαιοι εάν και ποιο μερίδιο από τον πακτωλό των δισ. που αποταμιεύτηκαν – επειδή ακριβώς έλειψαν από την αγορά – θα διοχετευτεί σε καταναλωτική δαπάνη.

● Οι εργαζόμενοι δεν είναι ακόμη βέβαιοι για τη βιωσιμότητα όλων αυτών των επιχειρήσεων και άρα για τις θέσεις εργασίας τους.

Ευρω-εκκρεμότητες

Πέραν όλων αυτών, στο «παρά ένα» της τουριστικής περιόδου υπάρχουν επιπλέον σοβαρές ανεπίλυτες εκκρεμότητες, όπως η πολιτική της Ε.Ε. για την ασφαλή είσοδο πολιτών τρίτων χωρών.

1. Η Κομισιόν διατηρεί αυστηρά κριτήρια (πολύ μικρή «λευκή» λίστα χωρών με θετικά επιδημιολογικά χαρακτηριστικά, πρόοδος στους εμβολιασμούς, και μάλιστα με εμβόλια εγκεκριμένα από την Ε.Ε., πιθανό κατώτατο όριο εμβολιαστικής κάλυψης του πληθυσμού των τρίτων χωρών και δυνατότητα «φρένου» σε περιπτώσεις επικίνδυνων νέων μεταλλάξεων του κορωνοϊού ή εξάρσεων της επιδημίας).

2. Η Ελλάδα θεωρεί οικονομικώς καταστροφικά αυτά τα κριτήρια και προκρίνει – με ελάχιστους συμμάχους μέχρι στιγμής – τα αποδεικτικά εμβολιασμού ή αρνητικού διαγνωστικού τεστ ή πρόσφατης ανάρρωσης από την Covid-19.

Εξαιρετικά προβληματικό είναι το κριτήριο του εμβολιασμού με εμβόλια ήδη εγκεκριμένα από την Ε.Ε., η οποία κρατάει προς το παρόν σε καθεστώς «κυλιόμενης αξιολόγησης» εμβόλια τα οποία χρησιμοποιούν ιδιαίτερα κρίσιμοι για τον τουρισμό μας πελάτες: το ρωσικό Sputnik-V και το κινεζικό της Sinovac, τα οποία είναι άγνωστο αν και πότε θα μπουν στη «λευκή» λίστα.

Αντιμέτωποι με τον εαυτό τους

Με απλά λόγια η αβεβαιότητα είναι το κύριο χαρακτηριστικό αυτής της περιόδου, κατά την οποία θα κριθούν, σε πολύ μεγάλο βαθμό, όχι μόνο η κατάσταση της ευρείας μεσαίας και της ακόμη ευρύτερης υπαλληλικής τάξης το φθινόπωρο, αλλά και η πολιτική στρατηγική κυβέρνησης και αντιπολίτευσης.

Εάν, αυτή την ώρα, είναι πολύ φτωχές οι ενδείξεις για την προοπτική των εμβολιασμών και του τουρισμού, είναι ακόμη φτωχότερες αυτές για την κατάσταση στην οποία θα βρεθούν το φθινόπωρο επιχειρήσεις και εργαζόμενοι – ιδιαίτερα αυτοί τους οποίους αφορά η προωθούμενη απορρύθμιση εργασιακών δικαιωμάτων. Μπορεί πολλοί να επιλέγουν την πολιτική σχεδόν αποκλειστικά μέσω της επικοινωνίας, αλλά η πραγματικότητα σπανίως επικαλύπτεται από επικοινωνιακά νεφελώματα.

Δέκα χρόνια μετά τη χρεοκοπία ο κορωνοϊός βρήκε ευρύτατα κοινωνικά στρώματα σε οριακή οικονομική κατάσταση, η οποία ήδη για πολλούς επιδεινώθηκε σοβαρά από τον Μάρτιο του 2020 και ύστερα. Η κυβέρνηση υποχρεώθηκε σε – εκτός προγράμματος – μεγάλης έκτασης ενισχυτικά οικονομικά μέτρα, η αντιπολίτευση δεν βρήκε τον χώρο που επιθυμούσε, αλλά η διαφαινόμενη έξοδος από την υγειονομική κρίση υποχρεώνει τους πάντες σε μια νέα αναμέτρηση τόσο με την οικονομική και κοινωνική πραγματικότητα όσο και με τον εαυτό τους…

από topontiki