Αναδρομικά: Προσφυγή της κυβέρνησης και αγωνία για το ΣτΕ

Γράφει η Αντριάνα Βασιλά

Τσουνάμι αιτήσεων από εκατοντάδες χιλιάδες συνταξιούχους υποβάλλονται καθημερινά, ώστε να κατοχυρώσουν την επιστροφή αναδρομικών, σε ΕΦΚΑ, Γενικό Λογιστήριο και ΕΤΕΑΕΠ, ανάλογα με την περίπτωση στην οποία υπάγονται οι συντάξεις τους. Ως γνωστόν, οι συνταξιούχοι διεκδικούν αναδρομικά από παράνομες μειώσεις στις κύριες και επικουρικές συντάξεις, που φτάνουν τα 1.868 ευρώ και 640 ευρώ αντίστοιχα για 20 μήνες.

Ακολουθήστε μας στο Facebook Τελευταία Έξοδος 

Η μεγάλη ανησυχία του υπουργείου Εργασίας είναι η αντιμετώπιση του κύματος αγωγών από το ΣτΕ, που έχει ήδη αποφανθεί ότι τα αναδρομικά θα υπολογιστούν για περικοπές που ίσχυαν από το 2015 μέχρι και τον Μάιο του 2016. Ωστόσο υπάρχει κύμα αγωγών με τις οποίες ζητούνται αναδρομικά από την αρχή της κρίσης.

Με το κύμα προσφυγών που έρχεται από τους συνταξιούχους το υπουργείο Εργασίας βρίσκεται ήδη σε πολύ δύσκολη θέση διότι, αν τελεσιδικήσουν, τότε θα πρέπει να καταβάλει τα αναδρομικά δημιουργώντας μαύρη τρύπα στα ταμεία τής τάξης των 8 δισ. ευρώ.

Για τον λόγο αυτόν οι ιθύνοντες του υπουργείου θα προσπαθήσουν να καθυστερήσουν έως και δύο - τρία χρόνια την υπόθεση των αναδρομικών, «αποκρούοντας» το εφιαλτικό ενδεχόμενο πληρωμής του συνόλου τους, που θα σήμαινε εκταμίευση του αστρονομικού αυτού ποσού.

«Χωρίς αναδρομικότητα»

Ήδη η υπουργός Εργασίας Έφη Αχτσιόγλου έστειλε μήνυμα στους συνταξιούχους ότι δεν θα καταφέρουν να κερδίσουν αναδρομικά όλες τις περικοπές που έχουν γίνει στις συντάξεις από το 2012, καθώς το Δημόσιο έχει προσφύγει σε δεύτερο βαθμό.

Η Αχτσιόγλου δήλωσε ότι ναι μεν το Μονομελές Πρωτοδικείο έχει δικαιώσει ορισμένους συνταξιούχους που προσέφυγαν, όμως η κυβέρνηση έχει προσφύγει σε δεύτερο βαθμό και θα κερδίσει τη δίκη, διότι η απόφαση του ΣτΕ που έκρινε αντισυνταγματικό τον νόμο και πάνω στην οποία βασίστηκε η απόφαση του Πρωτοδικείου δεν έχει αναδρομική ισχύ:

«Γίνεται επιχείρηση παραπληροφόρησης από ΜΜΕ, χτίζονται δικηγορικές καριέρες. Το 2012 με τους νόμους Κουτρουμάνη - Βρούτση περικόπηκαν οι συντάξεις. Το 2015 το ΣτΕ έκρινε ότι αυτές οι περικοπές ήταν αντισυνταγματικές, αλλά αυτή η απόφαση δεν έχει αναδρομική ισχύ. Η κυβέρνηση το 2016 προχώρησε σε μια μεγάλη ασφαλιστική μεταρρύθμιση και διαμόρφωσε ένα καθαρό πεδίο που εναρμονίζεται με τις συνταγματικές αρχές. Πριν από λίγους μήνες υπήρξε απόφαση Μονομελούς Πρωτοδικείου ότι θα πρέπει να δοθούν αναδρομικά. Αυτό αντιβαίνει στην απόφαση του ΣτΕ, έχει ασκηθεί έφεση από την πλευρά του Δημοσίου. Δεν εκτιμώ ότι θα ευδοκιμήσει στους επόμενους βαθμούς αυτή η απόφαση του Μονομελούς Πρωτοδικείου».

Εν τω μεταξύ ο αρμόδιος υφυπουργός Τάσος Πετρόπουλος από τη μία πλευρά αποτρέπει τους συνταξιούχους από το να υποβάλουν αγωγές – επισημαίνοντας ότι θα καταβληθούν τα ποσά, εφόσον βέβαια κριθεί οριστικά το ζήτημα από το Συμβούλιο της Επικρατείας – και από την άλλη διευκρινίζει ότι μόνο όσοι συνταξιούχοι προσέφυγαν στη Δικαιοσύνη θα λάβουν τα αναδρομικά των συντάξεων.

Ωστόσο άλλες έξι - επτά υποθέσεις που εκδικάστηκαν πρόσφατα δικαιώνουν πρωτοδίκως συνταξιούχους που διεκδικούν την επιστροφή ποσών για τα κομμένα δώρα και τις άλλες περικοπές οι οποίες κρίθηκαν αντισυνταγματικές.

Ενδεικτικά αναφέρουμε τη δικαίωση 42 συνταξιούχων του ΝΑΤ (ομαδική αγωγή), στον καθέναν από τους οποίους επιδικάστηκε ποσό 6.000 - 7.000 ευρώ.

Και σ’ αυτή την περίπτωση ο ΕΦΚΑ άσκησε έφεση, παρά την πρόσφατη γνωμοδότηση του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους, το οποίο υπέδειξε στον ΕΦΚΑ να μην ασκήσει έφεση κατά πρωτόδικης απόφασης που δικαιώνει δύο συνταξιούχους της ΔΕΗ.

 Ερμηνείες και αντιφάσεις

Την ίδια ώρα η κυβέρνηση ήδη αποφάσισε να δώσει αναδρομικά μέχρι το τέλος του 2018 σε εργαζόμενους, δικαστικούς λειτουργούς, γιατρούς του ΕΣΥ, πανεπιστημιακούς και ένστολους εφαρμόζοντας τις αποφάσεις του Συμβουλίου της Επικρατείας. Το ερώτημα που τίθεται τώρα είναι πώς θα χειριστεί το θέμα για τους επόμενους.

Στην περίφημη απόφαση του ΣτΕ δίνονται διαφορετικές ερμηνείες. Η κυβέρνηση λέει ότι δεν μπορεί κανείς να διεκδικήσει χρήματα μετά την έκδοση της συγκεκριμένης απόφασης. Έχει βάση αυτή η θέση;

Μα, ήδη η κυβέρνηση πλήρωσε για δύο συνταξιούχους. Ο ΕΦΚΑ συγκεκριμένα πλήρωσε τα αναδρομικά και είπε ότι δεν θα κάνει έφεση. Η συγκεκριμένη προσφυγή είχε γίνει το 2016, μετά την απόφαση του ΣτΕ. Άρα εδώ υπάρχει μια αντίφαση σ’ αυτά που λέγονται από την πλευρά της. Σε κάθε περίπτωση πάντως οι περικοπές του 2012 που κρίθηκαν αντισυνταγματικές αφορούν:

● Συνταξιούχους του πρώην ΙΚΑ και του πρώην ΕΤΕΑΜ. Όσοι είχαν το 2012 άθροισμα κύριας και επικουρικής 1.000 ευρώ και άνω υπέστησαν και τα «ψαλίδια» στα ποσά συντάξεων, ενώ οι χαμηλοσυνταξιούχοι έχασαν μόνο τα δώρα (800 ευρώ τον χρόνο).

● Συνταξιούχους των ταμείων των πρώην ΔΕΚΟ και τραπεζών, για τους οποίους είναι εξαιρετικά υψηλές οι περικοπές των κύριων συντάξεων.

● Συνταξιούχους του πρώην ΟΑΕΕ. Όσοι είχαν το 2012 άθροισμα κύριας και επικουρικής 1.000 ευρώ και άνω υπέστησαν και τα «ψαλίδια» στα ποσά συντάξεων, ενώ οι χαμηλοσυνταξιούχοι έχασαν μόνο τα δώρα (800 ευρώ τον χρόνο).

● Συνταξιούχους του πρώην ΝΑΤ.

● Συνταξιούχους του πρώην ΟΓΑ, οι οποίοι δεν είχαν περικοπές στο βασικό ποσό, καθώς λαμβάνουν χαμηλές συντάξεις, αλλά έχασαν το σύνολο των δώρων, αφού είχαν εξαιρεθεί από τον νόμο του 2010 που μείωνε τα δώρα στα 800 ευρώ τον χρόνο.

Όπως και να έχει, πάντως, εκατομμύρια είναι οι συνταξιούχοι που θέλουν να διεκδικήσουν αναδρομικά και έτσι έχει στηθεί μια κανονική βιομηχανία αγωγών. Ανάλογα με το ποσό που διεκδικεί κάποιος, τα «έξοδα» κυμαίνονται από 70 έως 170 ευρώ το άτομο.

Εάν η αγωγή είναι ομαδική, το κόστος συνήθως κινείται μεταξύ 40 και 50 ευρώ, άσχετα από το ποσό που διεκδικεί κάποιος, καθώς τα δικηγορικά γραφεία κάνουν... εκπτώσεις για να αυξήσουν τον όγκο της πελατείας τους. Στην ατομική αγωγή το τελικό κόστος (δικαστικά έξοδα, αμοιβή δικηγόρου) ξεκινάει από 300 ευρώ και ίσως φτάσει και τα 1.000 ευρώ.

 Η ΕΝΥΠΕΚΚ ξεκαθαρίζει

Διευκρινίσεις αναφορικά με τα αναδρομικά στους συνταξιούχους, επειδή επικρατεί μεγάλη σύγχυση, δίνει η Ένωση για την Υπεράσπιση της Εργασίας και του Κοινωνικού Κράτους (ΕΝΥΠΕΚΚ) και ενημερώνει ότι το Συμβούλιο Επικρατείας με την υπ’ αριθ. 2287/2015 απόφαση της Ολομέλειάς του αποφάσισε αμετακλήτως τα ακόλουθα:

1. Κήρυξε αντισυνταγματικές τις ρυθμίσεις των Ν. 4051/2012 (άρθρο 6, παρ. 2) και 4093/2012 (άρθρο 1, παρ. ΙΑ υποπαρ. ΙΑ. 5 περ. 1 και υποπαρ. ΙΑ. 6 περ. 3) που επέβαλαν τις περικοπές στις κύριες και επικουρικές συντάξεις από 1.1.2012 και την κατάργηση των τριών δώρων - επιδομάτων (Χριστουγέννων, Πάσχα και επιδόματος αδείας) συνολικού ύψους 800 ευρώ κατ’ έτος (400+200+200).

2. Διέταξε να λάβουν τα παρανόμως παρακρατηθέντα ποσά, και μάλιστα αναδρομικά για την περίοδο από 1.1.2012 έως 10.6.2015 (ημερομηνία δημοσίευσης της ανωτέρω απόφασης), μόνον όσοι συνταξιούχοι είχαν ασκήσει «ένδικα μέσα ή βοηθήματα» μέχρι 10.6.2015.

3. Διέταξε να αναπροσαρμοστούν, χωρίς προηγούμενη προσφυγή στα δικαστήρια, οι συντάξεις όλων ανεξαιρέτως των συνταξιούχων στα προ της 1.1.2012 επίπεδα, χωρίς δηλαδή να υπολογίζονται εφεξής οι ανωτέρω περικοπές που κρίθηκαν αμετάκλητα αντισυνταγματικές.

4. Διέταξε να λαμβάνουν κανονικά τα τρία δώρα - επιδόματα, συνολικού ύψους 800 ευρώ ανά έτος, όλοι ανεξαιρέτως οι συνταξιούχοι από 11.6.2015 (επόμενη ημέρα της δημοσίευσης της απόφασης) χωρίς να είναι υποχρεωμένοι να προσφύγουν στη Δικαιοσύνη.

5. Απεξάρτησε την εφ’ όρου ζωής καταβολή των τριών δώρων - επιδομάτων στους συνταξιούχους (και μετά τον θάνατό τους στους κληρονόμους τους) από το ύψος των συνταξιοδοτικών δαπανών και από τις τυχόν μεταρρυθμίσεις του ασφαλιστικού συστήματος μετά την έκδοση της ανωτέρω απόφασης (10.6.2015).

Σύμφωνα με την ΕΝΥΠΕΚΚ οι πρόσφατες υπ’ αριθ. 1-4/2018 αποφάσεις του ΑΕΔ πανηγυρικά επιβεβαιώνουν όλα τα ανωτέρω αφού αποσύνδεσαν το ισόβιο δικαίωμα των συνταξιούχων για είσπραξη των δώρων - επιδομάτων από τον ασφαλιστικό νόμο 4387/2016 («Νόμος Κατρούγκαλου») και κυρίως από τα κεφάλαια που προβλέπουν τη νέα αρχιτεκτονική των συντάξεων (άρθρα 7 και 8) καθώς και τον επανυπολογισμό τους (άρθρο 14).

Η ΕΝΥΠΕΚΚ και ο πρόεδρός της Αλέξης Μητρόπουλος καλούν και όλους τους νέους συνταξιούχους, οι οποίοι συνταξιοδοτήθηκαν μετά την ισχύ του Νόμου Κατρούγκαλου (Ν. 4387/2016), μετά δηλαδή τις 13.5.2016, να καταθέσουν μέχρι τα τέλη του 2018 αίτηση προς τον ΕΦΚΑ και το ΕΤΕΑΕΠ προκειμένου να διακόψουν την παραγραφή και να διασφαλίσουν τις αξιώσεις τους.

Όπως σημειώνει σε σχετική ανακοίνωσή της η ΕΝΥΠΕΚΚ, «μετά τις τελευταίες δικαστικές εξελίξεις από τα ανώτατα δικαστήρια της χώρας, που δικαιώνουν τους παλαιούς συνταξιούχους και κηρύσσουν αντισυνταγματικές τις διατάξεις των νόμων που επέβαλαν τις περικοπές των κύριων και επικουρικών συντάξεων και κατήργησαν τα δώρα Χριστουγέννων - Πάσχα και του επιδόματος αδείας, η ΕΝΥΠΕΚΚ καλεί όλους τους νέους συνταξιούχους που συνταξιοδοτήθηκαν μετά την ισχύ του Ν. 4387/2016 (13.5.2016) να καταθέσουν μέχρι τα τέλη του τρέχοντος έτους αίτηση προς τον ΕΦΚΑ και το ΕΤΕΑΕΠ προκειμένου να διακόψουν την παραγραφή και να διασφαλίσουν τις αξιώσεις τους ενόψει και της έκδοσης αποφάσεων από το ΣτΕ επί προσφυγών που ασκήθηκαν για συγκεκριμένες διατάξεις του Νόμου Κατρούγκαλου (Ν. 4387/2016)».

Πηγή