Φυλακισμένοι πολλών ταχυτήτων

 Γράφει η Υπατία Κοκκινάκη

Σε κάποιους προκαλούν έκπληξη τα παράδοξα αιτήματα ειδικής μεταχείρισης του Μένιου Φουρθιώτη ενόσω κρατείται στις φυλακές Κορυδαλλού.

Στο πλαίσιο του σωφρονιστικού κανονισμού αιτήθηκε να έχει πρόσβαση σε συνδρομητικό κανάλι – εξάλλου τουλάχιστον 400 κρατούμενοι στον Κορυδαλλό έχουν τη δυνατότητα να παρακολουθούν συνδρομητικά κανάλια μετά πληρωμής.

Ειδικότερα το αίτημά του να μπει κομμωτής για να περιποιηθεί την κόμη του στο κελί του δεν έγινε δεκτό από το συμβούλιο των φυλακών, αλλά και το αίτημά του να πάρει μέρος στην εκπομπή του μέσα από τη φυλακή ήταν από αυτά που χαρακτηρίστηκαν παράλογα.

Ανεξάρτητα πάντως από την τύχη των επιμέρους αιτημάτων τού εν λόγω κρατουμένου, που δεν είναι το σημερινό θέμα μας, το φαινόμενο κάποιοι φυλακισμένοι να λαμβάνουν ειδική μεταχείριση σε σύγκριση με άλλους είναι πάρα πολύ παλαιό. Εξάλλου, εάν οι παροχές των φυλακών επέτρεπαν σε όλους τους κρατούμενους να έχουν ίσα δικαιώματα στην πρόσβαση αυτών των ενδεχομένως πολυτελών παροχών, τότε η συζήτηση για το ζήτημα αυτό θα ήταν άτοπη.

Υπενθυμίζεται σχετικά η ιστορία με την πισίνα και το μπάρμπεκιου που έφτιαξαν κρατούμενοι στον προαύλιο χώρο των φυλακών Κορυδαλλού το 2012. Τότε η διοίκηση των φυλακών ενέκρινε και προχώρησε στη δημιουργία πολυτελούς πισίνας και μπάρμπεκιου. Το έργο είχε ονομαστεί… «κατασκευή ποτίστρας για ζώα και πτηνά», για όσους δεν θυμούνται.

Ο ρόλος των εισαγγελέων

Αξίζει να δοθεί έμφαση στον ρόλο και τις αρμοδιότητες των εισαγγελέων, οι οποίοι υποτίθεται ότι ασκούν έλεγχο κατά τη διάρκεια της έκτισης της ποινής των κρατουμένων και εξετάζουν κατά πόσον εφαρμόζονται τα μέτρα ασφαλείας.

Σύμφωνα με το άρθρο 567 της Ποινικής Δικονομίας, «ο εισαγγελέας Πλημμελειοδικών του τόπου όπου εκτίεται η ποινή ασκεί τις προβλεπόμενες στον κώδικα βασικών κανόνων για τη μεταχείριση των κρατουμένων αρμοδιότητές του και μεριμνά για την έκτιση της ποινής και την εφαρμογή των μέτρων ασφαλείας, σύμφωνα με τις διατάξεις του κώδικα αυτού, του Ποινικού Κώδικα και των ειδικών νόμων για την εκτέλεση ποινών».

Επιπλέον ο εισαγγελέας Πλημμελειοδικών πρέπει να επισκέπτεται τη φυλακή τουλάχιστον μία φορά την εβδομάδα. Κατά τις επισκέψεις αυτές δέχεται κρατουμένους που έχουν ζητήσει ακρόαση.

Μάλιστα στις φυλακές Πειραιώς (Κορυδαλλού), Θεσσαλονίκης (Διαβατών), Πατρών (Αγίου Στεφάνου) και Λάρισας τις αρμοδιότητες αυτές ασκεί αντεισαγγελέας Εφετών, επικουρούμενος από έναν εισαγγελέα Πλημμελειοδικών, ο οποίος τον αναπληρώνει όταν δεν υπάρχει ή σε περίπτωση κωλύματος ή απουσίας του.

Οι εισαγγελείς αυτοί ορίζονται για ένα έτος από εκείνους που υπηρετούν στις οικείες εισαγγελίες με απόφαση του Ανώτατου Δικαστικού Συμβουλίου, στην οποία προβλέπεται ολική ή μερική απαλλαγή από τα λοιπά καθήκοντά τους και εγκαθίστανται στο σωφρονιστικό κατάστημα. Η θητεία τους μπορεί να παραταθεί για ένα ακόμη έτος.

Συμπερασματικά τη διαδικασία της έκτισης ποινής των κρατουμένων εποπτεύει ο εισαγγελέας. Εκείνος είναι αρμόδιος για να εντοπίζει τυχόν παραλείψεις ή υπερβολές στη μεταχείριση των κρατουμένων, αλλά και να ελέγχει αν οι συνθήκες κράτησής τους είναι οι κατάλληλες.

Νομικές πηγές αναφέρουν ότι οι εισαγγελείς δεν ασκούν αυτόν τον ρόλο τους και δεν ασχολούνται καθόλου με το τι συμβαίνει πραγματικά στις φυλακές, με αποτέλεσμα η κατάσταση στα καταστήματα κράτησης να έχει ξεφύγει.

Χωρίς καμία εποπτεία στις φυλακές, δεν προκαλεί εντύπωση το ότι διέρρευσαν στο παρελθόν εικόνες όπως αυτές στο κολαστήριο των φυλακών Κορυδαλλού, όπου η απάνθρωπη μεταχείριση αφορά άρρωστους κρατούμενους που έχουν ανάγκη νοσηλείας και φροντίδας. Σε αντίθεση με άλλους κρατούμενους, οι οποίοι λαμβάνουν «προνομιούχο» μεταχείριση, η οποία εκφράζεται με πάρα πολλούς – και συχνά προκλητικούς – τρόπους.

Πέμπτοι από το τέλος σε καταδίκες

Χαρακτηριστική της κατάστασης είναι και η κατάταξη της Ελλάδας στην ετήσια μελέτη του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου (ΕΔΔΑ) για το 2020.

Σύμφωνα με τα στοιχεία, σε σύνολο 871 αποφάσεων του ΕΔΔΑ για το δικαστικό έτος 2020, οι 25 αφορούσαν την Ελλάδα. Ωστόσο, οι πέντε αποφάσεις είναι αθωωτικές, με αποτέλεσμα ο συνολικός αριθμός τον καταδικαστικών αποφάσεων να ανέρχεται σε 18 (από 23 το 2019).

Σύμφωνα με τα στοιχεία του πίνακα, η Ελλάδα κατατάσσεται το 2020 στην 10η θέση μεταξύ των 47 κρατών – μελών του Συμβουλίου της Ευρώπης με κριτήριο τις καταδικαστικές αποφάσεις.

Ωστόσο η Ελλάδα κατατάσσεται πέμπτη σε καταδίκες για παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων μεταξύ των κρατών – μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης και για το 2020.

Στην πρώτη θέση ήταν η Ρωσία, με μείωση, ωστόσο, των καταδικών (173 αποφάσεις από 186 το 2019), ενώ στον πίνακα ακολουθούν η Τουρκία (85 αποφάσεις από 96 το 2019), η Ουκρανία (82 από 109 το 2019), η Ρουμανία (64 από 56 το 2019), το Αζερμπαϊτζάν (37 από 18 το 2019), η Βουλγαρία (35 από 13 το 2019), η Μολδαβία (28 από 39 το 2019), η Ουγγαρία (28 από 36 το 2019) και η Κροατία (21 από 9 το 2019).

Σε σχέση με τις παραβιάσεις που αφορούν το άρθρο 3 της ΕΣΔΑ για την απαγόρευση της απάνθρωπης ή εξευτελιστικής μεταχείρισης, η Ελλάδα είχε δύο καταδικαστικές αποφάσεις το 2020, τέσσερις το 2019 και έντεκα το 2018.

από topontiki