Πόλεμος μεταξύ Google και ΜΜΕ

 

Γράφει ο Δημήτρης Χρυσικόπουλος

Η εταιρεία θα πληρώνει εφημερίδες στη Γαλλία, αλλά πάει σε «μετωπική» στην Αυστραλία

Όποιος δεν το έχει κάνει ποτέ, να σηκώσει το χέρι: Θέλουμε να βρούμε τι είπε ένας υπουργός σε μια συγκεκριμένη συνεδρίαση της Βουλής για ένα συγκεκριμένο θέμα.

Πώς το κάνουμε αυτό; Ανοίγουμε τον υπολογιστή μας ή το smartphone μας, πάμε στον φυλλομετρητή ή στην εφαρμογή της Google, πληκτρολογούμε τις λέξεις που μπορεί να μας ενδιαφέρουν και πατάμε enter. Αμέσως δεκάδες δημοσιεύματα που με κάποιον τρόπο βρίσκονται στον παγκόσμιο ιστό εμφανίζονται σε λίστα και μπορούμε γρήγορα να βρούμε αυτό που μας ενδιαφέρει.

Μοιάζει απλό, εύκολο και εξαιρετικά χρηστικό. Επίσης, όμως, έχει ένα σοβαρό πρόβλημα: τα δημοσιεύματα που βρίσκουμε και που τόσο μας εξυπηρετούν συνήθως προέρχονται από κάποιο ΜΜΕ, το οποίο έχει πληρώσει δημοσιογράφο για να κάνει το ρεπορτάζ, αρχισυντάκτες για να επιμεληθούν την ύλη, τυπογραφείο αν είναι έντυπο και, εν πάση περιπτώσει, έχει τα πνευματικά δικαιώματα για το κείμενο και ενδεχομένως να ζητάει και μια κάποια αμοιβή, προκειμένου κάποιος να το διαβάσει.

Η «γκρίζα ζώνη»

Ωστόσο η Google, εδώ και πολλά χρόνια, μοιάζει να κινείται σε μια «γκρίζα ζώνη» υποστηρίζοντας ότι μέσω της πλατφόρμας της, δηλαδή της μηχανής αναζήτησης, επιτρέπει στις δημοσιογραφικές επιχειρήσεις να έχουν πρόσβαση σε ακόμα μεγαλύτερο κοινό, να αυξήσουν το traffic στις ιστοσελίδες τους και κατ’ αυτόν τον τρόπο να αυξήσουν και τα έσοδά τους από τη διαφήμιση, και μάλιστα σε καιρούς όπου το digital τείνει να αντικαταστήσει όλο και περισσότερο το physical.

Αφήνοντας κατά μέρος τις τεχνικού τύπου απαιτήσεις που η Google έχει από τα ΜΜΕ που «δρουν» διαδικτυακά – και μιλάμε για δεκάδες μικρές και μεγάλες προϋποθέσεις ώστε ο αλγόριθμος της Google, το «δισκοπότηρο» της διαδικτυακής παρουσίας, να βγάζει σε υψηλή θέση το δημοσίευμα – ο μιντιακός κόσμος απαντά σε όλα αυτά με μια αντίστοιχη λογική: χάρη σε εμάς έχετε περιεχόμενο για να δείξετε στις διαδικτυακές αναζητήσεις, όπερ σημαίνει ότι θα πρέπει να μας αποζημιώνετε, αφού χάρη στο περιεχόμενό μας παίρνετε κι εσείς κλικ και έχετε γίνει ένας κολοσσός.

Κατά τα φαινόμενα, η «γκρίζα ζώνη» αυτή στενεύει όλο και περισσότερο για την Google, η οποία πρόσφατα κατέληξε σε συμφωνία με το γαλλικό λόμπι του Τύπου (Alliance de la Presse d’Information Generale), προκειμένου να αρχίσει να αποζημιώνει τα ΜΜΕ ώστε να έχει πρόσβαση στο περιεχόμενό τους (ρεπορτάζ, αρθρογραφία κ.λπ.), προχωρώντας σε συμβάσεις με κάθε μέσο που συμμετέχει στη συγκεκριμένη ένωση, ύστερα από πολλούς μήνες διαπραγματεύσεων.

Πώς θα αποζημιώνονται τα ΜΜΕ

Η Google εξήγησε ότι οι εφημερίδες θα αποζημιώνονται στη βάση της συμμετοχής τους σε πολιτική ή γενική πληροφόρηση, την ημερήσια επισκεψιμότητα και τους μηνιαίους επισκέπτες. Όλα αυτά, βέβαια, έρχονται αφότου η Γαλλία υιοθέτησε ευρωπαϊκό κανονισμό που προβλέπει ότι οι ψηφιακές πλατφόρμες μπορούν να κατηγορηθούν για παραβίαση πνευματικών δικαιωμάτων, ενώ στον χορό έχουν μπει κι άλλες χώρες, όπως η Γερμανία και η Βραζιλία.

Μάλιστα εκτιμάται ότι τον δρόμο της Google θα ακολουθήσει σύντομα και το Facebook, που μέσω του newsfeed δίνει στους χρήστες του πρόσβαση σε ειδήσεις από διάφορα ΜΜΕ, ενώ πρέπει να σημειωθεί ότι η Google θα δημιουργήσει μια νέα πλατφόρμα, το Google News Showcase, στο οποίο θα συμμετέχουν όσα ΜΜΕ θα ενταχθούν στο πρόγραμμα αποζημίωσης, για το ύψος του οποίου η εταιρεία έχει πει ότι θα διαθέσει περίπου 1 δισ. δολάρια σε διάστημα τριών χρόνων.

Ωστόσο, την ίδια στιγμή που η Google κατέληγε σε συμφωνία στη Γαλλία, άνοιγε «πόλεμο» στην Αυστραλία για ακριβώς το ίδιο θέμα, με τη διευθύντρια της εταιρείας στη χώρα Μελ Σίλβα να αφήνει ανοιχτό το ενδεχόμενο η Google να σταματήσει να παρέχει την πλατφόρμα διαδικτυακής έρευνας στην Αυστραλία.

Ο πρωθυπουργός Σκοτ Μόρισον απαντά ότι «η Αυστραλία είναι αυτή που αποφασίζει τους κανόνες για το τι επιτρέπεται σε αυτήν. Το Κοινοβούλιό μας αποφασίζει. (...) Οι άνθρωποι που είναι διατεθειμένοι να εργαστούν σε αυτό το πλαίσιο στην Αυστραλία είναι καλοδεχούμενοι. Όμως δεν υποκύπτουμε στις απειλές».

Dura lex

Γιατί αυτή η διαφορά στην αντιμετώπιση; Διότι ο σχετικός νόμος που ψηφίστηκε στην Αυστραλία και έχει στόχο οι κολοσσιαίες διαδικτυακές πλατφόρμες να αρχίσουν να αποζημιώνουν τα ΜΜΕ για το περιεχόμενό τους προβλέπει ότι, για να μπορούν π.χ. η Google ή το Facebook να προβάλλουν ειδήσεις από αυστραλιανά ΜΜΕ, θα πρέπει να πληρώνουν για το δικαίωμα αυτό, ύστερα από συλλογική συμφωνία με τα Μέσα ή απόφαση διαιτησίας, αν σταθεί αδύνατο να επιτευχθεί συμφωνία μέσα σε τρεις μήνες, ενώ παράλληλα προβλέπονται και πρόστιμα πολλών εκατομμυρίων για τους παραβάτες.

Από την πλευρά της η Google πρότεινε στην Αυστραλία μια λύση παρόμοια με της Γαλλίας, με τις ειδήσεις να παρουσιάζονται και στην «οργανική» αναζήτηση, αλλά και στο Google News Showcase, αλλά με αποζημιώσεις μόνο για τη δεύτερη περίπτωση. Ωστόσο οι άνθρωποι της Google θεωρούν ότι η διαδικασία της διαιτησίας είναι ελλιπής και προκατειλημμένη εις βάρος τους, ενώ αποκλείουν κατηγορηματικά την εκ των προτέρων ενημέρωση για αλλαγές στον αλγόριθμο της αναζήτησης, όπως επίσης προβλέπει ο νόμος.

Στην ουσία η Αυστραλία, εκτός από την αποζημίωση στα ΜΜΕ, θέλει να υποχρεώσει τις πλατφόρμες, όπως η Google και το Facebook, να έχουν διακριτική μεταχείριση προς τα ΜΜΕ, προκειμένου να αξιοποιούν καλύτερα τις υπηρεσίες τους, ενώ η Google επιμένει ότι η οργανική αναζήτηση θα πρέπει να παραμείνει μια δωρεάν υπηρεσία για όλους. Εκτιμάται δε ότι, μόλις ο νόμος αρχίσει να εφαρμόζεται, στο στόχαστρό του ίσως βρεθούν και άλλες μηχανές αναζήτησης.

από topontiki