Ελληνοτουρκικό πινγκ – πονγκ - Τουρκικό σχέδιο για μαζική μεταφορά προσφύγων και μεταναστών μέσω Αιγαίου

Μπορεί τα ελληνοτουρκικά να έχουν βγει από το πρώτο πλάνο της επικαιρότητας, ωστόσο οι δύο χώρες εξακολουθούν να κινούνται σε τροχιά σύγκρουσης. 

Αν και το τελευταίο διάστημα καταγράφεται μια συστηματική αναβάθμιση των τουρκικών προκλήσεων με καθημερινές πτήσεις τουρκικών μαχητικών πάνω από κατοικημένα ελληνικά νησιά (μεταξύ των οποίων η Λέσβος και η Χίος), το προσφυγικό / μεταναστευτικό πρόβλημα βρίσκεται αυτήν την περίοδο στο επίκεντρο της ελληνοτουρκικής αντιπαράθεσης.

Κοιτάζοντας κάποιος, αν και όσο αυτό είναι δυνατόν, τα πράγματα από τη σκοπιά του «ουδέτερου παρατηρητή», η κατάσταση τα τελευταία χρόνια (ειδικά μετά το 2015) έχει διαμορφωθεί ως εξής:

1. Η Τουρκία έχει επιλέξει να μετατραπεί σε αποβάθρα επιβίβασης μεταναστών και προσφύγων για αναχώρηση προς την Ευρώπη. 

Θα πρέπει να σημειωθεί ότι στην Τουρκία, εκτός από τους εκατοντάδες χιλιάδες ανθρώπους που ξερίζωσε ο πόλεμος στη Συρία, συγκεντρώνονται επίσης εκατοντάδες χιλιάδες άνθρωποι από την Αφρική και την Ασία, οι οποίοι αναζητούν καλύτερο μέλλον στην ευρωπαϊκή γη της επαγγελίας.

Θα πρέπει μάλιστα να υπογραμμιστεί ότι το τουρκικό κράτος υποβοήθησε την ανάπτυξη ενός ιδιότυπου κύκλου εργασιών παρέχοντας (όχι αφιλοκερδώς) υπηρεσίες «τράνζιτ» σε όποιον ήθελε να δοκιμάσει να περάσει στην Ευρώπη.

2. Η Ελλάδα ήταν η πρώτη χώρα της Ε.Ε. που «ένιωσε» το βάρος των μεταναστευτικών και προσφυγικών ροών, όπως όλοι θυμόμαστε από τις εικόνες του καλοκαιριού του 2015 με τις αφίξεις χιλιάδων ανθρώπων στα νησιά του ανατολικού Αιγαίου. Η Ελλάδα, ωστόσο, δεν έγινε ενδιάμεσος σταθμός προς την Ευρώπη για όλους αυτούς τους ανθρώπους αλλά μετατράπηκε σε χώρα - αποθήκη.

3. Η μετατροπή της Ελλάδας σε χώρο αποθήκευσης ανθρώπων διαμορφώθηκε υπό την πίεση των Ευρωπαίων εταίρων, οι οποίοι επέβαλαν την Κοινή Δήλωση Ε.Ε. - Τουρκίας της 18ης Μαρτίου 2016. Σύμφωνα με αυτήν τη συμφωνία όσοι πρόσφυγες ή μετανάστες έφταναν στα ελληνικά νησιά θα έπρεπε να υποβάλουν εκεί αίτημα ασύλου. 

Όταν μια αίτηση ασύλου απορριπτόταν, ο αιτών θα έπρεπε να επιστρέψει στην Τουρκία με βάση τη συμφωνία Ε.Ε. - Τουρκίας. Όσοι από τους αιτούντες κατάφερναν να φτάσουν σε κάποια χώρα της Ε.Ε. δίχως να έχουν εξασφαλίσει το χαρτί του ασύλου και συλλαμβάνονταν, θα έπρεπε με βάση τη συμφωνία να επιστρέψουν στη χώρα πρώτης εισόδου τους στην Ε.Ε., δηλαδή στην Ελλάδα.

Ελληνικές ευθύνες

Έτσι η Ελλάδα, με ευθύνη των κυβερνήσεών της (αυτής του ΣΥΡΙΖΑ που υπέγραψε τη συμφωνία και της σημερινής της Ν.Δ. που δεν την καταγγέλλει), είναι αντιμέτωπη με ένα πρόβλημα το οποίο μετατρέπεται σε μοχλό πίεσης και όπλο που χρησιμοποιεί η Άγκυρα στη γενικότερη ελληνοτουρκική αντιπαράθεση.

Ταυτόχρονα με το ξέσπασμα της πανδημίας παρακολουθήσαμε στον Έβρο με ποιον τρόπο η Άγκυρα επιχείρησε να αξιοποιήσει αυτόν τον μοχλό πίεσης. Ο κορωνοϊός, μάλιστα, πρόσφερε στην Αθήνα πρόσθετα επιχειρήματα προκειμένου να σκληρύνει τη στάση της στις διαδικασίες για την εξέταση και παροχή ασύλου.

Το τελευταίο δεκαπενθήμερο από το ελληνικό υπουργείο Άμυνας διακινούνται πληροφορίες σύμφωνα με τις οποίες η Τουρκία συγκεντρώνει πρόσφυγες και μετανάστες, κατά προτίμηση φορείς του κορωνοϊού, προκειμένου να τους μετακινήσει προς την Ελλάδα.

Οι εν λόγω πληροφορίες, παρά την προφανή εκφοβιστική προσθήκη, έχουν βάση. Σύμφωνα με αυτές τις πληροφορίες, τουρκικά σαπιοκάραβα, «πλοία - φαντάσματα» έχουν ναυλωθεί προκειμένου να μεταφέρουν πρόσφυγες και μετανάστες προς τα ελληνικά νησιά.

Ένα τέτοιο σχέδιο προφανώς ανησυχεί την Αθήνα καθώς η διαδρομή ενός τέτοιου πλοίου με ανθρώπινο «φορτίο» δεν είναι απίθανο να κατευθυνθεί σε κάποια «γκρίζα» περιοχή του Αιγαίου επαναφέροντας με δραματικό τρόπο στο προσκήνιο τα νησιά και τις βραχονησίδες με αδιευκρίνιστη (κατά την άποψη της Άγκυρας) κυριαρχία.

Οι τριβές γύρω από το ζήτημα της διαχείρισης των μεταναστευτικών / προσφυγικών ροών μεταξύ Αθήνας και Άγκυρας ήρθαν πάλι στο προσκήνιο αυτές τις μέρες. 

Ο αρμόδιος για τη μεταναστευτική πολιτική υπουργός Νότης Μηταράκης σε συνέντευξή του στο «Έθνος» υποστήριξε ότι υπήρξε σημαντική αύξηση των επιστροφών (προσφύγων και μεταναστών) από την Ελλάδα προς την Τουρκία το πρώτο δίμηνο του έτους, αλλά πλέον η Κοινή Δήλωση Ε.Ε. - Τουρκίας δεν εφαρμόζεται στην πράξη, με ευθύνη της γειτονικής χώρας. Η Τουρκία, υποστήριξε ο Έλληνας υπουργός, αρνείται να δεχθεί επιστροφές με πρόσχημα τον κορωνοϊό.

Τουρκικές βολές

Η τοποθέτηση του Μηταράκη χαρακτηρίστηκε «διαστρέβλωση της πραγματικότητας με κίνητρο την κάλυψη των εγκλημάτων που έχει διαπράξει η Ελλάδα εναντίον των προσφύγων κα μεταναστών» από τον εκπρόσωπο του τουρκικού ΥΠΕΞ Χαμί Ακσόι. Σε ανακοίνωσή του το τουρκικό ΥΠΕΞ υποστηρίζει ότι:

«Βάσει της συμφωνίας της 18ης Μαρτίου η χώρα μας έχει συμφωνήσει στην επανεισδοχή μόνο των προσφύγων και μεταναστών στα ελληνικά νησιά των οποίων έχει απορριφθεί το αίτημα για διεθνή προστασία και εκείνων που δεν χρήζουν διεθνούς προστασίας. Μέχρι σήμερα έχουν επιστρέψει με τις παραπάνω προϋποθέσεις 2.139 παράνομοι μετανάστες από την Ελλάδα. 

Ωστόσο η Ελλάδα, κατά παράβαση των συμφωνιών της Ε.Ε. και των διεθνών υποχρεώσεών της, δεν δέχεται νέες αιτήσεις και προσπαθεί να στέλνει τους αιτούντες άσυλο στη χώρα μας, παραβιάζοντας τη συμφωνία της 18ης Μαρτίου. Από την άλλη πλευρά, λόγω της επιδημίας Covid-19 σε ολόκληρο τον κόσμο λαμβάνονται μέτρα για τη διασφάλιση της δημόσιας υγείας και ασφάλειας. 

Η Ε.Ε., χάριν της προστασίας της δημόσιας υγείας, έχει αναβάλει προσωρινά το πρόγραμμα μετεγκατάστασής τους, που αποτελεί ένα σημαντικό στοιχείο της συμφωνίας της 18ης Μαρτίου. Για τον ίδιο λόγο η χώρα μας έχει σταματήσει να δέχεται πίσω τους πρόσφυγες και μετανάστες, όπως προβλέπεται στη συμφωνία της 18ης Μαρτίου, έχοντας βέβαια ενημερώσει σχετικά τις ελληνικές αρχές».

Είναι προφανές ότι με τη βελτίωση των καιρικών συνθηκών και την υποχώρηση της επιδημίας η «θερμοκρασία» στα ελληνοτουρκικά θα ανέβει επικίνδυνα...

από topontiki