Η αρχαία Ελληνίδα που νίκησε το αντρικό κατεστημένο επιστήμης και φιλοσοφίας

Η αρχαία Ελλάδα πέρασε στην Ιστορία ως η πατρίδα της φιλοσοφίας και του στοχασμού, των τεχνών και των γραμμάτων, αν και το πνεύμα ήταν κατά γενική ομολογία μια εξόχως ανδρική υπόθεση.

Παρά τη διαδεδομένη ωστόσο πεποίθηση, ανασύρονται αρκετά ονόματα γυναικών φυσικών φιλοσόφων που άφησαν το δικό τους χνάρι σε κείνες τις πρώιμες εποχές.

Καμιά τους ωστόσο δεν ήταν γνωστότερη από τη Θεανώ, που ήταν και σύζυγος του μεγάλου Πυθαγόρα, αν και δεν περιορίστηκε στον ρόλο του παραστάτη. Οι ιστορικοί δεν μπορούν βέβαια σήμερα να καταδείξουν επακριβώς τον ρόλο της στις μυστικιστικές και επιστημονικές έρευνες του Πυθαγόρα, αποτελώντας αντικείμενο διαμάχης ο βαθμός της εμπλοκής της στην ίδια την πυθαγόρεια φιλοσοφία.

Μόνο που η Θεανώ δεν το χρειάζεται πιθανότατα αυτό, καθώς άφησε δικό της έργο πίσω της και επαινέθηκε από πλήθος μεταγενεστέρων για τη συνεισφορά της στην αρχαιοελληνική επιστήμη.

Ως σημαντική μαθηματικός, αστρονόμος και κοσμολόγος του 6ου αιώνα π.Χ. θα περνούσε στα ιστορικά κιτάπια, αποδίδοντάς της ακόμα και την τρισμέγιστη ανακάλυψη της Θεωρίας της Χρυσής Τομής, του «χρυσού αριθμού» φ, που τόσο κεφαλαιώδη ρόλο θα διαδραμάτιζε στην αποκάλυψη των φυσικών νόμων αλλά και τη δημιουργία των ανθρώπινων οικοδομημάτων! Δική της ήταν επίσης και η εξίσου σημαντική θεωρία της Αρμονίας των Αριθμών.

Η Θεανώ μαθήτευσε δίπλα στον μεγάλο δάσκαλο και μύστη Πυθαγόρα, όταν εκείνος πέρασε από τη Σάμο στην Κάτω Ιταλία, και γοητεύτηκε από τη μυστηριώδη διδασκαλία του κατά τριάντα χρόνια μεγαλύτερού της σάμιου φιλοσόφου.

Το ζευγάρι μετατράπηκε στο βαρύ πυροβολικό του ελληνικού πνεύματος του 6ου αιώνα π.Χ., αν και η Θεανώ συνέχισε τη δράση της και μετά τον θάνατο του συζύγου της. Εγκατέλειψε τη Μεγάλη Ελλάδα, εγκαταστάθηκε με τα παιδιά της στη Σάμο και συνέχισε την πυθαγόρεια παράδοση, διαδίδοντας το έργο του στον ελλαδικό χώρο και αναλαμβάνοντας τη διοίκηση των πυθαγόρειων σχολών.

Και βέβαια έγραψε πολύ: «Κοσμολογία», «Θεώρημα της Χρυσής Τομής», «Θεωρία των Αριθμών», «Κατασκευή του Σύμπαντος», «Ο Βίος του Πυθαγόρα» (που δεν σώζεται) και το «Περί αρετής», ενσαρκώνοντας τον φιλόσοφο-πανεπιστήμονα της εποχής. Δίδαξε αστρονομία και μαθηματικά, επιμελήθηκε τη διάδοση του πυθαγόρειου έργου και δεν σταμάτησε ποτέ την επιστημονική και διδακτική της δράση, κρατώντας άσβεστο το πνεύμα του συζύγου της.

Του πρώτου της συζύγου, καθώς ήταν μια γυναίκα που αγαπούσε τη ζωή. Ξαναπαντρεύτηκε λοιπόν έναν στενό μαθητή του εκλιπόντος Πυθαγόρα, τον Αρισταίο, ο οποίος ήταν αρχηγός πια της πυθαγόρειας κοινότητας. Και είχε έτοιμη μια απάντηση σε όλα, όπως ας πούμε πώς είναι δυνατό να συνυπάρχουν γυναίκα και άνδρας: «Θεανὼ ἡ πυθαγορικὴ φιλόσοφος ἐρωτηθεῖσα πῶς ἂν δύναιτο γυνὴ καὶ ἀνὴρ συμπεριφέρεσθαι ἀλλήλοις εἶπεν· ‘‘ἐὰν μάθωσι τὰς ἀλλήλων ὀργὰς φέρειν”» (διασώζεται στο «Gnomologium Vaticanum», μια ανθολογία αρχαιοελληνικών γνωμικών).

Διαβάστε την συνέχεια στο newsbeast