Μεθοδεύουν συμφωνία-πακέτο για ενεργειακά, Κυπριακό και Αιγαίο

Γράφει ο Κώστας Βενιζέλος

Στη λογική της πακετοποίησης των προβλημάτων θα κινηθεί η Άγκυρα, εντάσσοντας στην ατζέντα ενός διαλόγου το Κυπριακό, την ενέργεια και τα ελλαδοτουρκικά. Σύμφωνα με πληροφορίες από ξένες διπλωματικές πηγές, η εκτόνωση της κρίσης που προκαλεί η Τουρκία από το Αιγαίο μέχρι και την Κύπρο, «θα μπορούσε να επιτευχθεί μέσα από μια συμφωνία-πακέτο».

Ακολουθήστε μας στο Facebook Τελευταία Έξοδος 

Αυτό το ευνοεί για προφανείς λόγους η Τουρκία. Όπως αναφέρουν οι ίδιες πηγές, υπάρχουν δυνάμεις, κράτη και Οργανισμοί, που μπορούν να αναλάβουν τον ρόλο των εν δυνάμει μεσολαβητών, ώστε να διαμορφωθούν εκείνες οι συνθήκες που θα φέρουν στο ίδιο τραπέζι τους εμπλεκόμενους. Σε αυτούς τους καλοθελητές, υπάρχουν χώρες με μεγάλα οικονομικά συμφέροντα στην Τουρκία (επενδύσεις, εξαγωγές κ.λπ.).

Την ίδια ώρα, είναι σαφές και από την ήπια αντίδραση κάποιων χωρών, όπως της Βρετανίας αλλά και την «ισορροπημένη» τοποθέτηση του ΟΗΕ, που επί της ουσίας κάλυψε τις τουρκικές προκλήσεις, πως διαμορφώνεται ένα σκηνικό για διάλογο εφ’ όλης της ύλης, στον οποίο το Κυπριακό είναι μέρος του παζλ. Ακόμη και χώρες που προσεγγίζουν θετικά τις διαμαρτυρίες της Λευκωσίας, θεωρούν «λογικό» να γίνει μια συζήτηση για όλες τις «διαφορές».

Είναι προφανές πως η πρόσφατη ενέργεια με την κάθοδο στη θαλάσσια περιοχή της Κύπρου του γεωτρύπανου «Πορθητής» αποσκοπεί στη δημιουργία τετελεσμένων και την επιβολή των τουρκικών επιδιώξεων. Να εξαναγκάσει, δηλαδή, Ελλάδα και Κύπρο να μπουν σε ένα πάρε-δώσε, το οποίο εκ των πραγμάτων θα είναι για να λαμβάνει η Τουρκία. Η κατοχική δύναμη σε έναν τέτοιο διάλογο δεν έχει να δώσει, πλην της αποφυγής προκλήσεων. Έχει όμως να πάρει πολλά.

Για την τουρκική πλευρά, λοιπόν, το σενάριο αυτό έχει ως στόχο να κερδίσει από Αιγαίο μέχρι Κύπρο και να έχει και μερίδιο στα ενεργειακά. Από το καθεστώς Ερντογάν προτάσσεται η τουρκική εκδοχή του αγγλιστί διαπραγματευτικού όρου «win-win». Με το kazan-kazan (τουρκική μετάφραση του win-win) ο Τούρκος πρόεδρος είναι ξεκάθαρος και το αναφέρει άλλωστε και δημόσια. Εννοεί αυτό που όλοι αντιλαμβανόμαστε: «Δικό μου το 50% και θέλω (μεγάλο) μερίδιο και από το άλλο 50%».

Στρατηγικός έλεγχος ολόκληρης της Κύπρου

Στη βάση αυτής της προσέγγισης θα κινηθεί την περίοδο αυτή, προσβλέποντας μέσα από ενέργειες, αναβάθμιση των προκλήσεων και τη συντήρηση κλίματος έντασης. Η Τουρκία, όπως πληροφορούμαστε, για να προσέλθει σε διάλογο, απαιτεί όπως παγώσει το ενεργειακό πρόγραμμα της Κυπριακής Δημοκρατίας. Τούτο, σημειώνουν καλά ενημερωμένες πηγές, έγινε με αυτόβουλη πρωτοβουλία της Λευκωσίας το 2015, όταν το γεωτρύπανο της ΕΝΙ πήγε για συντήρηση!

Συζητώντας το Κυπριακό, που όπως ζήτησε η Τουρκία αυτό θα γίνει τον Ιούνιο, στο τραπέζι θα βρεθεί και το ενεργειακό, με απώτερο στόχο να διασφαλιστεί το διαχρονικό τουρκικό αίτημα για συνδιαχείριση και συναπόφαση. Η επιδίωξη αυτή της Άγκυρας αφορά στο σενάριο αυτό με ή χωρίς λύση στο Κυπριακό. Περαιτέρω, την ίδια περίοδο θα συζητείται και η ανανέωση της θητείας της ΟΥΝΦΙΚΥΠ και είναι προφανές πως θα χρησιμοποιηθεί για μιαν ακόμη φορά ως εργαλείο άσκησης πιέσεων προς τη Λευκωσία.

Πώς, όμως, θα εμπλακούν και τα ελλαδοτουρκικά στο πακέτο; Αυτό θα γίνει εάν η Τουρκία προχωρήσει, στο πρότυπο της εισβολής του «Πορθητή» στην κυπριακή ΑΟΖ, σε επιχείρηση γεώτρησης στη θαλάσσια περιοχή του Καστελόριζου. Είναι σαφές πως μια τέτοια εξέλιξη θα ενισχύσει το κλίμα έντασης και θα προκαλέσει την αντίδραση της Αθήνας. Αυτό προφανώς και θα προκαλέσει την παρέμβαση ισχυρών τρίτων.

Είναι σαφές πως η επόμενη περίοδος θα είναι ιδιαίτερα κρίσιμη. Η διπλωματία από πλευράς τρίτων θα παρέμβει για να εκτονώσει την κρίση έχοντας ως βασικό στόχο να φέρει κοντά τους εμπλεκόμενους για να τα βρουν. Αυτό σημαίνει πως η ενέργεια θα περιληφθεί στην ατζέντα των συζητήσεων, όπως και τα ελλαδοτουρκικά. Η Τουρκία, την ίδια ώρα, επιδιώκοντας την πακετοποίηση, θα αναβαθμίζει τις προκλήσεις σε βάρος της Ελλάδας και της Κύπρου.

Είναι ξεκάθαρο πως για την Άγκυρα η εκτόνωση της κρίσης περνά μέσα από τη διαμόρφωση των συνθηκών που θα της προσφέρουν τη δυνατότητα στρατηγικού ελέγχου ολόκληρης της Κύπρου, εμπλοκής της στα ενεργειακά και επέκτασης των δράσεών της στο Αιγαίο. Καθίσταται σαφές πως η Τουρκία επιχειρεί να οδηγήσει Ελλάδα και Κύπρο στη «φινλανδοποίηση». Στην προσαρμογή-υποταγή τους στους τουρκικούς σχεδιασμούς, στην επιβολή όρων και τετελεσμένων υπό την απειλή πολέμου ή με συνεχή στρατιωτική πίεση.

Πηγή