26 Μαρτίου 1940: Σαν σήμερα πέθανε ο Ολυμπιονίκης Σπύρος Λούης

Ο άνθρωπος, το όνομα του οποίου έχει ταυτιστεί με τον Μαραθώνιο Δρόμο, γεννήθηκε στις 12 Ιανουαρίου του 1872 στο Μαρούσι σε μια φτωχή αγροτική οικογένεια. Εκτός από τις καλλιέργειες, ο πατέρας του εργαζόταν ως νερουλάς -σε μια εποχή που δεν υπήρχε ύδρευση- και ο Σπύρος τον βοηθούσε να κουβαλάει το νερό.

Ακολουθήστε μας στο Facebook Τελευταία Έξοδος 

 Οι πρώτες ενδείξεις του τι θα ακολουθούσε φάνηκαν κατά τη διάρκεια της στρατιωτικής θητείας του, όταν διακρίθηκε για την αντοχή του. Ο θρύλος λέει πως εξέπληξε τους ανωτέρους του όταν ένα πρωινό έτρεξε από την Αθήνα έως το Μαρούσι και επέστρεψε για να φέρει το πηλίκιο που είχε ξεχάσει στο σπίτι του, ώστε να παρουσιαστεί στην αναφορά του τάγματος.

  

 Υπάρχουν πολλές εκδοχές γύρω από το πώς έλαβε μέρος στην κούρσα. Σίγουρα το όνομά του δεν έχει καταγραφεί στον προκριματικό αγώνα στον οποίο είχαν νικήσει ο κορυφαίος μαραθωνοδρόμος εκείνης της εποχής Χαρίλαος Βασιλάκος, ο Σπυρίδων Μπελόκας και ο Ιωάννης Λαυρέντης.

Μια εκδοχή που κυκλοφόρησε τότε από στόμα σε στόμα, τον ήθελε να τρέχει και να κερδίζει για να ζητήσει ύστερα χάρη από τον Βασιλιά, επειδή είχε φυλακιστεί ένα δικό του πρόσωπο. Μια άλλη φήμη τον ήθελε να τρέχει για την χάρη μιας Ελένης με την οποία ήταν ερωτευμένος, αλλά δεν δέχονταν οι γονείς της τον γάμο λόγω της ταπεινής καταγωγής του. Μάλιστα, το 1962 γυρίστηκε αυτή η εκδοχή και σε ταινία του Χόλιγουντ, με τον τίτλο «Συνέβη στην Αθήνα».

 

Η πιθανότερη εκδοχή είναι… πεζή και έχει ως εξής: Υπεύθυνος για τη συμμετοχή του Σπύρου Λούη φέρεται ένας ταγματάρχης του Γενικού Επιτελείου που ονομαζόταν Παπαδιαμαντόπουλος και είχε αναλάβει να δώσει την εκκίνηση στον Μαραθώνιο και στη συνέχεια να ενημερώνει τον Βασιλιά Γεώργιο Α΄ και τους υπόλοιπους θεατές του Παναθηναϊκού Σταδίου για την εξέλιξη της κούρσας.

Ο Παπαδιαμαντόπουλος υπήρξε διοικητής του Λούη, όταν εκείνος υπηρετούσε τη θητεία του (1893-1895) και έτσι γνώριζε καλά πως είχε μεγάλη αντοχή στο τρέξιμο. Αυτός τον κάλεσε και με προσωπική παρέμβασή του δηλώθηκε ο Λούης κυριολεκτικά την τελευταία στιγμή στον Μαραθώνιο.

 Η μεγάλη ημέρα

Η 29η Μαρτίου του 1896 ήταν η μέρα που το όνομα του Σπύρου Λούη θα γραφόταν με χρυσά γράμματα στα παγκόσμια αθλητικά χρονικά. Χωρίς να έχει κάνει καμία προετοιμασία ο νεαρός Αμαρουσιώτης έτρεξε τη Μαραθώνια διαδρομή και κατόρθωσε να επικρατήσει των αντιπάλων του.

Στον πρώτο Μαραθώνιο της σύγχρονης ιστορίας έλαβαν μέρος 17 δρομείς. Σύντομα πολλοί από αυτούς άρχισαν να παρουσιάζουν σημάδια κόπωσης εγκαταλείποντας μέχρι τα μισά της διαδρομής, όπως ο Αμερικανός Άρθουρ Μπλέικ στο 23ο χιλιόμετρο και ο Γάλλος Αλμπέ Λερμιζό, ο οποίος προπορευόταν, αλλά δεν άντεξε μετά το Πικέρμι στην ανηφόρα προς την Παλλήνη.

Κάποια στιγμή βρέθηκε μπροστά ο Αυστραλός Έντγουιν Φλακ, αλλά φτάνοντας στα προάστια των Αθηνών, άρχισε κι αυτός να κουράζεται. Τότε ήταν που ο Λούης ανέβασε τον ρυθμό του, έφτασε τους πρωτοπόρους και γύρω στο 37ο χιλιόμετρο πέρασε μπροστά «καλπάζοντας» προς τον τερματισμό.

 

 Με το που είδε αυτή την εξέλιξη ο ταγματάρχης Παπαδιαμαντόπουλος πήγε έφιππος στο Καλλιμάρμαρο και ενημέρωσε το βασιλικό ζεύγος πως προηγείται Έλληνας. Μέσα σε ελάχιστα λεπτά το νέο άρχισε να διαδίδεται, με αποτέλεσμα οι χιλιάδες θεατές να ξεσηκωθούν από ενθουσιασμό και να φωνάζουν «Έλλην, Έλλην»!

 

 Υπό τις ξέφρενες αποδοκιμασίες 80.000 θεατών μπήκε στο Καλλιμάρμαρο και τερμάτισε πρώτος κερδίζοντας το χρυσό μετάλλιο. Άλλοι έκλαιγαν, άλλοι αγκάλιαζαν τους διπλανούς τους και όλοι μαζί κουνούσαν τις γαλανόλευκες σημαίες με υπερηφάνεια, ενώ ο διάδοχος Κωνσταντίνος έσπευσε στον τερματισμό για να τον υποδεχθεί.

Ο χρόνος του που καταγράφηκε στον Μαραθώνιο της Αθήνας ήταν 2 ώρες 58 λεπτά και 50 δευτερόλεπτα. Δεύτερος τερμάτισε το φαβορί, ο Χαρίλαος Βασιλάκος, με 7 λεπτά διαφορά (3:06:03),και τρίτος ο Σπυρίδων Μπελόκας, ο οποίος όμως ακυρώθηκε ύστερα από καταγγελία ότι στα μέσα της διαδρομής είχε ανέβει σ’ ένα κάρο! Έτσι η ΔΟΕ αναγνωρίζει ως τρίτο στον Μαραθώνιο του 1896 τον Ούγγρο Γκιούλα Κέλνερ με 3 ώρες 09:35.

Οι φήμες που κυκλοφόρησαν ότι κατά τη διάρκεια του Μαραθωνίου είχε κλέψει και ο Λούης, πραγματοποιώντας μέρος της διαδρομής πάνω σε κάρο, δεν επιβεβαιώθηκαν ποτέ, και μάλλον οφείλονται στο γεγονός ότι μετά τον θρίαμβό του δεν θέλησε να ξανατρέξει ποτέ.

 

 Παντρεύτηκε και έκανε οικογένεια, εργαζόμενος ως αγρότης, κηπουρός, νερουλάς και αργότερα ως τοπικός αστυνομικός.

Το 1926, ο Λούης κατηγορήθηκε για πλαστογράφηση στρατιωτικών εγγράφων και προφυλακίστηκε. Ύστερα από έναν και πλέον χρόνο αθωώθηκε, ενώ η υπόθεσή του είχε προκαλέσει σάλο στον Τύπο.

Ο θρύλος του παρέμεινε ζωντανός πολλά χρόνια μετά το κατόρθωμά του. Συχνά τον καλούσαν σε αθλητικούς αγώνες ως επίσημο προσκεκλημένο και το κοινό έδειχνε την αγάπη του με επευφημίες.

Η τελευταία δημόσια εμφάνισή του ήταν το 1936, έλαβε τιμητική πρόσκληση για να παραστεί στην τελετή έναρξης των Ολυμπιακών Αγώνων του Βερολίνου.

Στο ντοκιμαντέρ «Ολυμπία – Η γιορτή των εθνών» εμφανίζεται την ώρα που παρελαύνει κατά την είσοδο της ελληνικής ομάδας. Φορούσε λευκή φουστανέλα και σκούρο γιλέκο και κρατούσε ένα κλαδί ελιάς στο δεξί του χέρι. Η φορεσιά αυτή φυλάσσεται σήμερα στο Εθνικό Ιστορικό Μουσείο της Αθήνας.

 

 Κατά τη διάρκεια της παραμονής του στο Βερολίνο ο Λούης συναντήθηκε με τον Χίτλερ, στον οποίο πρόσφερε ένα κλαδί ελιάς ως σύμβολο της ειρήνης, ωστόσο δεν τον χαιρέτησε με τον ναζιστικό τρόπο, όπως έκαναν τα υπόλοιπα μέλη της ελληνικής -και όχι μόνο- αποστολής.

Τα τελευταία χρόνια της ζωής του τα έφερνε δύσκολα και εξαιτίας της σοβαρής ασθένειας της συζύγου του. Ο Σπυρίδων Λούης πέθανε πάμπτωχος στο Μαρούσι, σαν σήμερα στις 26 Μαρτίου 1940. Προς τιμήν του το Ολυμπιακό Στάδιο της Αθήνας φέρει το όνομά του.

 

Πολλές αθλητικές λέσχες στην Ελλάδα και στο εξωτερικό φέρουν το όνομά του, όπως το κύριο στάδιο στο Ολυμπιακό Αθλητικό Κέντρο Αθήνας, τον τόπο διεξαγωγής των θερινών Ολυμπιακών Αγώνων του 2004, καθώς επίσης και η λεωφόρος που περνά απέξω. Στο Μόναχο, το όνομά του φέρει η λεωφόρος Spiridon-Louis-Ring που περνάει από το εκεί Ολυμπιακό πάρκο.

 

Γνωρίζετε ότι:

-Η έκφραση «Έγινε Λούης», λέγεται για κάποιον που εξαφανίζεται τρέχοντας πολύ γρήγορα.

-Στο Μόναχο το όνομά του φέρει η λεωφόρος που περνά μπροστά από το Ολυμπιακό Πάρκο (Spiridon-Louis-Ring).

-Το 2012, η ιταλική εταιρεία Vibram κυκλοφόρησε ένα μοντέλο αθλητικών παπουτσιών με την ονομασία Spyridon LS, προς τιμή του Σπύρου Λούη.

-Το ασημένιο κύπελλο που είχε απονεμηθεί στον Λούη μετά τη νίκη του στον Μαραθώνιο πουλήθηκε αντί 664.842 ευρώ στο Ίδρυμα «Σταύρος Νιάρχος», σε δημοπρασία του οίκου Christie’s στο Λονδίνο (18 Απριλίου 2012).

Πηγή