Ρόζα Λούξεμπουργκ: Όσοι δεν κινούνται, δεν παρατηρούν τις `αλυσίδες` τους...

Της Μανταλένας Μαρίας Διαμαντή

Οι μελλοντικές νίκες αρχίζουν από τις ήττες, αρκεί οι μάζες να είναι στα ύψη..."Από άποψη φυσικής διάπλασης, η Πολωνοεβραικής καταγωγής Γερμανίδα επαναστάτρια, δεν θύμιζε καθόλου την τυπική ηρωίδα. Μαρξίστρια, πολιτική θεωρητικός και επαναστάτρια που ανήκε στο Σοσιαλδημοκρατικό Κόμμα της Γερμανίας και αργότερα στο Ανεξάρτητο Σοσιαλδημοκρατικό Κόμμα της Γερμανίας.

Ακολουθήστε μας στο Facebook Τελευταία Έξοδος

Χλωμή, αρκετά μικροκαμωμένη και εξαιτίας μιας παιδικής ασθένειας στα ισχία, κούτσαινε ελαφρά. Τη διέκρινε, ωστόσο, μια ιδιαίτερη, μαγνητική δύναμη στο βλέμμα της, σιγουριά στα λόγια της, που μάγευε το ακροατήριό της. Δεν θα μπορούσε να είναι άλλη από τη Ρόζα Λούξεμπουργκ.

Η πολιτική της πλούσια και το θεωρητικό της έργο, συγκαταλέγεται στις κορυφαίες επαναστατικές μορφές όλων των εποχών. Προερχόταν από εύπορη εβραική οικογένεια στην κατεχόμενη από τους Ρώσους Πολωνία, δραπέτευε όταν ήταν μικρή στη Γερμανία, με τη βοήθεια ενός καθολικού παπά, κρυμμένη σε μια άμαξα με άχυρο. Ξεκίνησε να σπουδάζει φυσικές επιστήμες στο Πανεπιστήμιο της Ζυρίχης. Την κέρδισε, όμως, η πολιτική οικονομία.

Συνδέθηκε με το εργατικό κίνημα της Ζυρίζης, γνωρίστηκε με την αφρόκρεμα του ευρωπαικού σοσιαλιστικού κόμματος και στις αρχές του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου, ίδρυσε την Ένωση “Σπάρτακος”, η οποία εξελίχθηκε αργότερα, στο Κομμουνιστικό Κόμμα Γερμανίας. Η συγκεκριμένη Ένωση, εναντιώθηκε στην πολεμική σύρραξη και η Ρόζα πέρασε το μεγαλύτερο μέρος του πολέμου στη φυλακή. Το 1919, αφού αποφυλακίστηκε, συμμετείχε σε μια πρόωρη εξέγερση στο Βερολίνο, η οποία καταστάλθηκε με βίαιο τρόπο από το σοσιαλιστικό κατεστημένο και το στρατό. Ήταν 15 Ιανουαρίου του 1919, όταν χτύπησε την πόρτα της η αστυνομία.

Ακολούθησε τους αστυνομικούς στο αυτοκίνητο χωρίς να διαμαρτυρηθεί, μεταφέρθηκε στο αρχηγείο του στρατού για αναγνώριση και στη συνέχεια επέστρεψε στο αυτοκίνητο, όπου και πυροβολήθηκε στο κεφάλι. Μέσα σε λίγες ώρες σκότωσαν με τον ίδιο ακρίβώς τρόπο και τον Λίμπκνεχτ. Το άψυχο σώμα της πετάχτηκε σε ένα κανάλι από μια γέφυρα. Ένα από τα τελευταία της άρθρα, με τίτλο “Tάξη βασιλεύει στο Βερολίνο”, επιβεβαιώθηκε με τραγικό τρόπο. Μπορεί να ήταν μια αυστηρή θεωρητικός και απόλυτα αφοσιωμένη στον επαναστατικό αγώνα, η Λούξεμπουργκ ήταν μια εύθυμη και συναισθηματική γυναίκα, που ξεχείλιζε από ζωντάνια και θηλυκότητα. Λάτρευε το διάβασμα, τη λογοτεχνία, τη μουσική, τη ζωγραφική και να ακούει τις άριες του Μότσαρτ. Αγάπησε και αγαπήθηκε.

Το χόμπι της ήταν να μελετά γεωλογία, βοτανική και ορνιθολογία, να μαζεύει φυτά και να τα ταξινομεί σε φυτολόγια. Οι επικριτές και οι εχθροί της, την παρουσίαζαν ως “αιμοσταγή Ρόζα”, ένα άγριο θηρίο που προκαλούσε τρόμο. Σαν απάντηση, είπε:”Η προλεταριακή επανάσταση δεν έχει ανάγκη την τρομοκρατία για να πετύχει τους σκοπούς της. Μισεί και απεχθάνεται το φόνο. Δεν έχει ανάγκη από αυτό το μέσο πάλης, γιατί δεν αγωνίζεται εναντίον του συστήματος.”

Ήταν μόλις 48 ετών, όταν τη Ρόζα την "εξαφάνισε” το σύστημα. Σήμερα, το σπουδαίο θεωρητικό της έργο, διδάσκεται στα πανεπιστήμια, πολλοί εμπνέονται από εκείνη και ακόμα και όσοι διαφωνούν με τις αντιλήψεις της, δεν έχουν παρά να υποκλιθούν στον ακέραιο χαρακτήρα της.Οι τελευταίες της λέξεις, γραμμένες το απόγευμα της δολοφονίας της, αφορούσαν την πίστη της στις μάζες, και στο αναπόφευκτο της επανάστασης:

«Η ηγεσία απέτυχε. Ακόμα κι έτσι, η ηγεσία πρέπει να δημιουργηθεί εκ νέου, από τις μάζες και μέσα από τις μάζες. Οι μάζες είναι το αποφασιστικό στοιχείο, είναι ο βράχος πάνω στον οποίο θα κτιστεί η τελική νίκη της επανάστασης. Οι μάζες ήταν στα ύψη() ανέπτυξαν την “ήττα” αυτή σε μία από τις ιστορικές ήττες που είναι η τιμή και η δύναμη του διεθνούς σοσιαλισμού. Και γι’ αυτό η μελλοντική νίκη θα ανθίσει από αυτή την “ήττα”

“Τάξη επικρατεί στο Βερολίνο!” Ηλίθιοι δήμιοι! Η “τάξη” σας είναι χτισμένη στην άμμο. Αύριο κιόλας η επανάσταση θα “ανυψωθεί με μια βροντή” και με σαλπίσματα θα ανακοινώσει στον τρόμο σας: Ήμουν, Είμαι, Θα είμαι!» (Τάξη βασιλεύει στο Βερολίνο, Συλλογικά Έργα)

<="">

Ακολουθούν αποσπάσματα από τα "Γράμματα από τη Φυλακή"...

Όπως επισημαίνεται στον πρόλογο της ελληνικής έκδοσης του έργου : «Τα γράμματα από την φυλακή φανερώνουν τον πλούτο της καρδιάς της, εκεί όπου είχε κλεισμένη την ανησυχία για την μοίρα και τα έργα των φίλων, όπως και την συμπόνια για κάθε βασανισμένο πλάσμα.»

[…>

Σονίτσκα, αγαπημένο μου πουλάκι, πόσο συχνά σας σκέφτομαι. Πολύ περισσότερο νιώθω ότι είστε διαρκώς στο πλάι μου και έχω μονίμως το συναίσθημα ότι είστε μόνη και εξανεμισμένη σαν ένα ξεπαγιασμένο σπουργίτι και θα ‘πρεπε να είμαι δίπλα σας να σας δίνω χαρά και ανακούφιση. Τι κρίμα, για όλους αυτούς τους μήνες και τα χρόνια που περνούν τώρα, χωρίς να μπορούμε να ζήσουμε μαζί τις τόσες ωραίες στιγμές, παρ’ όλ’ αυτά τα απαίσια που συμβαίνουν τον κόσμο.

Ξέρετε Σονίτσκα, όσο περισσότερο διαρκεί αυτό, κι όσο περισσότερα είναι τα αισχρά και τερατώδη που συμβαίνουν κάθε μέρα, ξεπερνώντας όλα τα μέτρα και τα όρια, τόσο πιο ήρεμη και δυνατή γίνομαι μέσα μου. Είναι όπως όταν κάποιος βρίσκεται απέναντι σ’ ένα φυσικό στοιχείο, σ’ ένα μπουρίνι, σε μια πλημμύρα σε μια έκλειψη ηλίου, που δεν μπορεί να τα αντιμετωπίσει με ηθικά μέτρα, αλλά πρέπει μόνο να τα εξετάσει σαν κάτι το δεδομένο, σαν αντικείμενο της προόδου και της γνώσης.Τελικά δεν έχει νόημα να οργίζεσαι και να επαναστατείς ενάντια σ’ όλη την ανθρωπότητα. Αυτοί είναι προφανώς οι μόνοι αντικειμενικοί εφικτοί δρόμοι τα ιστορίας και θα πρέπει να τους ακολουθήσει, χωρίς όμως να κάνει λάθος στην κύρια κατεύθυνση.

Έχω την αίσθηση ότι όλος αυτός ο ηθικός βούρκος πάνω στον οποίο περπατάμε, αυτό το μεγάλο τρελοκομείο που ζούμε, απ’ τη μια μέρα στην άλλη στο αντίθετο-σαν να το άγγιξε μια μαγική ράβδος- σε κάτι απίστευτα μεγάλο και ηρωικό. Κι αν ο πόλεμος κρατήσει μερικά χρόνια ακόμα – όχι μόνο μπορεί, αλλά πρέπει να γίνει αυτό.

Τότε, αυτοί ακριβώς οι ίδιοι άνθρωποι, που τώρα προσβάλλουν μπροστά στα μάτια μας το όνομα άνθρωπος, θα προχωρήσουν με ηρωισμό μπροστά, όλα τα σημερινά θα σβηστούν, θα εξολοθρευτούν, θα ξεχαστούν σαν να μην υπήρξαν ποτέ. Αυτή η σκέψη μου φέρνει άμετρη χαρά και την ίδια στιγμή μέσα μου υψώνεται μια φωνή που ζητάει αντίποινα και τιμωρία: Πως θα μπορούσαν να ξεχαστούν και να μείνουν ατιμώρητες όλες αυτές οι παλιανθρωπιές;

Και αυτό το σημερινό κατακάθι της ανθρωπότητας, πως μπορεί να προχωρήσει αύριο με υψωμένο κεφάλι, και πιθανά στεφανωμένο με δάφνες, στα ύψη της ανθρωπότητας και να βοηθήσει στην πραγματοποίηση των υψηλότερων ιδανικών; Αλλά έτσι είναι η ιστορία. Ξέρω πολύ καλά να γίνουν οι λογαριασμοί της «δικαιοσύνης» και ότι πρέπει να τα δεχτεί κανείς όλα έτσι.

Θυμάμαι ακόμα, όταν σαν φοιτήτρια στην Ζυρίχη διάβαζα με καυτά δάκρυα το βιβλίο του καθηγητή Ζίμπερς ‘Otscherki perwobytnoi ekonomitscheskoi kultury’ όπου περιέγραφε την συστηματική εκδίωξη και καταστροφή των ερυθρόδερμων της Αμερικής από τους Ευρωπαίους.

Κι έσφιγγα τις γροθιές μου από απόγνωση , όχι μόνο για το ότι ήταν εφικτό κάτι τέτοιο, αλλά γιατί όλα αυτά έμειναν ατιμώρητα, χωρίς εκδίκηση και αντίποινα. Έτρεμα από τον πόνο, γιατί όλοι αυτοί οι Ισπανοί, οι Αγγλοαμερικάνοι έχουν προ πολλού πεθάνει και σαπίσει και δεν μπορούν να ξανααναστηθούν για να ζήσουν πάνω τους, όλα αυτά τα μαρτύρια που έκαναν στους Ινδιάνους. Αλλά αυτά είναι παιδαριώδεις αντιλήψεις, κι έτσι οι σημερινές αμαρτίες και όλη η προστυχιά θα χαθούν στην ανακατωσούρα των ανεξόφλητων λογαριασμών της ιστορίας, και σύντομα θα είναι όλοι πάλι «ένας ενωμένος λαός από αδέρφια».