Δολοφονώντας τον Ανδρούτσο

Της Κάλης Σφέτσου 

Το τέλος των περισσότερων αγωνιστών του 21 δεν άξιζε ούτε στους χειρότερους εγκληματίες. Τη χειρότερη όμως μοίρα απ' όλους την είχε ο Οδυσσέας Ανδρούτσος, ο οποίος βασανίστηκε, στραγγαλίστηκε και πετάχθηκε από το βράχο της Ακρόπολης. 

Πριν από την επανάσταση του 21 ο Οδυσσέας Ανδρούτσος πολεμούσε για λογαριασμό του Αλή Πασά και ήταν, είτε συνειδητά είτε για λόγους σκοπιμότητας μπεκτασής δηλαδή αιρετικός μουσουλμάνος. 

Στις 14 Φεβρουαρίου του 1824 γράφει στον Μοραΐτη Κοτζαμπάση Αναστάσιο Λόντο: "Εσηκώθη η Επανάστασις και ευθύς συρόμενος από τον διαβολόν μου, ελάτρευσα τους αρχηγούς της, τη φωνή της άκουσα στα φυλλοκάρδια μου, εσεβάστηκα την απόφασίν της και έτρεξα με όλους τους αρματολούς της Ελλάδος να σκοτώσω Τούρκους. Μολονότι εκέρδιζα εν καιρώ Τουρκίας, ο διάβολος μου μου αφήρεσεν αυτήν την κλίσιν, αφού εσηκώσαμεν τάρματα. Και τι τα πολυλογώ; Τόσον με εφώτισεν ο διάβολός μου, ώστε να γεμίσω ψείραις, να λιμάξω ψωμί, να κοίτωμαι εις τα νερά, εις τα χιόνια και εις τη λάσπην, να δοκιμάζω κάθε στρατιωτικήν αχαριστίαν, να πίνω φαρμάκια από εχθρούς και φίλους, να κυνηγώμαι ως κατάδικος από αυτούς τους συγγενείς και φίλους της δικαιοσύνης, να επιθυμώ συνελεύσεις εθνικάς, να αγαπώ δικαίους διοικητάς, να είμαι λάτρης των εναρέτων και φίλος των σοφών, να διψώ την αυτονομίαν και ανεξαρτησίαν της Ελλάδος, επιθυμώντας μόνον και μόνον Ελληνες να διοικούν και να βασιλεύουν εις τους Έλληνας ".

Ο τρόπος που στρατολόγησε τους άντρες του για τη μάχη στο Χάνι της Γραβιάς αναδεικνύει την ξεχωριστή του προσωπικότητα. Σηκώθηκε κι άνοιξε μόνος του το χορό κι είπε πως όποιος ήθελε να τον ακολουθήσει στον θάνατο έπρεπε να πιάσει πίσω του. 118 παλικάρια χόρεψαν μαζί του και σταμάτησαν την προέλαση του Ομέρ Βρυώνη στην Πελοπόννησο.

Ο ηρωισμός, η τόλμη και τα κατορθώματα του Οδυσσέα δεν στάθηκαν ικανά για να του αναγνωριστούν τα πρωτεία της αντίστασης. Ο λαϊκός ηγέτης έχει τώρα περισσότερους εχθρούς. " Το κόμμα των πολιτικών ηχθρεύετο ανέκαθεν τον Οδυσσέα. Ο ατίθασος και πανούργος πολεμιστής δεν υπετάσσετο ευκόλως εις τας ιδιοτελείς ορέξεις και δεν έστεργε να εξυπηρετή τα σχέδια των αυθαιρέτων κοτζαμπασήδων, ουδέ να συμπράττη μετ' αυτών εις τας μικροραδιουργίας των". (Μπ. Άννινος)

Η αντίσταση αυτή του Οδυσσέα στη διαφθορά και στην εξαγορά των συνειδήσεων από τους δολοπλόκους Μαυροκορδάτο, Κωλέττη, Νέγρη τον κατέστησαν μισητό και επικίνδυνο αντίπαλο, από τον οποίο έπρεπε με κάθε μέσο να απαλλαγούν.

Τα σχέδια εξόντωσης και οι απόπειρες δολοφονίας του Οδυσσέα διαδέχονται η μία την άλλη. Μέχρι και στον Νικηταρά πρότειναν να δολοφονήσει τον Οδυσσέα και να πάρει την θέση του, ως αρχηγός της Ανατολικής Στερεάς Ελλάδας. 

Την άνοιξη του 1822 κι ενώ ο Δράμαλης είναι έτοιμος να εισβάλλει στην Πελοπόννησο, η κυβέρνηση του πρωθυπουργού Μαυροκορδάτου, με υπουργό Πολέμου τον Κωλέττη και υπουργό Εξωτερικών τον Νέγρη, επικηρύσσει τον Ανδρούτσο για 5.000 γρόσια, γεγονός μοναδικό και πρωτοφανές στα χρόνια του ξεσηκωμού. Ο δε υπουργός Θρησκείας, επίσκοπος Ανδρούσης, αφορίζει τον ίδιο και τους οπαδούς του.

Κι ενώ η κυβέρνηση απεργάζεται την δολοφονία του, ο Ανδρούτσος έρχεται σε επαφή με φίλους του, οπλαρχηγούς του αρβανίτικου στρατιωτικού σώματος του Δράμαλη, αποτελούμενο από 6.000 άνδρες και τους πείθει να εγκαταλείψουν τον στρατό του Δράμαλη. " ...συνεννοηθείς, τους έκανε να αποσυρθούν από τον στρατάρχην Δράμαλην και να μην τον ακολουθήσουν εις Πελοπόννησον". (Αντ. Γεωργαντάς)

Τον Δεκέμβρη του 1824 κατηγορήθηκε ότι είχε έρθει σε συμφωνία με τους Τούρκους, επιδιώκοντας να δημιουργήσει ανεξάρτητο καπετανάτο στην Ανατολική Ρούμελη και στην Εύβοια.

Με εντολή της κυβέρνησης, το πρώην πρωτοπαλίκαρό του, ο Γιάννης Γκούρας φεύγει από το Ναύπλιο με 6.000 στρατιώτες, λες και πήγαινε να πολεμήσει τούρκικο ασκέρι, για να συλλάβει τον Ανδρούτσο.

Το ότι ο Ανδρούτσος είχε έρθει σε συνεννόηση με τους Τούρκους δεν αμφισβητείται ούτε από τους επικριτές του ούτε από τους υποστηρικτές του. Οι πρώτοι όμως μιλούν για προδοσία, ενώ οι δεύτεροι για την συνηθισμένη τακτική γνωστή ως "καπάκια" , το να ξεγελάς δηλαδή τον αντίπαλό σου με σκοπό την εξασφάλιση κάποιου όφελους στον αγώνα.

Καταδιωκόμενος, συκοφαντημένος, λοιδορημένος, προδομένος από χθεσινούς φίλους, εγκαταλείπει την σπηλιά του Παρνασσού στην οποία κρύβεται και παραδίδεται στον Γκούρα, ο οποίος τον πείθει οτι θα δικαστεί και θα μπορέσει να αντικρούσει τις κατηγορίες εναντίον του.

Οδηγείται αλυσοδεμένος στην Αθήνα και φυλακίζεται στην Ακρόπολη. Τον Ιούνιο του 1825, με εντολή του Μαυροκορδάτου και του Κωλέττη και με εκτελεστικό όργανο τον Γκούρα και τα ανθρωπάριά του, δολοφονείται.

Σύμφωνα με την επίσημη εκδοχή ο Ανδρούτσος γκρεμοτσακίστηκε προσπαθώντας να δραπετεύσει με σχοινί από το τείχος της Ακρόπολης.

Ο πρώτος ιατροδικαστής που τον εξέτασε αποφάνθηκε οτι ο θάνατος προήλθε από βασανισμό και όχι πτώση. Η γνωμάτευση αυτη σκίστηκε και ένας Ιταλός ιατροδικαστής, ανέλαβε να γράψει μια δεύτερη αναφορά, όπου βεβαιωνόταν ότι ο Ανδρούτσος πέθανε από πτώση. "τα τραύματα επέφερον αυτοστιγμεί τον θάνατον, άξιον εις κακούργον προδότην της πατρίδος του".

"Μετά ταύτα έγινε η κηδεία του πολύ καταφρονεμένη και χειρότερα και του τελευταίου καταδίκου. Τον έθαψαν σαν σκυλί εις τον ναόν του Αγίου Δημητρίου, προς δυσμάς της Ακροπόλεως...". (Κων. Καλατζής)

Στις 27 Δεκεμβρίου 1863, περίπου 40 χρόνια μετά την δολοφονία του, ο αυτόπτης μάρτυρας Κωνσταντίνος Καλατζής, νεαρός φρουρός της φυλακής, στο σπίτι του δικηγόρου Αθηνών Σπ. Φόρτη θα αποκαλύψει όλη την αλήθεια.

*Ο Μαμούρης, βασανιστής και δολοφόνος του Ανδρούτσου, έγινε επί πρωθυπουργίας Κωλέττη, στρατηγός και υπασπιστής του Όθωνα, ο οποίος τον παρασημοφόρησε για την θεάρεστο πράξη του με το μεγαλόσταυρο του Τάγματος της Ισαβέλας της Ισπανίας .

*Ο παπάς Παπακώστας Τζαμάλας, βασανιστής και δολοφόνος του Ανδρουτσου, " αφήσας την λειτουργίαν και ιεροπραξίαν έδραξεν την πολεμικήν πανοπλίαν..." προήχθη επ' ανδραγαθία σε στρατηγό.

*Ο υπουργός Θρησκείας, επίσκοπος Ανδρούσης, που είχε αφορίσει τον Οδυσσέα, αποφάνθηκε μετά την διεξαχθείσα Ε.Δ.Ε ότι ο θάνατος του Ανδρούτσου δεν ήταν δολοφονία αλλά "τυχαίο συμβεβηκός ".

(πηγή: " Τα ψιλά γράμματα της Ιστορίας " και " Όλα στο Φως " του Θεόδωρου Παναγόπουλου )

ΠΗΓΗ: kali.sfetsou