«Χαράτσι» στους μικρομεσαίους ιδιοκτήτες φέρνει ο φόρος ιδιοκτησίας

...ένα ζευγάρι που απλώς συζεί θα φορολογείται ξεχωριστά για τα ακίνητα του και πιθανώς θα απαλλάσσεται, ενώ ένα άλλο ζευγάρι εγγάμων, θα καλείται ενδεχομένως να πληρώνει υψηλότερο φόρο αφού η αξία των ακινήτων τους θα αθροίζεται και θα φορολογείται με υψηλότερο συντελεστή.

Του Γιώργου Παππού 

Δύο... καρπούζια στην ίδια μασχάλη πασχίζει να χωρέσει το υπουργείο Οικονομικών, καθώς ενώ καλά- καλά δεν μπορεί να υπολογίσει τις αντικειμενικές αξίες με ένα αξιόπιστο και αδιάβλητο σύστημα, σχεδιάζει τη... νεκρανάσταση του πάλαι ποτέ Φόρου Μεγάλης Ακίνητης Περιουσίας.


Ποια είναι η κρίσιμη διαφορά; Ενώ ο καταργηθείς το 2008 ΦΜΑΠ αφορούσε σε περίπου 80.000 υπόχρεους και απέφερε στον Προϋπολογισμό λιγότερα από 500 εκατ. ευρώ, ο νέος φόρος θα πέσει στο κεφάλι εκατομμυρίων φορολογούμενων με τελικό κόστος τουλάχιστον 2,650 δις ευρώ.

Το σχέδιο περί Φόρου Μεγάλης Ακίνητης Περιουσίας σε αντικατάσταση του ΕΝΦΙΑ, πηγαινοέρχεται μεταξύ Αθήνας- δανειστών εδώ και περίπου τρία χρόνια, με την ίδια ως τώρα κατάληξη: απορρίπτεται. Ο λόγος είναι ότι οι δανειστές θεωρούν τον ΕΝΦΙΑ ως ένα από τα πιο αποδοτικά και σε γενικές γραμμές δίκαια φορολογικά μέτρα, καθώς καλούνται να πληρώσουν όλοι ή σχεδόν όλοι οι ιδιοκτήτες ακινήτων κάποιο φόρο. Η μόνιμη ένσταση τους είναι, μάλιστα, ότι η φορολογική βάση του ΕΝΦΙΑ θα πρέπει να διευρυνθεί, έτσι ώστε να μην υπάρχουν εξαιρέσεις- πλην εκείνων για λόγους κοινωνικής πρόνοιας- από την καταβολή φόρου. Έτσι, για παράδειγμα, ποτέ δεν «χώνεψαν» την εξαιρετικά μικρή επιβάρυνση -σχεδόν απαλλαγή κατά την άποψη τους, των εκτός σχεδίου ακινήτων, που έχει ως αποτέλεσμα τη μεγαλύτερη επιβάρυνση των αστικών ακινήτων.

Αυτό που ετοιμάζεται να φέρει η κυβέρνηση και βρίσκεται ήδη στα χέρια των δανειστών ως προσχέδιο, έχει δύο στοχεύσεις: 1) να υπολογίζεται το σύνολο της αξίας των ακινήτων με βάση κλίμακα 2) να υπολογίζεται όχι η ατομική αλλά η οικογενειακή ακίνητη περιουσία.

Για το πρώτο, η αλλαγή σε σχέση με τον ΕΝΦΙΑ είναι προφανής. Ενώ ο ΕΝΦΙΑ υπολογίζεται σε κάθε ακίνητο ξεχωριστά, με βάση συντελεστές που είναι σε συνάρτηση με την περιοχή του ακινήτου -Τιμή Ζώνης,, ο ΦΜΑΠ θα υπολογίζεται στη συνολική αξία των ακινήτων, με κλιμάκια. Η πρώτη εστία κινδύνου έχει να κάνει με τον υπολογισμό αυτής της αξίας, καθώς το νέο σύστημα αντικειμενικών αξιών είναι στον «αέρα», με ορατό το ενδεχόμενο να προκύψουν «τέρατα». Η δεύτερη παγίδα είναι ότι το υπουργείο Οικονομικών θέλει να προβλέψει έστω ένα μικρό αφορολόγητο, που θα αυξάνεται ανάλογα με τον αριθμό των μελών της οικογένειας, όπως δηλαδή ίσχυε με το ΦΜΑΠ. Τι θα συμβεί σε αυτήν την περίπτωση; Με δεδομένο ότι περίπου 2,8 εκατομμύρια ιδιοκτήτες έχουν ακίνητα αξίας που δεν ξεπερνά τις 50.000 ευρώ, περίπου το 50% των υπόχρεων θα απαλλαγεί από το φόρο κι έτσι θα πρέπει να καλύψουν τη διαφορά οι υπόλοιποι, δηλαδή ακόμα και μικρομεσαίες ιδιοκτησίες που σήμερα επιβαρύνονται με χαμηλό ΕΝΦΙΑ, αφού ο λογαριασμός των 2,650 δις ευρώ δεν πρόκειται να αλλάξει.

Το δεύτερο στοιχείο του σχεδιασμού για το νέο ΦΜΑΠ είναι ότι το υπουργείο Οικονομικών εξετάζει τη δυνατότητα επιβολής του νέου φόρου με βάση την αξία της οικογενειακής ακίνητης περιουσίας, δηλαδή της αξίας όλων των ακινήτων μαζί που μπορεί να έχει ο σύζυγος, η σύζυγος και τα παιδιά, όπως συνέβαινε στο παρελθόν αλλά σε πραγματικά πολύ μεγάλης αξίας περιουσίες. Ποιο είναι το σκεπτικό; Να βάλει «φρένο» στο «σπάσιμο» των ακινήτων με γονικές παροχές, ψιλή κυριότητα- επικαρπία, που υποτίθεται ότι οδηγεί σε χαμηλότερο φόρο ή απαλλαγή. Τα προβλήματα που θα ανακύψουν είναι πολλά. Για παράδειγμα, ένα ζευγάρι που απλώς συζεί θα φορολογείται ξεχωριστά για τα ακίνητα του και πιθανώς θα απαλλάσσεται, ενώ ένα άλλο ζευγάρι εγγάμων, θα καλείται ενδεχομένως να πληρώνει υψηλότερο φόρο αφού η αξία των ακινήτων τους θα αθροίζεται και θα φορολογείται με υψηλότερο συντελεστή. Επιπλέον, αυτός ο σχεδιασμός δεν απαντά στο πώς θα αντιμετωπίζεται π.χ. η μεταβίβαση της επικαρπίας από το γονέα σε ενήλικο τέκνο. Θα φορολογούνται οικογενειακώς και οι... παππούδες;

Υπενθυμίζεται ότι ο παλιός ΦΜΑΠ προέβλεπε αφορολόγητο 243.600 ευρώ, που διπλασιαζόταν στην περίπτωση έγγαμων, ενώ υπήρχε προσαύξηση 61.650 ευρώ για κάθε ένα από τα δύο πρώτα ανήλικα παιδιά και 73.400 ευρώ για το καθένα από τα επόμενα. Ο νόμος όριζε, όμως, ότι κατ’ αρχάς η ακίνητη περιουσία της γυναίκας φορολογείται ξεχωριστά, αλλά μπορεί όμως, εφόσον διαρκεί ο γάμος, να υποβάλει κοινή δήλωση με τον σύζυγό της, την οποία συνυπογράφουν και οι δύο.

Πηγή: