Ντοστογιέφσκι: Ο ελεύθερος άνθρωπος. Για τι είναι ικανός ένας τέτοιος άνθρωπος και μέχρι που μπορεί να φτάσει;

  
Κοιτάξτε τους κοσμικούς, όλον αυτν τον κόσμο που υψώνεται αλαζονικ πάνω απ’ το λα του Θεού. Δε διαστρέβλωσαν τάχα την μορφή του Θεού και την αλήθειά Του; Έχουν την επιστήμη τους. Μα η επιστήμη μπορεί να εξετάσει μονάχα εκείνα που γίνονται αντιληπτ με τις αισθήσεις.

Ο ψυχικς κόσμος, δηλαδ τ νώτερο μισ τς νθρώπινης παρξης, χει τέλεια ξοστρακιστει, ποδιώχτηκε μ λαλαγμος θριάμβου, κόμα κα μ μίσος. κόσμος διακήρυξε τν λευθερία, τν τελευταο καιρ διαίτερα, κα τί γινε λοιπν μ τούτη τν ελευθερία τους; Σκλαβιά μονάχα και αυτοκτονία! Γιατ ο κοσμικο λένε:

– Έχεις ανάγκες και πρέπει να τις κανοποιήσεις. Γιατ χεις τ δια δικαιώματα πο χουν κα ο πι ξέχοντες κα ο πι πλούσιοι. Μ φοβσαι ν τς κανοποιες, πεναντίας πρέπει ν πολλαπλασιάσεις τς νάγκες σου. Ατ εναι τ σημεριν δόγμα το κόσμου.

Νομίζουν πς ατ θ πε λευθερία. Μ τί προκύπτει π’ ατ τ δικαίωμα τς αξησης τν ναγκν; Στος πλούσιους  πομόνωση κα  πνευματικ ατοκτονία, στος φτωχος  φθόνος κι  φόνος• γιατ δικαιώματα βέβαια τος δώσανε μ δν τος δείξανε κόμα τν τρόπο ν κανοποιήσουν τς νάγκες τους. Λένε πς κόσμος συνενώνεται λο κα πι πολύ, συγχωνεύεται σ μίαν δελφότητα, γιατ συντομεύονται ο ποστάσεις, κα ο σκέψεις μεταφέρονται μ τν έρα. λλοίμονο…

Μν πιστεύετε σ μία τέτοια συνένωση τν νθρώπων. χοντας τν ντίληψη πς λευθερία εναι  αξηση κα  γρήγορη κανοποίηση τν ναγκν, διαστρεβλώνουν τ φύση τους, γιατ ποχτον πολλς σκοπες κι νόητες πιθυμίες κα συνήθειες. Ζονε γι ν ζηλεύουν  νας τν λλον, γι τς σωματικς πολαύσεις κα τς πιδείξεις. Θεωροῦν τὰ γεύματα, τ’ ἁμάξια, τοὺς βαθμούς, τοὺς δούλους-ὑπηρέτες, τόσο ἀπαραίτητα ποὺ εἶναι ἕτοιμοι νὰ θυσιάσουν γι’ αὐτὰ τὴ ζωή τους, τὴν τιμή τους καὶ τὴν ἀγάπη πρὸς τὸν πλησίον τους. Κι ταν δν μπορον ν κορέσουν ατς τς πιθυμίες τους, ατοκτονον. σοι δν εναι πολ πλούσιοι, κάνουν τ δια. Ο φτωχο ξεχνον τ νικανοποίητο κα τ ζήλια τους μ τ κρασί. Μ σύντομα ντ γι κρασ θ μεθύσουν μ αμα.

κε τος δηγον. Κα σς ρωτάω λοιπόν: Εναι λεύθερος νας τέτοιος νθρωπος;

Γνώρισα ναν «γωνιστ τς δέας» πο μο διηγόταν διος πς ταν το στέρησαν στ φυλακ τν καπνό, τόσο τν βασάνισε τούτη στέρηση πο λίγο λλειψε ν πάει κα ν προδώσει τν «δέα» του, μόνο κα μόνο γι λίγο καπνό. Κι νας τέτοιος νθρωπος ν σο λέει:

γωνίζομαι γι τν νθρωπότητα.

Μὰ ποῦ μπορεῖ νὰ φτάσει ἕνας ἄνθρωπος σὰν κι αὐτόν; Καὶ γιὰ τί εἶναι ἱκανός; Γιὰ μία σύντομη προσπάθεια ἴσως, μὰ γιὰ πολὺ καιρὸ δὲ θ’ ἀντέξει. Καὶ δὲν εἶναι καθόλου παράξενο πού, ἀντὶ νὰ κατακτήσουν τὴν ἐλευθερία, πέσανε στὴ σκλαβιὰ κι ἀντὶ νὰ ἐξυπηρετήσουν τὴν ἀδερφικὴ ἀγάπη καὶ τὴ συνένωση τῶν ἀνθρώπων, πέσανε ἀπεναντίας στὴν ἀνθένωση καὶ στὴν ἀπομόνωση, ὅπως μοῦ ’λεγε στὰ νιάτα μου ὁ μυσ-τηριώδης ἐπισκέπτης καὶ δάσκαλός μου. 

Γι’ αὐτὸ καὶ σβήνει ὅλο καὶ περισσότερο στὸν κόσμο ἡ ἰδέα γιὰ τὴν ἐξυπηρέτηση τῆς ἀνθρωπότητας, γιὰ τὴν ἀδελφοσύνη καὶ τὴν ἀκεραιότητα τῶν ἀνθρώπων. Ὅποιος ἀκούει αὐτὴ τὴν ἰδέα, τὴν κοροϊδεύει, γιατὶ πῶς μπορεῖ ὁ ἄνθρωπος νὰ ἀπαρνηθεῖ τὶς συνήθειές του, ποῦ θὰ τραβήξει αὐτὸς ὁ σκλάβος πού ’χει τόσο συνηθίσει νὰ ἱκανοποιεῖ τὶς ἀναρίθμητες ἀνάγκες του, ποὺ αὐτὸς μονάχος του τὶς ἔχει ἐφεύρει; Αὐτὸς ἔχει ἀπομονωθεῖ καὶ δὲν τὸν νοιάζει καθόλου γιὰ τὸ σύνολο. Καὶ τί καταφέρανε; Μάζεψαν περισσότερα πλούτη, μὰ ἡ χαρά τους λιγόστεψε. 

Απόσπασμα από το βιβλίο του Φίοντορ Νοστογιέφσκι «Αδελφοί Καραμαζώφ», τόμος β’, Εκδ. Γκοβόστη

ΠΗΓΗ: enallaktikidrasi

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Από το Blogger.