Κράτος, του Νίκου Καραβέλου

Κράτος είναι η απρόσωπη όπως λέγεται, μορφή εξουσίας που ασκείται σε ορισμένη χώρα. Προέρχεται από το ρήμα κρατέω - κρατώ ή κρατύνω και τονίζει το στοιχείο της εξουσίασης και της δύναμης.

Το κράτος, ως έννομη τάξη, αποτελεί ένα συγκεντρωτικό σύστημα με ποινές και με κυρώσεις.

Περιλαμβάνει την κρατική μηχανή, τον σκληρό πυρήνα, την απρόσωπη και ακαταγώνιστη εξουσία καταναγκασμού και τους σχετικούς μηχανισμούς επιβολής, που δεν είναι άλλοι από τις τρεις γεροντοκόρες της Κοινοβουλευτικής εικονικής Δημοκρατίας, τη νομοθετική, την εκτελεστική και την δικαστική εξουσία.

Μοιάζουν πράγματι αυτές με τρεις κακές γριές που όλοι τις φοβούνται ή τις σέβονται, αλλά κανείς δεν τις πλησιάζει. Εκτός από εκείνους που καρφώνουν πάνω τους από συμφέρον, όπως έλεγε ο Διογένης ο Κυνικός, όχι τα μάτια αλλά τα δόντια τους.

Το κράτος δεν εκφράζει παρά το «του κρείττονος συμφέρον», το συμφέρον δηλαδή του ισχυρότερου. Επομένως το κράτος δεν θεσπίζει κατά τρόπο απρόσωπο. Οι άνθρωποι θεσπίζουν. Ούτε το κράτος επιβάλλεται και εξουσιάζει κατά τρόπο απρόσωπο. Άνθρωποι ή ομάδες ανθρώπων με κοινά συμφέροντα επιβάλλονται και εξουσιάζουν. Γιατί η ουσία του κράτους είναι η διάκριση ανάμεσα σε εκείνους που ασκούν εξουσία και σε εκείνους που την υφίστανται. Το κράτος, χωρίς την διάκριση αυτή, είναι έννοια ανύπαρκτη.

Το κράτος είναι μια πραγματική κατάσταση πλήρους επιβολής της θέλησης, όπως δείξαμε, κάποιων πάνω σε κάποιους άλλους. Επιβολή που θεμελιώνεται διαχρονικά με τρόπο θρησκευτικό, καθώς διαθέτει «αυθεντίες», κανόνες, ποινές, μετάνοιες, συγχωρήσεις και συμβιβασμούς. Διαθέτει επίσης ιερουργούς και πράττει εξ ονόματος μιας αόραστης «θεότητας», μιας «ανώτερης δύναμης», υπέρτερης των ανθρώπων, μιας δύναμης επιβολής και καταστολής θεϊκού τύπου.

Δεν έχουμε λοιπόν απρόσωπη επιβολή. Έχουμε, αντιθέτως, μια κανονική προσωπική επιβολή της κυρίαρχης τάξης, που είναι κυριαρχία των ολίγων επάνω στους πολλούς.

Ένας λαμπρός διανοητής, ο Μανώλης Λαμπρίδης, αδελφός του σημαντικού μας ποιητή Βύρωνα Λεοντάρη έγραφε :

«Αλλά, αφού το Δίκαιο λειτουργεί προς το συμφέρον της κυρίαρχης τάξης, εξηγείται το φαινόμενο αυτό, να το προσβάλλουν και να το καταλύουν, από καιρό σε καιρό, τα ίδια τα υπηρετικά όργανα της κυρίαρχης τάξης ; Δεν έχομε μιάν αντίφαση εδώ ;

Σε περιστάσεις αναταραχής και έντασης των ταξικών συγκρούσεων, κι αυτό το Δίκαιο της αστικής τάξης, είναι ασυμβίβαστο με τα συμφέροντά της!

Η πιστή και συνεπής εφαρμογή των ίδιων της των νόμων είναι ενδεχόμενο να ισοδυναμεί με κατάρρευσή της. Τότε πετάει το ιδεολογικό προσωπείο και δείχνει το αληθινό πρόσωπο: αιματοβαμμένη αυθαιρεσία, στυγνή απάνθρωπη βία. Το σκηνικό αλλάζει.

Άλλος θίασος, που από καιρό έκανε πρόβες στα παρασκήνια, προβάλλει στην πολιτική σκηνή….. Τώρα, δεν είναι οι καταπιεζόμενοι που ανατρέπουν μιάν έννομη τάξη, επιβεβλημένη πάνω τους από άλλους, ξένη και εχθρική προς τα συμφέροντά τους.

Είναι η ίδια η κυρίαρχη εκμεταλλεύτρια τάξη που ανατρέπει από τη δική της τη μεριά τη δική της έννομη τάξη, κρίνοντας ότι της είναι ασύμφορη έτσι όπως είναι διατυπωμένη!».1

Επίσης ο αείμνηστος Εισαγγελέας Εφετών Βασίλειος Παππάς αποτύπωνε τις σκέψεις στου ως ακολούθως :

«Η απονομή συνεπώς της δικαιοσύνης έχει πολιτικό χαρακτήρα. Η ποινική προστασία είναι όργανο πολιτικό της εξουσίας που κατέχει και ορίζει τους μοχλούς και τις συνισταμένες της κατεστημένης τάξεως. Οι τεχνικές επομένως μεταρρυθμίσεις δεν αποδίδουν.

Είναι καταδικασμένες σε στειρότητα και αποτυχία γιατί το πρόβλημα, μακροπρόθεσμα τουλάχιστον, είναι πολιτικό. Δεν είναι τεχνικό. Μια καλλίτερη ποινική δικαιοσύνη μπορεί ν’ αναζητηθεί και πραγματωθεί μόνο μέσα σ’ ένα καινούργιο πλαίσιο ζωής, με μια ουσιαστική αναδιανομή του έχεις και του εξουσιάζειν, από μια νέα κοινωνικοπολιτική οργάνωση.

Αναδιανομή που θ’ αντικαταστήσει τα ηθικά κριτήρια με κοινωνικά και θ’ αποβλέπει περισσότερο στην αλληλεγγύη και την κοινωνική πρόληψη, παρά στο ηθικοθρησκευτικό πταίσμα και την επιβολή».2

Το κράτος για να υπάρχει πρέπει να ασκεί αυτοδύναμη οργανωμένη εξουσία. Πρέπει να έχει επικράτεια, «χώρα», δηλαδή εδαφική έκταση μέσα στην οποία να κυριαρχεί. Προϋποθέτει, την ύπαρξη μιας αυστηρά οριοθετημένης γεωπολιτικής περιοχής, μέσα στην οποία να εκδηλώνεται και να γίνεται αντιληπτή ή κρατική εξουσία. Έχει ειπωθεί πως χώρα χωρίς κράτος μπορεί να υπάρξει, κράτος όμως χωρίς χώρα, είναι έννοια αδιανόητη.

Κατά συνέπεια τα κράτη χρειάζονται «τόπο». Και οι τόποι οριοθετούνται καλύτερα όσο αναπτύσσεται η επιστήμη της χαρτογράφησης και ταυτόχρονα η τέχνη του πολέμου. Εκεί και στο ωμό συμφέρον στηρίζεται η συνεχώς επιδιωκόμενη επαναχάραξη των συνόρων προς όφελος των ισχυρών.

Κάθε ενέργεια που απειλεί ή βλάπτει μια χώρα θεωρείται, και ορθώς, προσβολή της εθνικής της κυριαρχίας, καθώς θίγει την υπόσταση του ίδιου του Κράτους – Έθνους. Εξάλλου κάθε παραχώρηση ή παραίτηση εδάφους ή δικαιώματος, από ένα κράτος σε άλλο ή σε ενώσεις κρατών ή σε οικονομικά μπλοκ, δεν συνιστά μεταβίβαση αλλά ανεπίτρεπτη παραίτηση από την εθνική κυριαρχία.

Πολύ περισσότερο όταν τα κράτη αυτοβούλως ή κατόπιν εκβιασμών παραιτούνται ρητά από την εθνική τους κυριαρχία όπως συνέβη με την χώρα μας την εποχή των Μνημονίων.

Ανακεφαλαιώνοντας :

Για να είναι το κράτος έννοια υπαρκτή και αναγνωρίσιμη θα πρέπει να συντρέχουν τα εξής στοιχεία :

α) Αυτοδύναμη εξουσία

β) Χώρα που λειτουργεί ως έδρα του κράτους

γ) Εθνική κυριαρχία και συνεπώς κυριαρχικά δικαιώματα.

Άνευ αυτών, το κράτος, όπως αποδείξαμε, είναι έννοια αδιανόητη.

Εκτός αν μιλάμε για κράτος προτεκτοράτο. Εκτός αν εννοούμε κράτος παρία (κράτος απόβλητο, οντότητα χωρίς δικαιώματα, κράτος κατεχόμενο).

Ας αναλογιστούμε πως σήμερα :

1. Τα βασικά νομοσχέδια που αφορούν την τύχη της χώρας συντάσσονται στο εξωτερικό και κακομεταφρασμένα εισάγονται στην ημεδαπή.

2. Η Βουλή δεν νομοθετεί, υπακούει.

3. Η κυβέρνηση δεν κυβερνά, υπηρετεί.

4. Σε κάθε Υπουργείο κατοικοεδρεύει κάποιο αλλοδαπό σκύβαλο, ο δε Υπουργός κατά τρόπο δουλικό τον υπηρετεί.

5. Η κυβέρνηση εκβιάζεται κατ’ εξακολούθηση.

6. Οι κυβερνήσεις εναλλάσσονται εικονικώς ενώ στην πραγματικότητα μια κυβέρνηση ασκεί κατ’ εντολή των ξένων την εξουσία : η κυβέρνηση των Μνημονίων.

7. Η κυβέρνηση σταθεροποιείται μόνον, εφόσον εξυπηρετεί τους ξένους δυνάστες.

8. Οι δικαστικές αποφάσεις, οι πλέον σημαντικές που αφορούν την πορεία και το μέλλον της χώρας, εκδίδονται τύποις εν ονόματι του Ελληνικού λαού, στην πραγματικότητα όμως εν ονόματι των πολυεθνικών, των ξένων τραπεζών και ομίλων.

Το κράτος μας διαχρονικά εξυπηρετούσε και εξυπηρετεί τις ξένες δυνάμεις.

Ουδείς όμως, στο παρελθόν, ευνοημένος υπηρέτης των ξένων δεν διανοήθηκε να παραιτηθεί από την εθνική κυριαρχία ούτε, βεβαίως, διανοήθηκε να ξεπουλήσει το σύνολο της δημόσιας περιουσίας της χώρας μέσω μιας ύποπτης ιδιωτικής εταιρείας στους ξένους.

Πάντα εκπορνεύονταν οι κρατούντες. Κάποτε το έκρυβαν. Τώρα το βγάζουν και στο μεϊντάνι με παράρτημα.

Κατόπιν του γενικευμένου ξεπουλήματος που έλαβε χώρα από την κοινή κυβέρνηση των Μνημονίων, των Παπανδρέου, Σαμαρά, Βενιζέλου και του «αριστερού» Τσίπρα, ένα ορισμός θα μπορούσε ίσως να αποτυπώσει την πραγματικότητα :

«Κράτος είναι το θλιβερό εκείνο μόρφωμα που υποκρίνεται πως εξουσιάζει, ενώ στην πραγματικότητα εξυπηρετεί από την φύση του δουλικά τους ισχυρούς, εξαντλεί δε την δικαιοδοσία του, υποκρινόμενο πως είναι κράτος».

Τελειώνοντας, ας διαβάσουμε ένα μικρό απόσπασμα από το βιβλίο του Δημήτρη Καλτσώνη «Τι είναι το κράτος ;»

«Η προσπάθεια του ανθρώπου να καθορίζει ο ίδιος τη ζωή του, συλλογικά, προσπαθώντας και αποφασίζοντας από κοινού με τους άλλους, θα συνεχιστεί. Η απελευθέρωση από τα δεσμά της φτώχειας, της αδικίας, της εκμετάλλευσης των πολλών από μια ασήμαντη ολιγαρχία, η οικοδόμηση μιας οικονομίας και δημοκρατίας που θα βασίζεται στη συμβολή όλων των εργαζομένων είναι έργο του μέλλοντος.

Είναι άραγε εφικτή μια τέτοια, ανώτερη δημοκρατία ; Είναι δυνατόν οι εργαζόμενοι να ανοίξουν διόδους ώστε να απαλλαγούν από την κοινωνική εκμετάλλευση και αδικία, να αυτοκαθορίζουν την οικονομική και πολιτική τους ανάπτυξη μέσα από πραγματικά δημοκρατικές διαδικασίες ;

Ο αυτοκαθορισμός του ανθρώπου, η πραγματική ελευθερία αποτελεί αναμφίβολα ένα δύσκολο, υψηλό, προμηθεϊκό έργο, αντίστοιχο προς τις ανάγκες αλλά και τις δυνατότητες του homo sapiens. Η ανθρωπότητα έχει διανύσει έναν υπέροχο δρόμο από τα βάθη της πρωτόγονης κατάστασης μέχρι σήμερα. Μπορεί και πρέπει να συνεχίσει ανοίγοντας νέους, καλύτερους δρόμους. Οι λαοί συσσωρεύουν καθημερινά, συχνά με οδυνηρό τρόπο, εμπειρία και γνώση».3

Τα λόγια αυτά αποτυπώνουν την ανάγκη να μην χάσουμε την ενότητα και την φωνή μας γιατί ετούτα εδώ τα στοιχειά είναι η πρώτες πράξεις της απόπειρας απελευθέρωσης. Είναι τα πρώτα υλικά που θα φτιάξουν τα λόγια του θάρρους, αντάξια μιας καινούργιας πόλης που οφείλουμε να ιδρύσουμε.

Κάποτε ένας νεαρός Μεγαρεύς πήρε το θάρρος και αντιμίλησε στον σπουδαίο Βασιλιά της Σπάρτης Λύσανδρο, Αναγνωρίζοντας εκείνος το θάρρος του νέου του είπε :

«Οι λόγοι σου, ω ξένε, πόλεως δέονται» : (τα λόγια σου, ξένε, έχουν ανάγκη πλέον μιας πόλης).

1. Μανόλης Λαμπρίδης «Η σύγκρουση με το νόμο ως έμπρακτη κριτική του δικαίου και το συναίσθημα ενοχής» (εκδ. Έρασμος).

2. Βασιλείου Ι. Παππά, Εισαγγελέα Εφετών «Το ποινικό πρόβλημα» (εκδ. Αφοί Π. Σάκκουλα).

3. Δημήτρης Καλτσώνης «Τι είναι το κράτος; Τι δημοκρατία χρειαζόμαστε;» (εκδ. Τόπος).

* από την παρουσίαση του βιβλίου "Τι είναι το κράτος; Τι δημοκρατία χρειαζόμαστε;" του Δημήτρη Καλτσώνη.(01.10.2016 - wallpress cafe)