Παιδεία, εκπαίδευση η΄ η λογική του Ηρώδη (Κεφ 7ο Άνθρωπος και Πληροφορία)

Του Γιώργου Χαραλαμπίδη

Πληροφορία είναι το κοινό νόημα που αποδίδεται σε ένα απλό ή σύνθετο σύμβολο από δύο ή περισσότερα υποκείμενα.

Παράδειγμα: η λέξη «γάτα» για σας και για μένα υποδηλώνει το γνωστό συμπαθές τετράποδο. Για κάποιον που δεν γνωρίζει τα σύμβολα που το ένα κοντά στο άλλο υποδηλώνουν το νόημα της λέξης «γάτα» είναι κάτι το ακατανόητο. Άλλο παράδειγμα: Το σήμα που εκπέμπεται από το βλέμμα του νέου που συναντά το βλέμμα της συνομήλικης του νέας εκπέμπει σε όλους τους τόνους την πληροφορία: «Μ’ αρέσεις!...»  

Σαφώς η πληροφορία δεν είναι κάτι χειροπιαστό. Απόδειξη, ότι ο άνθρωπος έχει φυσική αποστολή να συνδέει το υλικό με το άυλο, το πνευματικό.

Είναι χρήσιμη η πληροφορία;

Υπάρχει ένα πλήθος πληροφοριών χρήσιμες για κάποιους και άχρηστες για κάποιους άλλους.

Το όνομα του μεγάλου επιστήμονα που έχει συνδεθεί με την πληροφορία είναι Shannon.

Απέδειξε ότι [I=-plog₂p ] : Η ποσότητα πληροφορίας είναι ανάλογη του ποσού έκπληξης. Δηλαδή όσο πιο απίθανο είναι το γεγονός που μεταφέρεται τόσο μεγαλύτερη η ποσότητα πληροφορίας που μεταφέρει.

Κι ακόμη [C=Wlog₂(1+S/N)]: Η ποσότητα πληροφορίας που μεταδίδεται σε ορισμένο χρόνο είναι τόσο περισσότερη όσο μεγαλύτερο το εύρος ζώνης W και εξαρτάται από το πηλίκο S/N, που αντιπροσωπεύει το σήμα προς τον θόρυβο (εντροπία).

  Παράδειγμα: Σε μια συνεδρία στην Βουλή, οι βουλευτές παρασύρονται κι αρχίζουν να μιλούν μεταξύ τους όλοι κάνοντας μεγάλο θόρυβο. Η πρόεδρος της βουλής θέλει να τους μεταφέρει μια σημαντική πληροφορία, αλλά το μέσο που διαθέτει, η φωνή της, δεν φθάνει για να καλύψει τον θόρυβο ώστε να την προσέξουν.

Θα χρησιμοποιήσει τρεις τρόπους για να καταφέρει να την προσέξουν:

Α) Τσιρίζει προσπαθώντας να υπερκαλύψει τον θόρυβο. Δηλαδή αυξάνει το σήμα.

Β) Βασίζεται στην μεγαφωνική εγκατάσταση της Βουλής. Δηλαδή αυξάνει το εύρος ζώνης αφού η πληροφορία που θέλει να μεταφέρει μεταδίδεται συγχρόνως από πολλά μεγάφωνα που είναι τοποθετημένα στην αίθουσα.

Γ) Ανεβαίνει στο έδρανο, και εφ’ όσον το επιτρέπει η φυσική της κατάσταση, αρχίζει να ξεντύνεται. Αφού τραβήξει με αυτόν τον τρόπο την προσοχή, μεταδίδει την πληροφορία. Δηλαδή αυξάνει την έκπληξη του ακροατηρίου. (Βεβαίως ο νόμος λέει ότι το ποσό της μεταδιδόμενης πληροφορίας είναι ανάλογος του βαθμού της έκπληξης που προκαλεί η ίδια η πληροφορία, αλλά το παράδειγμα παραμένει ισχυρό. Όποιος ενδιαφέρεται σίγουρα μπορεί να βρει και τα ψιλά γράμματα, αν και εφόσον του το επιτρέψουν!)

  Οι νόμοι αυτοί είναι γενικοί και ισχύουν σε κάθε μετάδοση πληροφορίας. Είτε πρόκειται για μετάδοση πληροφορίας μεταξύ δύο είτε μεταξύ πολλών, είτε από τον παιδαγωγό στο παιδαγωγούμενο ακροατήριο, είτε από την εξουσία στο πόπολο. Επιπλέον όταν μια πληροφορία βρει τον τόπο και χρόνο εφαρμογής της τότε καταγράφεται και ενσωματώνεται στο μεγάλο οικοδόμημα της ανθρώπινης γνώσης. Η διαχείριση όμως της ανθρώπινης γνώσης είναι, όπως είδαμε, τιμάριο της εξουσίας. Μπορείς να νοικιάσεις ένα μέρος της, να το καλλιεργήσεις, αλλά στο τέλος θα πρέπει να αποδώσεις τα πάντα σ’ αυτήν.

Αυτό για το οποίο δεν μίλησε ο Shannon, είναι η δυνατότητα πρόσληψης της πληροφορίας από το έτερο υποκείμενο. Και είναι φυσικό αφού ασχολήθηκε με την μετάδοση σημάτων μηχανικών μέσων. Στην μετάδοση της πληροφορίας όμως από άνθρωπο σε άνθρωπο υπεισέρχεται ο παράγων, δυνατότητας / θέλησης, λήψης της πληροφορίας. Παράδειγμα: για ν’ ακούσεις τον σταθμό που θέλεις στο ραδιόφωνο ή την τηλεόραση πρέπει να συντονίσεις τον δέκτη σου με τον πομπό του σταθμού. Όταν όμως θέλεις να συντονιστείς με έναν άλλο άνθρωπο για να του μεταδώσεις μια πληροφορία, υπεισέρχονται πάρα πολλοί παράγοντες που αφορούν όχι μόνο την δυνατότητα μετάδοσης, αλλά και την δυνατότητα πρόσληψης. Το σύρμα δεν μπορεί να πει όχι στην πληροφορία που του λέει το τηλέφωνο να μεταφέρει σ’ ένα άλλο τηλέφωνο. Ο άνθρωπος όμως μπορεί να πει δεν θέλω να σ’ ακούσω! Έστω και για πλάκα! Ή δηλώνει αντίθετος στον καταναλωτισμό, αλλά αν δεις το καλάθι του όταν βγαίνει από το πολυκατάστημα θα μείνεις έκπληκτος! Κι ενδεχομένως να εκπλαγεί και ο ίδιος αν του το πεις και το συνειδητοποιήσει!

   Σε κάθε μετάδοση πληροφορίας, χρειάζεται ένα προϋπάρχον εγκατεστημένο υπόβαθρο δυνατότητας σύλληψης του σήματος και επεξεργασίας του, καθώς και επεξεργασίας της ίδιας της πληροφορίας. Στην περίπτωση ηλεκτρομηχανικών μέσων, το υπόβαθρο αυτό – συσκευές, ενέργεια, λογισμικό – τίθεται από τον κατασκευαστή. Στον άνθρωπο το υπόβαθρο προϋπάρχει με την μορφή των βασικών πνευματικών λειτουργιών που υπάρχουν σε κάθε άτομο, το συναίσθημα, τη λογική, την συνείδηση. Όπως είδαμε όμως δεν είναι ανεπτυγμένα στο ίδιο επίπεδο σε κάθε άνθρωπο, και η προσπάθεια είναι μάλλον στην αντίθετη κατεύθυνση, από αυτήν του να αναπτύσσονται. Αμφιβάλλει κανείς ότι η πραγματική προσπάθεια της εξουσίας, σε αντίθεση με ότι φανερά διακηρύσσει, είναι προς την κατεύθυνση του η πληροφορία ν’ αποτελέσει χώρο αποκλειστικής χρήσης της;

  Ο τρόπος με τον οποίο προσπαθείται η μετάδοση καθώς και ο τρόπος με τον οποίο γίνεται η πρόσληψη των πληροφοριών, είναι καθοριστικός στην παραπέρα αποθήκευση, μετάδοση, επεξεργασία και χρήση τους. Αν μια πληροφορία εισάγεται ή εξάγεται με την βία προκαλεί ανάλογες αντιδράσεις. (Συνήθης τρόπος απόσπασης πληροφοριών τα βασανιστήρια). Αν μια πληροφορία οδηγεί στην παραπλάνηση του ανθρώπου, μπορεί να προκαλέσει αντιδράσεις βίας, αλλά μπορεί και να προκαλέσει πτώση της αυτοεκτίμησης (Θυμηθείτε το φιάσκο του Χρηματιστήριου). Αν αρνούμαστε ή αδιαφορούμε να δώσουμε (ή να λάβουμε) τις πληροφορίες που αναμένουν από μας, ενώ έχουμε τις πληροφορίες αυτές (ή τις λάβαμε), ανάλογες αντιδράσεις θα εμφανιστούν και στα άτομα τα οποία απευθύνονται, ή θα έπρεπε να απευθύνονται, ή προσδοκούν τις πληροφορίες αυτές. (Ενώ ένα μεγάλο μέρος των εργαζομένων απεργεί για λογική επίλυση του ασφαλιστικού, κυβέρνηση και επιχειρηματίες κωφεύουν. Ή στήνουν ένα ψευδεπίγραφο διάλογο που στοχεύει στην κατάδειξη της αδυναμίας του λόγου να επιλύσει την διαφωνία. Άρα η εξουσία έχει τον λόγο.) Δηλαδή οι βία, υποκρισία, αδιαφορία, λόγος, σαν συμπεριφορές επιδρούν καθοριστικά στην μετάδοση των πληροφοριών που έχουν αποστολέα ή παραλήπτη άνθρωπο.

  Όσον αφορά το υπόβαθρο, το ξεκίνημα της δημιουργίας του βρίσκεται στα πρώτα χρόνια της ζωής μας από τους γονείς, ή όποιους έχουν επιφορτιστεί με την γονική μέριμνα. Η παροχή της μητρικής γλώσσας και των πρώτων συμβόλων συμπεριφοράς είναι οι βάσεις. Ακολουθεί το σχολείο με την όποια μορφή του, προσπαθώντας να εγκαταστήσει τις βάσεις εισόδου και αναγνώρισης πληροφοριών. Παράδειγμα: αν σας μιλήσουν κινέζικα και δεν γνωρίζετε αυτήν την γλώσσα, το μήνυμα δεν ελήφθη. Αν κάποια χειρονομία ή έκφραση είναι το προσυμφωνημένο αναγνωριστικό μεταξύ κάποιων ομάδων και δεν ανταποκριθήκατε, το μήνυμα ελήφθη από τους άλλους αλλά όχι από σας. Αν προσπαθήσετε να εξηγήσετε σε άτομο με γνώσεις δημοτικού, τα οφέλη που προκύπτουν από την έρευνα σε επίπεδο ατομικής φυσικής μάλλον το μήνυμα δεν ελήφθη. Ομοίως δεν θα μπορούσατε να διδάξετε μικροχειρουργική σε ακροατήριο που συναθροίστηκε για να παρακολουθήσει ποδοσφαιρικό αγώνα.

Η κάθε πληροφορία έχει ένα ελάχιστο απαιτήσεων, και ο κάθε άνθρωπος έχει μια επιλεκτική ποιοτικά, και περιορισμένη ποσοτικά δυνατότητα λήψης πληροφοριών.

Το ίδιο βέβαια αφορά και την μετάδοση πληροφοριών.

Έστω ότι ένα παιδί μεγαλώνει σε περιβάλλον φτωχό σε ροή πληροφοριών. Αν όταν γίνει ώριμο πια, απαιτήσει κανείς απ’ αυτό ποσότητα και ποιότητα πληροφοριών, προφανώς ατύχησε.

Όταν οι πληροφορίες ρέουν δίπλα του σαν ορμητικός χείμαρρος, ενστικτώδικα προσπαθεί να προφυλαχτεί ή παρασέρνεται από το ρεύμα. Το αποτέλεσμα είναι παρόμοιο με αυτό της έλλειψης πληροφορίας. Και επειδή βασικότατος παράγων μάθησης είναι η μίμηση, μία τεχνητά διαμορφωμένη ροή πληροφοριών, προς μια κατεύθυνση, που αγνοεί κάθε άλλη, δημιουργεί λανθάνουσες αντιδράσεις, στρεβλές εισόδους επεξεργασίας πληροφοριών, απώλεια συνείδησης.

Παρατηρείστε με τι τέχνη και ενορχήστρωση τα ΜΜΕ επέβαλαν σαν μοναδική μονάδα μέτρησης αξίας, το χρήμα και ειδικώτερα το ευρώ. Παρατηρείστε πώς απέκλεισαν κάθε σκέψη, από μεγάλο μέρος των Ελλήνων πολιτών για τη δυνατότητα απόκτησης εθνικού νομίσματος.

Παρατηρείστε πώς, ο κάθε μπακάλης της γειτονιάς, ο κάθε περιπτεράς, ο κάθε ταξιτζής, πίστεψαν ότι είναι συνεταίροι του κεφαλαίου. Πώς τα μαγαζάκια τους έκλεισαν λόγω φορολογίας, λόγω υπερβολικών απαιτήσεων του κράτους, λόγω εξοντωτικών ωραρίων, λόγω αδυναμίας ν’ ανταποκριθούν στις τιμές των μεγάλων αντίστοιχων επιχειρήσεων και πλείστων άλλων παραγόντων. Η πελατεία τους απορροφήθηκε στο σύνολο από μεγάλα τραστ του κάθε είδους! Η ψήφος τους υπέρ του χρήματος, έγινε μπούμερανγκ που τους χτύπησε κατακούτελα! Η εσφαλμένη πληροφόρηση ή η αδυναμία κατανόησης του «οικονομικού παιχνιδιού», τους έκανε να γίνουν άθελα ίσως η αιτία της δικής τους πτώχευσης…

  Η φύση έχει αποθηκεύσει τις πληροφορίες σε διάφορα υλικά ή άυλα και περιμένει υπομονετικά την ωρίμανση του ανθρώπου, ώστε να γίνει ικανός να ανακαλύψει τις πληροφορίες αυτές, και να τις χρησιμοποιήσει, αφήνοντάς τον να συνειδητοποιήσει από την χρήση, ότι η πληροφορία μπορεί να αποδώσει κέρδη, μπορεί όμως και ζημίες.

Παράδειγμα: η χρήση του ηλεκτρισμού άρχισε μετά τον 16ο αιώνα. Πάμπολλες οι χρήσεις και οι εφαρμογές. Υπάρχουν όμως και κίνδυνοι. Παλιότερα μας ενημέρωναν τακτικά για τους κινδύνους ηλεκτροπληξίας. Αργότερα με την εφεύρεση των αντιηλεκτροπληξιακών ατόνησε η προειδοποίηση αυτή, εμφανίστηκε όμως μια παρεμφερής, για τους κινδύνους από τα επαγωγικά πεδία του ηλεκτρικού που κατακλύζουν τους χώρους εργασίας και ανάπαυσης.

Με παρόμοιο τρόπο η πληροφορία – γνώση, χρήσης της πυρηνικής ενέργειας, πέρασε από το στάδιο του όπλου αφανίζοντας χιλιάδες ανθρώπους στη Χιροσίμα, έγινε πεδίο δοκιμής αυξάνοντας την ραδιενέργεια του πλανήτη σε επικίνδυνα επίπεδα μέχρι να συνειδητοποιηθεί ότι «κάτι δεν πάει καλά» και να γίνονται πλέον οι δοκιμές υπόγεια. Ένα μεγάλο μέρος της καταστροφής της οζοντόσφαιρας οφείλεται στην ασυλλόγιστη αυτή περίοδο των επιφανειακών δοκιμών πυρηνικών όπλων. Ο έλεγχος ροής των πληροφοριών όμως που έχει εγκαταστήσει η εξουσία, έριξε όλο το βάρος στο φρέον και στους CFC’s, λες και για την παραγωγή των τελευταίων δεν ήταν υπεύθυνη η ίδια. Στη συνέχεια οι αναπτυγμένες χώρες «μάζεψαν» όλο το ουράνιο του πλανήτη, έχτισαν χιλιάδες εργοστάσια παραγωγής ηλεκτρικού ρεύματος για λογαριασμό τους, και μετά θυμήθηκαν τις σοβαρές επιπτώσεις της ραδιενεργού διασποράς, και υπέγραψαν συνθήκη μη διάδοσης των πυρηνικών. Ή μήπως αυτό που θέλουν είναι τον φτωχό πιο φτωχό, τον σκλάβο πιο σκλάβο;    

Άλλα παραδείγματα αποθήκευσης από την φύση πληροφοριών που καλείται ο άνθρωπος να αναγνωρίσει και να χρησιμοποιήσει προς όφελος του ίδιου, αλλά και της φύσης με την οποία είναι άρρηκτα δεμένος, είναι:

Νόμος της βαρύτητας – διαστημική έρευνα.

Καθετοποίηση της εργασίας – αποπνευματικοποίηση του εργατικού δυναμικού.

Εισαγωγή της τεχνολογίας στην παραγωγή – ανεργία.

Αποκωδικοποίηση του DNA – κλωνοποίηση.

Ανάπτυξη της φαρμακολογίας – ναρκωτικά. Και χιλιάδες άλλα.

Είναι σημαντικό να αντιληφθούμε ότι δεν υπάρχει από την φύση παρέμβαση στο θέλω του ανθρώπου, έστω κι αν αυτό γίνεται αιτία να χαθούν εκατομμύρια ζωές. Το αν αυτός είναι ο σωστός τρόπος χρήσης της πληροφορίας θα το δείξει η ιστορία. Η ένταση του σήματος στην αναζήτηση των πληροφοριών που παρέχει η φύση δεν είναι μεγάλη. Το σήμα γίνεται αντιληπτό από τους προετοιμασμένους γι’ αυτό. Οι πολλοί ούτε που το αντιλαμβάνονται. Η φυσικές καταστροφές και οι κλιματικές και άλλες αλλαγές λόγω της μόλυνσης του περιβάλλοντος, είναι ο παράγοντας εύρος ζώνης που ειδοποιεί σε κάθε κατεύθυνση:

Προσέχετε! Το παρακάνατε!

Την πληροφορία αυτή δεν είναι σε θέση να την συλλάβουν οι περί την εξουσία, γιατί το μήνυμα καλύπτεται από τον θόρυβο των υπερκερδών που εισρέουν στις τσέπες τους. Η έκπληξη θα είναι όταν βρεθούν με εκατομμύρια στις τσέπες τους, αλλά σ’ ένα νεκρό πλανήτη, χωρίς άλλους ανθρώπους γύρω.

Το πρόβλημα είναι ότι την πληροφορία αυτή, δεν αφήνουν να την λάβουν και οι πολλοί, στο βάθος και στην έκταση που της αρμόζει, με αποτέλεσμα οι λίγοι που αντιλαμβάνονται το πρόβλημα να μοιάζουν φαιδροί, έως κινδυνολόγοι και μπουρδολόγοι, στους πολλούς, οπότε αναγκάζονται να συμβιβαστούν με την εξουσία αφού δεν έχουν άλλους τρόπους έκφρασης. Παράδειγμα οι συμβάσεις του Ρίο, του Κιότο, της Κοπεγχάγης.

Ένα υποδειγματικό πεδίο μετάδοσης πληροφοριών είναι η σχολική αίθουσα. Οποιασδήποτε βαθμίδας.

Ο Δάσκαλος εντέλλεται να μεταδώσει πληροφορίες στους μικρούς ή μεγάλους μαθητές του. Και όχι μόνον. Πρέπει να επιδράσει στο ακροατήριό του με όλους τους δυνατούς τρόπους.

Θα απευθυνθεί στο συναίσθημά τους ώστε να αποσπάσει το ενδιαφέρον τους.

Στη λογική τους ώστε να αναπτυχθεί το εργαλείο αυτό σε αξιόλογο βαθμό κατανόησης, ανάλυσης εννοιών, επεξεργασίας αναπαραγωγής προτύπων ή ακόμη παραγωγή νέων προτύπων σε κάθε τομέα μετάδοσης της υπάρχουσας γνώσης.

Φυσικά εκεί που πρέπει να παρέμβει κατά κύριο λόγο είναι ο τομέας της συνείδησης. Εδώ όμως τα πράγματα δυσκολεύουν!

Αν παρέμβει με βάση την συνείδησή του, θα πρέπει να διδάξει ότι απέναντι στο Θεό και τη Φύση οι άνθρωποι γεννιούνται ίσοι. Ότι και απέναντι στο Νόμο και την Κοινωνία θα έπρεπε να είναι ίσοι. Ότι η επιλογή των καταλλήλων στις ανάλογες θέσεις δεν συνεπάγεται ταξική διαβάθμιση, αποστέρηση δυνατοτήτων, παροχή πλουσιοπάροχων αμοιβών αν αποδεχθείς το πιστεύω στην εξουσία, φτώχεια και ανεργία αν το αμφισβητήσεις.

Αν αποδεχθεί τα κελεύσματα της «σύγχρονης παιδαγωγικής» θα πρέπει να κατασκευάζει ανθρωποεργαλεία παραγωγής, ελάχιστου κόστους, αφοσιωμένα στην εκάστοτε εξουσία, χωρίς ελεύθερο χρόνο, χωρίς δυνατότητα σκέψης και απόφασης, που δεν αρρωσταίνουν και πεθαίνουν έγκαιρα ώστε να μην χρειάζονται συνταξιοδότηση. Και φυσικά οι επιστήμονες της ρομποτικής εργάζονται ακατάπαυστα προς την κατεύθυνση αυτή, αδυνατώντας να συνειδητοποιήσουν ότι το αποτέλεσμα των εργασιών τους θα επιφέρει αναγκαστικά το «ξεφόρτωμα» της Γης από δισεκατομμύρια ανθρώπους!...

Ένα άλλο πεδίο μετάδοσης πληροφοριών είναι τα ΜΜΕ. Φυσικά όλα τα παραπάνω που ισχύουν για την σχολική μάθηση ισχύουν κι εδώ.

Το θέμα είναι ότι η γνώση είναι ισχυρό εργαλείο. Αν μεταδοθεί ισόποσα προς όλες τις κατευθύνσεις τότε το βάθρο της εξουσίας κινδυνεύει.

Είναι πολύ ενδιαφέρον να παρατηρήσει κανείς πώς η εξουσία συνειδητοποιώντας τους νόμους του Shannon, τους χρησιμοποιεί προς όφελός της, και πώς αποστερεί από τον συνειδητό παιδαγωγό την δυνατότητα να κάνει το ίδιο.

Ας παρατηρήσουμε πώς διαφημίζονται τα διάφορα προϊόντα. Μια καλλίγραμμη καλλονή με ή χωρίς το μπικίνι της διαφημίζει εργαλεία ή αυτοκίνητα. Ένας γεροδεμένος ελκυστικότατος νεαρός με παρόμοια αμφίεση, καλλυντικά, αποσμητικά, ηλεκτρικές σκούπες. Το περιβάλλον των προϊόντων που διαφημίζονται, είναι το περιβάλλον που με συνεχή προβολή έχει περάσει στο υποσυνείδητο του έφηβου, που συγκρίνοντάς το με αυτό του σχολείου, απορρίπτει ασυζητητί το δεύτερο. 

Σήμερα πολύς λόγος γίνεται για τον λειτουργικό αναλφαβητισμό. Εξαιρετική η ανάλυση του κ. Γιώργου Μωραϊτη (http://www.edupame.gr/node/42)

Οι άνθρωποι μεταφέρουν πληροφορίες μέσω της γλώσσας. Είναι απολύτως βέβαιο ότι σε κάποια χρόνια πολλά ή λίγα όλοι οι άνθρωποι επί Γης θα συνεννοούνται στην ίδια γλώσσα.

Αν η επιστήμη δεν προχωρήσει τόσο ώστε να συνδέονται εγκεφαλικά οι άνθρωποι και να μεταφέρονται οι πληροφορίες χωρίς την παρεμβολή λέξεων, τότε μια παγκόσμια γλώσσα οφείλει να είναι πρωτίστως ένα μέσο μεταφοράς πληροφοριών.

Το μεγάλο λεξιλόγιο δίνει μεγαλύτερες δυνατότητες αντιστοίχισης νοημάτων.

Η λογική δομή χωρίς εξαιρέσεις και ιδιωματισμούς βοηθά και τον παιδαγωγό και τον λογοτέχνη αφού του προσφέρει μεγαλύτερο κοινό επικοινωνίας.

Για την επιστήμη δεν τίθεται θέμα αφού ήδη έχει στραφεί προς την κατεύθυνση αυτή.

Πέντε ή έξι γράμματα το πολύ για κάθε λέξη διευκολύνει τον γραπτό λόγο.

Η ορθογραφία δεν θα αποτελεί πρόβλημα στην εποχή των υπολογιστών.

Απ’ εκεί και πέρα τίθεται το βασικό πρόβλημα συμπεριφοράς που τίθεται και σε κάθε άλλη ανθρώπινη δραστηριότητα.

Μου λέει αλήθεια; Μήπως με κοροϊδεύει; Να του δώσω σημασία ή να τον αγνοήσω;

Τα προβλήματα αυτά όμως δεν μπορεί να τ’ αντιμετωπίσει το μέσον.

Είναι θέμα τρόπου ζωής και συνείδησης, το να συμπεριφερόμαστε χωρίς υποκρισία, να μεταφέρουμε αλήθεια με την γλώσσα, να μην αδιαφορούμε όταν ο άλλος προσπαθεί απεγνωσμένα να τραβήξει την προσοχή μας, να μην κραυγάζουμε και συνθηματολογούμε αντί να προσπαθούμε να κατανοήσουμε και να συνειδητοποιήσουμε.

Δεν είναι κάτι που θα το μάθουμε στο σχολείο. Περισσότερο είναι κάτι που θα το μάθουμε από τους γονείς, τους φίλους, τους γείτονες τους, και τους δασκάλους, τους δημοσιογράφους, τους πολιτικούς, τον καθένα, αλλά και από την κοινωνία συνολικά. Αφού όλοι θα σέβονται τον Λόγο και την Αλήθεια.

Αφού όλοι θα συνειδητοποιήσουν ότι το μυστικό και το ψέμα είναι μόνο για παιχνίδι και το παιχνίδι πρέπει να έχει όρια.

Η αποθήκευση των πληροφοριών που έγιναν γνώση είναι ένα άλλο πρόβλημα.

Η φύση έχει αποθηκεύσει τις πληροφορίες που χρειάζονται για να γεννηθεί και να μεγαλώσει άνθρωπος, στο λεγόμενο DNA του. Πολύ σπάνια γίνεται λάθος στην μεταβίβαση των πληροφοριών που μεταφέρει το DNA. Το αποδεικνύει η ιστορία μας μέχρι τώρα. Κι όταν γίνεται λάθος σε πάρα πολλές απ’ αυτές τις περιπτώσεις φταίει η ανθρώπινη παρέμβαση (ραδιενέργεια, φάρμακα, ανθυγιεινές συνθήκες…).

Τις ανθρώπινες πληροφορίες τις αποθηκεύει ο ίδιος ο άνθρωπος στο μυαλό του, και μετά στα μυαλά των συνανθρώπων του, των παιδιών του, σε βιβλία, σε οπτικούς δίσκους και σε πολλά άλλα.

Όσο μεγαλώνει η γνώση, τόσο οι ανάγκες αποθήκευσης πληροφοριών μεγαλώνουν.

Το άτομο δεν μπορεί να ανταπεξέλθει μόνο του στον στόχο αυτό.

Εδώ είναι και το μεγάλο πρόβλημα. Υποτίθεται ότι το πρόβλημα αποθήκευσης των πληροφοριών το ανέλαβε να το λύσει η εξουσία. Δηλαδή βάλαμε τον λύκο να φυλάει τα πρόβατα. Κι αυτή βρήκε ευκαιρία, δημιούργησε τράπεζες πληροφοριών (πρακτορεία ειδήσεων, ηλεκτρονικές βιβλιοθήκες επιστημονικών εργαστηρίων με πολλά «άκρως απόρρητον» και ότι άλλο της προσέφερε η «ελαφρότητα» της επιστήμης) και τώρα είναι έτοιμη να μας πουλήσει «με το αζημίωτο» τις πληροφορίες που έκαναν γνώση, με κόπο και με αίμα, οι πατεράδες μας, οι μανάδες μας, οι πρόγονοί μας. Άσε που όσες πληροφορίες έκρινε ως απαράδεκτες τις τροποποίησε ή τις εξαφάνισε! (παράδειγμα η Ιστορία!)

Και αυτό το πρόβλημα είναι του συνόλου των ανθρώπων. Απαιτείται αλλαγή κοινωνική σε πολλαπλά επίπεδα και σε βάθος.