Το «άνοιγμα Suwalki» και η άμυνα των χωρών της Βαλτικής

 

Γράφει ο Βασίλης Πετρόπουλος

Με μικρή φήμη, αλλά με τεράστια γεωστρατηγική σημασία, το άνοιγμα Σουβάλκι (Suwalki Gap) είναι μια λεπτή γραμμή 110 χιλιομέτρων που αποτελεί τα σύνορα της Πολωνίας με την Λιθουανία, όπως αυτά αποτυπώθηκαν στην ομώνυμη συνθήκη του 1920 και παγιώθηκαν μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο.

Ως σύνορο δύο χωρών-μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης (από το 2004) και της Συνθήκης Σένγκεν (από το 2007), το άνοιγμα Σουβάλκι φυλάσσεται με «χαλαρή» επιτήρηση από τις συνοριακές δυνάμεις της Πολωνίας βορειοδυτικά και της Λιθουανίας βορειοανατολικά, ενώ λόγω της σημαντικότητάς της, η ευρύτερη περιοχή πρόκειται για μια από τις πιο στρατιωτικοποιημένες της Ευρώπης.

Το άνοιγμα Σουβάλκι αποτελείται από δύο κάθετους αυτοκινητόδρομους (Highway A5/E67) που συνδέουν την Πολωνία με την Λιθουανία και έναν δρόμο με δύο παρακλάδια, που απλώνεται παράλληλα του ανοίγματος. Συγκεκριμένα, η οδός 134 συνδέει την πόλη Χρόντνα (Hrodna) της Λευκορωσίας με την πόλη Καλβάριτζα (Kalvarija) της Λιθουανίας και από εκεί η οδός 200 ενώνει την τελευταία με την πόλη Γιάσναγια Πολγιάνα (Yasnaya Polyana) του ρωσικού Καλλίνιγκραντ.

Ταυτόχρονα, το άνοιγμα Σουβάλκι είναι το ευάλωτο σημείο του ΝΑΤΟ στην Ανατολική Ευρώπη σε μια ενδεχόμενη σύρραξη με την Ρωσία. Πώς γίνεται, όμως, ένα τόσο μικρό και φαινομενικά ασήμαντο στενό να αποτελεί καθοριστικό παράγοντα της στρατιωτικής στρατηγικής μιας τόσο ισχυρής συμμαχίας όπως είναι το ΝΑΤΟ;

Η απάντηση είναι ότι οι δύο προαναφερθέντες αυτοκινητόδρομοι (Α5/Ε67) είναι οι μόνοι χερσαίοι δρόμοι μέσω των οποίων μπορεί το ΝΑΤΟ να συνδράμει τις Βαλτικές χώρες σε περίπτωση ρωσικής εισβολής. Αυτό συμβαίνει διότι απλούστατα οι υπόλοιποι είναι υπό τον έλεγχο της Μόσχας. Στα δυτικά του ανοίγματος Σουβάλκι είναι ο ρωσικός θύλακας του Καλίνιγκραντ όπου εδρεύει ο πανίσχυρος στόλος της Βαλτικής με 75 πολεμικά πλοία και όπου, εκτός από καθόλα υπολογίσιμες στρατιωτικές δυνάμεις, η Ρωσία διατηρεί και πυρηνικές κεφαλές. Στα ανατολικά προβάλλει το κράτος της Λευκορωσίας που παρά τις τελευταίες δηλώσεις Λουκασένκο για ανεξάρτητη πολιτική, παραμένει δορυφόρος της Ρωσίας και η εξωτερική του πολιτική άρρηκτα συνδεδεμένη με αυτή του Κρεμλίνου.

Διαβάστε την συνέχεια στο foreignaffairs