Ένδικα μέτρα κατά Τουρκίας για γενοκτονίες και σύληση πολιτιστικής κληρονομιάς

 

Γράφει η Τασούλα Χατζητοφή

Μίλησε πρόσφατα σε Συνέδριο στην Αρμενία με θέμα τη Διεθνή Θρησκευτική Ελευθερία και Ειρήνη

Η Μητέρα Έδρα της ιερής πόλης του Ετσμιατζίν της Αρμενικής Αποστολικής Εκκλησίας φιλοξένησε πρόσφατα συνέδριο με θέμα τη διεθνή θρησκευτική ελευθερία και ειρήνη, με τις ευλογίες της Αγιότητάς του, Καρεκίν Β’, Καθολικού Πατριάρχη Απάντων των Αρμενίων.

Η Τασούλα Χατζητοφή, γεννημένη στην Κύπρο και εγκατεστημένη στην Ολλανδία, ιδρυτική πρόεδρος του ΜΚΟ WalkofTruth, προσκλήθηκε στο συνέδριο ως ομιλήτρια. Η κ. Χατζητοφή μίλησε για την έννοια της γενοκτονίας και για τη δική της εμπειρία στην Κύπρο, ενώ διατύπωσε προειδοποιήσεις για τις τουρκικές παραβιάσεις της θρησκευτικής ελευθερίας.

Τα θέματα που συζήτησαν διακεκριμένοι ομιλητές κατά τη διάρκεια του διήμερου συνεδρίου περιλάμβαναν την πρόσβαση σε προσκυνηματικούς χώρους που βρίσκονται σε εμπόλεμες ζώνες και ζώνες συγκρούσεων, την προστασία θρησκευτικών και εθνοτικών μειονοτήτων, και τη διαφύλαξη της πολιτισμικής κληρονομιάς.

Το συνέδριο απέδωσε ιδιαίτερη σημασία στη σημερινή κατάσταση ιστορικών αρμενικών μοναστηριών, εκκλησιών, μνημείων και αρχαιολογικών χώρων σε περιοχές του Ναγκόρνο-Καραμπάχ (Αρτσάχ), που έχουν καταληφθεί από το Αζερμπαϊτζάν μετά τον βίαιο πόλεμο που εξαπέλυσε το 2020 με την στρατιωτική υποστήριξη της Τουρκίας.

Η Τ. Χατζητοφή μίλησε για την κατάσταση στην Κύπρο, κάνοντας ιδιαίτερη μνεία στην κατεχόμενη πόλη της Αμμοχώστου (Βαρώσια) και αναδεικνύοντας ιστορικές παραλλήλους ανάμεσα στον αποχριστιανισμό της Μικράς Ασίας, της Κύπρου και του Ναγκόρνο Καραμπάχ από την Τουρκία και τους συμμάχους της, στην προκειμένη περίπτωση, το Αζερμπαϊτζάν.

 

Η Χατζητοφή, συγγραφέας του βιβλίου «Κυνηγός Εικόνων, μίλησε με συγκινησιακή φόρτιση για την πρόσφατη επίσκεψή της στην πόλη-φάντασμα της Αμμοχώστου, που τελεί υπό τουρκική κατοχή από το 1974. Η επίσκεψή της συνέπεσε με την 47η επέτειο της εισβολής. Την Χατζητοφή συνόδευε ο δημοσιογράφος TimofeyNeshitovτου περιοδικούSpiegelκαθώς και φωτογράφος, που ήταν παρόντες στις επανειλημμένες της προσπάθειες να επισκεφτεί το σπίτι της και να προσευχηθεί στην εκκλησία του Τιμίου Σταυρού.

Η Χατζητοφή εξήγησε ότι τα ανθρώπινα δικαιώματα και οι θρησκευτικές της ελευθερίες παραβιάστηκαν μαζί με τα δικαιώματα δεκάδων χιλιάδων Κυπρίων όταν ο Τούρκος πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν εισήλθε παράνομα στη χώρα της και προσευχήθηκε σε νεόδμητο τζαμί στην κατεχόμενη πόλη της, την ίδια ώρα που εκείνη γονάτισε στον δρόμο για να προσευχηθεί μπροστά στη συλημένη χριστιανική εκκλησία, θύμα βανδαλισμού των κατοχικών δυνάμεων.

Η Χατζητοφή υπενθύμισε στους συνέδρους τα ιστορικά γεγονότα που απορρέουν από τις τουρκικές διακρίσεις έναντι χριστιανών, Ελλήνων, Αρμενίων και Ασσυρίων. Οι κοινότητες αυτές είτε σφαγιάστηκαν είτε εκδιώχθηκαν από την Οθωμανική Αυτοκρατορία και τη σύγχρονη Τουρκική Δημοκρατία, στα πλαίσια μιας διαδικασίας διευρυμένης καταδίωξης που κορυφώθηκε σε γενοκτονία των χριστιανών την περίοδο 1913-1923.

Στη συνέχεια, η Χατζητοφή προέβη σε συσχετισμό αυτών των γενοκτονικών ενεργειών με τη σημερινή δράση του Ερντογάν κατά των Κούρδων στη Συρία και των Αρμενίων στο Ναγκόρνο Καραμπάχ, προς υποστήριξη πλούσιων φίλων της Τουρκίας, όπως είναι η κυβέρνηση του Αζερμπαϊτζάν.

Σημείωσε επίσης ότι κατά την πρόσφατη επίσκεψή της στη γενέτειρά της, Αμμόχωστο, αντιπροσωπεία από το Αζερμπαϊτζάν αναφέρθηκε στην τουρκοκρατούμενη Κύπρο ως “τουρκικό έδαφος” και “μέρος της ευρύτερης Τουρκίας”. Πρόκειται για άλλη μία ένδειξη ιστορικού αναθεωρητισμού από Τούρκους και Αζέρους, στα πλαίσια αλλεπάλληλων προσπαθειών τουρκοποίησης μη τουρκικών γεωγραφικών χώρων.

Η Χατζητοφή έκανε έκκληση για σειρά ένδικων μέσων κατά της Τουρκίας και των συμμάχων της, υπενθυμίζοντας τους Αρμένιους ότι, παρότι υπέγραψαν το Καταστατικό της Ρώμης για το Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο (ICC), δεν το έχουν επικυρώσει. Σημείωσε, εξάλλου, ότι η επικύρωση πρέπει να αποτελέσει προτεραιότητα για τους Αρμένιους, εάν επιθυμούν δικαιοσύνη. Ούτε το Αζερμπαϊτζάν ούτε η Τουρκία έχουν υπογράψει ή επικυρώσει το Καταστατικό της Ρώμης.

Κατά τη διάρκεια της ομιλίας της, η Χατζητοφή τόνισε επίσης την ανάγκη για ενότητα ανάμεσα σε όλους τους χριστιανούς και άλλους πιστούς, έναντι κάθε μοχθηρής ή εγκληματικής ενέργειας που συνιστά καταστροφή προσκυνηματικών χώρων ή τεκμηρίων της ιστορικής τους ύπαρξης, απανταχού στον κόσμο.

Στους ομιλητές του συνεδρίου περιλαμβάνονταν εκπρόσωποι των βασικών Χριστιανικών Εκκλησιών και γνωστοί μελετητές και εμπειρογνώμονες από όλο τον κόσμο, ξένοι πρέσβεις, οι οποίοι συζήτησαν θέματα που άπτονται των διεθνών θρησκευτικών ελευθεριών και της διαφύλαξης της παγκόσμιας πνευματικής, πολιτισμικής και ιστορικής κληρονομιάς.

Παρούσα στο συνέδριο ήταν επίσης η βαρώνη Κοξ, μέλος της Βουλής των Λόρδων και διακεκριμένη υπέρμαχος των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, που έχει υπεραμυνθεί των δικαιωμάτων των Αρμενίων του Ναγκόρνο Καραμπάχ και της Αρμενίας μέσα από το κοινοβουλευτικό και κοινωφελές της έργο.

Οι σύνεδροι έγιναν δεκτοί από τον πρόεδρο της Αρμενίας, Αρμίν Σαρκισιάν, στο προεδρικό μέγαρο στο Γερεβάν. Στις 11 Σεπτεμβρίου, οι προσκεκλημένοι επισκέφτηκαν το Μνημείο και Μουσείο Γενοκτονίας, όπου η Τ. Χατζητοφή έκανε δηλώσεις στην κρατική τηλεόραση. Παραθέτουμε πιο κάτω ένα απόσπασμα:

“Έχω διαβάσει για τη Γενοκτονία των Αρμενίων και χαίρομαι που όλο και περισσότερες χώρες την αναγνωρίζουν ως τέτοια. Απογοητεύομαι, όμως, όταν βλέπω πολιτικούς να απέχουν από το να καταδικάσουν τις αντιχριστιανικές ενέργειες της Τουρκίας και των συμμάχων της κατά της Κύπρου και του Ναγκόρνο Καραμπάχ. Διακρίνω συσχετισμούς ανάμεσα στη γενοκτονία και στην πολιτική του Αζερμπαϊτζάν, τη στιγμή που πραγματοποιείται εθνοκάθαρση, που αφανίζεται η πολιτισμική κληρονομιά, και τα ίχνη των ανθρώπων που κάποτε ζούσαν εκεί διαγράφονται σταδιακά. Όλο αυτό συνιστά γενοκτονία”.

από iskra