Οι Belharra, τα Rafale και η περιφερειακή σταθερότητα



 Γράφει ο Θεόδωρος Ι. Θεοδώρου

Ευρείες συμφωνίες διαμηνύουν προθέσεις παγιοποίησης ισχυρών αποτρεπτικών συνεργασιών

Επίθεση σε κράτος – μέλος εκλαμβάνεται ως επίθεση στο σύνολο της Ε.Ε.

Ολοκληρώνονται διάφορες στρατηγικές κινήσεις της χώρας, τις οποίες προετοιμάζαμε προσεκτικά τουλάχιστον τα τελευταία είκοσι χρόνια, και επιβεβαιώνεται κατ’ αυτόν τον τρόπο ότι η εξωτερική και αμυντική πολιτική έχουν μελετηθεί και αναπτυχθεί μεθοδικά στηριζόμενες σε σταθερό και μακροχρόνιο προγραμματισμό. Η πρόοδος που σημειώνεται αποτελεί απάντηση σε όσους διερωτώνται αν υπάρχει σχεδιασμός και συνέπεια στην εξωτερική πολιτική της Ελλάδας.

Η πρόσφατη συμφωνία με τη Γαλλία αφορά την αγορά εξελιγμένων οπλικών συστημάτων και την αμυντική στρατηγική συνεργασία περιλαμβάνοντας ρήτρες διπλωματικής και αμυντικής συνεργασίας, όταν απειληθεί η επικράτεια των συμβαλλομένων μερών. Απαιτείται πολύ προσεκτική ανάγνωση του κειμένου για να αντιληφθεί κάθε ενδιαφερόμενος το εύρος και την αποτελεσματικότητά του.

Οι αναφορές αμοιβαίας αμυντικής συνδρομής ίσως να μας πηγαίνουν σε λογικές συμμαχιών εποχών Βαλκανικών Πολέμων ή Μεσοπολέμου, παρ’ όλο που η Γαλλία και η Γερμανία υπέγραψαν παρόμοια συμφωνία το 2019, αλλά συνεχίζουν να έχουν την ψυχολογική τους σημασία.

Συμφωνίες του εύρους που έχουμε με τη Γαλλία, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, την Κυπριακή Δημοκρατία, ιδιαίτερα όταν συνδυάζονται με τριμερή, τετραμερή ή και ευρύτερα σχήματα στα οποία προσέρχονται ΙορδανίαΗΠΑ και Ισραήλ, διαμηνύουν διεθνώς προθέσεις παγιοποίησης ισχυρών αποτρεπτικών συνεργασιών και συμμαχιών προκειμένου να αποκλιμακωθούν περιφερειακές εντάσεις, που θα μπορούσαν να απειλήσουν τη διεθνή ασφάλεια και σταθερότητα.

Ενίσχυση κύρους

Με ένα πακέτο αγορών αεροσκαφών και φρεγατών υψίστης τεχνολογίας συμμετέχουμε ενεργότερα στην πολιτική εξασφάλισης κοινών οικονομικών, διπλωματικών, ενεργειακών και γεωστρατηγικών συμφερόντων, που εξυπηρετούν την πολιτική της Ε.Ε. και των χωρών που περιβάλλουν τη Μεσόγειο.

Οι ΗΠΑ επιτάχυναν τη λήψη των σχετικών αποφάσεων μετά τη συμφωνία στην περιοχή του Ειρηνικού, στην οποία συμπεριέλαβαν το Ηνωμένο Βασίλειο και την Αυστραλία (AUKUS). Επιβλήθηκε στην Ε.Ε. να ασχοληθεί σοβαρότερα με τα θέματα της κοινής άμυνας και η χώρα μας προχώρησε σε ολοκλήρωση μακροχρόνιων αμυντικών συνομιλιών με τη Γαλλία.

Η στιγμή που επελέγη είναι μοναδική και πιστώνεται στην πολιτική ηγεσία της χώρας, άλλα και στον πολιτικό κόσμο. Παρά τις συζητήσεις που γίνονται επί ιδιαίτερων παραγράφων και πτυχών της συμφωνίας, διαπιστώνεται από την πλειονότητα των Ελλήνων ότι το αποτέλεσμα δικαιώνει τις προσδοκίες του λαού και ο πολιτικός κόσμος ανακτά την αξιοπιστία του και την εμπιστοσύνη των Ελλήνων πολιτών.

Ακόμη και τα κόμματα που διαφοροποιούνται σε ειδικά κεφάλαια της αμυντικής συμφωνίας προβάλλουν επιχειρηματολογία που στηρίζεται σε ορθολογική πολιτική και νομική βάση. Η συζήτηση που διεξάγεται, κυρίως στο Κοινοβούλιο, θα διερευνήσει όλες τις απόψεις, ώστε η κύρωση της συμφωνίας να αξιοποιεί στο μέγιστο τα πολιτικά και στρατηγικά πλεονεκτήματα που προκύπτουν για την Ελλάδα.

Νέες ευκαιρίες

Το γιγαντιαίο εξοπλιστικό και εκσυγχρονιστικό πρόγραμμα προσφέρει στη γαλλική οικονομία μία καλή προοπτική μετά την ακύρωση της συμφωνίας των πυρηνικών υποβρυχίων που είχε με την Αυστραλία, αλλά δίνει ευκαιρίες και στις ελληνικές εταιρείες, που ευνοούνται από την υπογραφή αμυντικών συμφωνιών, να επανέλθουν στη σύγχρονη αγορά.

Μπορεί οι τρείς φρεγάτες να κατασκευαστούν στη Γαλλία, αλλά προφανώς θα υπάρξουν συνεργασίες και εξελίξεις είτε στα κατασκευαστικά είτε στα θέματα συντήρησης που εισάγουν νέες τεχνολογίες στη χώρα μας.

Το ίδιο προφανώς ισχύει και για τα αεροσκάφη, τα οποία, για να συντηρηθούν, από την καθημερινή πτητική τους επιθεώρηση μέχρι και τη συντήρηση των 300 ωρών, απαιτούν εξειδικευμένο, καλά εκπαιδευμένο προσωπικό σε όλα τα μηχανικά συστήματα μέχρι και τα υψηλής ηλεκτρονικής τεχνολογίας που σχετίζονται με την πτητική και επιχειρησιακή ικανότητα τους.

Σκόπιμο είναι να αξιολογείται το συνολικό αποτέλεσμα τόσο σημαντικών αποφάσεων, η αξία που προστίθεται στην αμυντική μας μηχανή, αλλά κυρίως ο τρόπος που η αγορά αυτή συνδυάζεται με τη συνολική προσπάθεια αποτροπής των επιθετικών τάσεων στην περιοχή.

Το Σαχέλ… δεν τρομάζει

Ξεφυλλίζοντας τις σελίδες υπουργείων Αμύνης και άλλων φιλικών προς την Ελλάδα χωρών διαπιστώνεται ότι αεροσκάφη και οπλικά συστήματα γαλλικής κατασκευής χρησιμοποιούνται στην περιοχή μας (Rafale και Mirage). Όλος αυτός ο αναπτυσσόμενος αμυντικός μηχανισμός μπορεί να συντονίζεται και να συνεργάζεται αποτελεσματικά αν και όταν οι συνθήκες το απαιτήσουν.

Η γαλλική παρουσία στην ανατολική Μεσόγειο είναι αυξημένη και οι φρεγάτες Belharra συνομιλούν με τα Rafale, γαλλικά ή άλλων φίλων χωρών, που ήδη πετούν στον μεσογειακό ουρανό.

Ο κόσμος μας, διπλωματικός και αμυντικός, κινείται ταχύτατα, προκειμένου να αντιμετωπιστούν, χωρίς μεγάλες συγκρούσεις, πολύ σημαντικά γεωστρατηγικά θέματα. Η Ελλάδα βρίσκεται μέσα στις εξελίξεις και μέχρι τώρα συμμετέχει αποτελεσματικά στο νέο γίγνεσθαι.

Οι αποφάσεις και οι μεταρρυθμίσεις που αφορούν την εσωτερική πολιτική, την άμυνα, την οικονομία και τη διπλωματία μας ίσως θεωρούνται ελάχιστες την ώρα που υλοποιούνται, αλλά το αποτέλεσμα δείχνει ότι ως σημαντικές προστίθενται, χωρίς μεγάλες δυσκολίες, στο πάζλ των κοινών γεωστρατηγικών συμφερόντων της ευρωατλαντικής μας συνεργασίας.

Σε αυτή τη λογική η παράγραφος της ελληνογαλλικής συμφωνίας που αναφέρεται στη διμερή συνδρομή και συνεργασία στο Σαχέλ δεν τρομάζει τους ψύχραιμους παρατηρητές, διότι δείχνει ότι, από τη στιγμή που θα δημιουργηθεί ο ευρωστρατός, αποστολές ειρηνευτικές θα αποφασίζονται σε πολλές περιοχές των συμφερόντων της Ε.Ε.

Εξάλλου η διμερής συνεργασία δεν διαφοροποιείται από το πλαίσιο της Ε.Ε., του ΝΑΤΟ και του ΟΗΕ, στο οποίο η χώρα μας έχει ενταχθεί επιτυχώς και καταγράφει ήδη θετική εμπειρία από τη συμμετοχή της στις διεθνείς στρατιωτικές αποστολές του ΟΗΕ, του ΝΑΤΟ, των ευρωπαϊκών ναυτικών δυνάμεων κατά της πειρατείας, νηοψιών για τη Λιβύη, αλλά και τη συμμετοχή στις κοινές στρατιωτικές αποστολές για το Κόσσοβο, το Αφγανιστάν, τη στρατιωτική συνεργασία, με συμβούλους στο Μάλι και την αποστολή της συστοιχίας Patriot στη Σαουδική Αραβία.

Η ουσιαστική συμμετοχή σε διεθνείς αποστολές επιβεβαιώνει την απόφαση των ελληνικών κυβερνήσεων να διατηρηθεί εμπράκτως κάθε δικαίωμα λόγου σε όλα τα πεδία ενδιαφέροντός μας.

Ενίσχυση συνεργασιών

Ό,τι συμβαίνει στον κόσμο θα μπορούσε να θεωρηθεί ως μία πολύ σημαντική εξέλιξη. Τα γεγονότα επιβεβαιώνουν ότι στην εποχή μας έχουν αλλάξει πλέον:

● Οι όροι εργασίας.

● Η παραγωγική διαδικασία.

● Η κοινωνική συναναστροφή εξ αιτίας της πανδημίας.

● Οι εξελίξεις στη βιολογία, την ιατρική, τη φαρμακολογία.

● Η ανάλυση του DNA διευκολύνει στην αντιμετώπιση σοβαρότατων ασθενειών και δυσλειτουργιών του ανθρωπίνου οργανισμού και βεβαίως ευαισθητοποιούμαστε όλο και περισσότερο σε θέματα που αφορούν την κλιματική αλλαγή και το περιβάλλον.

Μεγάλες δυνάμεις του παγκοσμιοποιημένου πλανήτη μας (πολιτικές, στρατιωτικές, επιχειρηματικές) μάλλον επιλέγουν το μικρότερο κόστος μίας win – win προσέγγισης των θεμάτων που τις ενδιαφέρουν, παρά τον εξουθενωτικό ανταγωνισμό των συγκρούσεων και των πολώσεων.

Συγκλίσεις που έχουν δημιουργηθεί από τη συνεργασία Γαλλίας, Ελλάδος, Κύπρου, Ισραήλ, Ιορδανίας, Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων, Αιγύπτου, Σαουδικής Αραβίας, αλλά και η AUKUS κατευθύνουν τη διεθνή κοινότητα σε ευρύτερες συνεργασίες προκειμένου χώρες που θέλησαν να διαφοροποιηθούν να αποκτήσουν ξανά δίοδο ασφαλείας προς συνολικότερα σχήματα.

Το Ηνωμένο Βασίλειο μετά το Brexit, που έφερε δεινά στην καθημερινότητα, τις διανομές και τη διατροφική αλυσίδα, διαπίστωσε ότι δεν αντέχει πλέον τη μοναχική πορεία της δήθεν κραταιάς δύναμης και ταχύτατα επέλεξε την AUKUS.

Βέβαια η αυτόβουλη απομάκρυνση του Λονδίνου από την Ε.Ε. το αποδεσμεύει από κάθε κοινή ευρωπαϊκή δράση, αλλά ταυτόχρονα αποδεσμεύει και την Κυπριακή Δημοκρατία από τη σχέση της με μία τρίτη προς την Ε.Ε. χώρα, παρά το κοινοπολιτειακό παρελθόν που συνδέει τις δύο χώρες.

Πέραν τούτων όμως η καλή σχέση Λονδίνου – Αγκύρας θα μπορούσε να δημιουργήσει προϋποθέσεις ορθότερης πολιτικής ώστε να αποκατασταθεί η ισορροπία με τις ΗΠΑ και χώρες της γειτονιάς μας για να επαναλειτουργήσει αποτελεσματικότερα το συνολικό πλαίσιο που διαμορφώνεται από τον ΟΗΕ, την Ε.Ε. και το ΝΑΤΟ.

Όλοι πλην εμμονικών

Μόνο εμμονικοί ή αποδυναμωμένοι πολιτικοί ηγέτες δεν αντιλαμβάνονται τι συμβαίνει σήμερα στην περιοχή μας. Ο Πρόεδρος Ερντογάν, παρά τις ακραίες φραστικές επιθέσεις του, έχει την πολιτική διαίσθηση και αντιλαμβάνεται ότι οι συνεργασίες και συμμαχίες που αναπτύσσονται εξελίσσονται σε ισχυρούς σχηματισμούς αποτροπής και δεν στοχοποιούν ούτε στρέφονται εναντίον οποιασδήποτε χώρας.

Προφανώς όμως επισημαίνουν προς όλους ότι δεν ανέχονται οποιαδήποτε εκτροπή ή συνέχιση αυθαιρεσιών που μπορεί να προκαλέσουν σύγκρουση και να κλιμακώσουν την ένταση με πιθανή κατάληξη σε θερμό επεισόδιο.

Εξάλλου, με τον τρόπο συνεργασίας που επέλεξαν, Γαλλία και Ελλάδα υπενθυμίζουν προς όλες τις κατευθύνσεις ότι επίθεση σε κράτος – μέλος εκλαμβάνεται ως επίθεση στο σύνολο της Ε.Ε. και επιβάλλεται ευρωπαϊκή αλληλεγγύη για να στηριχθεί η ενοποιημένη πολιτική και νομισματική ένωση.

Η συνέχιση των διερευνητικών στην Άγκυρα (6.10.2021) με τα νέα δεδομένα συμμαχιών και συνεργασιών, όσο και αν δείχνει ενοχλημένη η Τουρκία, επισφραγίζει την απόφαση των πολιτικών ηγεσιών στην Αθήνα και την Άγκυρα να συνεχίσουν χωρίς προκαθορισμένη επίσημη ημερήσια διάταξη μία δύσκολη συζήτηση, χαμηλής πτήσης, που όμως φαίνεται ότι, έστω και στο ελάχιστα αποδεκτό επίπεδο διπλωματίας, δεν γίνεται σε ώτα μη ακουόντων (just let them steem out: ας συμβάλουμε στην αποσυμπίεσή τους, Roger Fisher: Getting to Yes).

* Ο δρ Θεόδωρος Ι. Θεοδώρου είναι πρέσβης επί τιμή, γενικός διευθυντής του Ερευνητικού Κέντρου ΜΟΧΑ, www.moha.center

από topontiki

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Από το Blogger.