1821-2021: Ρέκβιεμ ή Αναγέννηση;

 Η Επανάσταση του 1821, η οποία στην πραγματικότητα συνεχίζεται μέχρι το 1920, αν όχι και μέχρι το 1958 με τον αγώνα για την Ένωση της Κύπρου με την Ελλάδα, παρέμεινε ανολοκλήρωτη παρά τους μεγάλους και κάποτε υπεράνθρωπους αγώνες των Ελλήνων.

Το ελληνικό έθνος, μετά από «θυσίες και αγώνες ακαταλόγιστους», σύμφωνα με τον Δημήτριο Βικέλα, απελευθέρωσε ένα μεγάλο μέρος των ελληνικών εδαφών και δημιούργησε ένα στοιχειωδώς δημοκρατικό κράτος· δεν κατόρθωσε εντούτοις, εξαιτίας της τραγικής ήττας του 1922, να ολοκληρωθεί.

Δεν κατόρθωσε να απελευθερώσει την Ιωνία και την ιστορική του πρωτεύουσα, την Κωνσταντινούπολη, ώστε να μεταβληθεί σε ένα γεωπολιτικά και οικονομικά ισχυρό κράτος – προϋπόθεση της αυτεξουσιότητάς του σε μια περιοχή που αποτελεί τον γεωπολιτικό ομφαλό του πλανήτη – και συναφώς να αναλάβει αποτελεσματικά την ιστορία και τον πολιτισμό ενός μεγάλου έθνους.

Η αίσθηση του ανολοκλήρωτου αφήνει μια πικρή επίγευση στα μυαλά και τις καρδιές των Ελλήνων, με συνέπεια τα 3.000 ή τα 6.000 χρόνια της ιστορίας μας να εμφανίζονται συχνά ως ένα ασήκωτο βάρος για τους ασθενικούς ώμους του κράτους μας, υπογραμμίζει ο Γιώργος Σεφέρης.

Και αν για εκατό χρόνια, μέχρι τους Βαλκανικούς Πολέμους, η ιστορία μας θα σφραγιστεί από το όραμα της Μεγάλης Ιδέας – με την εμφύλια σύγκρουση να αποτελεί την καταστροφική, αλλά δευτερεύουσα, παράμετρο μιας μεγάλης Επανάστασης – στην επόμενη εκατονταετία, αρχίζοντας από τον Διχασμό, η εμφύλια διαμάχη θα μεταβληθεί στην καθοριστική συνιστώσα της εθνικής μας Ιστορίας.

Η Κατοχή και ο Εμφύλιος, ως συνέχεια του Διχασμού, θα ακυρώσουν την προσπάθεια της γενιάς του ’30 να ενσωματώσει, έστω και εν μέρει, το μεγάλο πληθυσμιακό, οικονομικό και πολιτιστικό δυναμικό του ελληνισμού στο υπαρκτό έθνος – κράτος των Ελλήνων.

Και πάλι θα χάσουμε τουλάχιστον δεκαπέντε χρόνια, και θα στείλουμε το πιο δυναμικό κομμάτι του ελληνισμού στα ξένα με το μεγαλύτερο μεταναστευτικό ρεύμα στην ιστορία μας· θα απωλέσουμε την Κύπρο που θα μετέβαλλε την Ελλάδα σε «μεγάλη» γεωπολιτική δύναμη στην Ανατολική Μεσόγειο· προπαντός, δε, θα διαιρέσουμε τους Έλληνες με ποταμούς αίματος οικοδομώντας ένα εμφυλιοπολεμικό κράτος που θα καταρρεύσει το 1974, μέσα από μια ακόμα εθνική καταστροφή.

Και οι συνέπειες αυτής της εμφύλιας διαμάχης θα διαιωνίζονται επί πολλές δεκαετίες κληροδοτώντας μια βαθιά διχαστική κουλτούρα η οποία θα γνωρίσει τον έσχατο παροξυστικό σπασμό της μετά τη μείζονα κρίση του 2009-2010. Οι Έλληνες θα βιώσουν «εν ειρήνη» το ισοδύναμο ενός μεγάλου πολέμου, οικονομικά, κοινωνικά, πολιτιστικά, γεωπολιτικά.

Σήμερα, λοιπόν, βρίσκονται αντιμέτωποι με την απειλή της εξαφάνισης ακόμα και αυτού του έσχατου ενδιαιτήματος του ελληνισμού, του ελληνικού έθνους – κράτους και της ημικατεχόμενης Κύπρου, μέσα από τη δημογραφική κατάρρευση, την προοπτική μιας πλημμυρίδας από μη ενσωματώσιμους πληθυσμούς και προπαντός από την απειλητική επιστροφή του οθωμανικού ισλάμ.

Και η μόνη διέξοδος είναι να επιστρέψουν, αν το κατορθώσουν, στο πρόταγμα που έθετε η Γενιά του Γιώργου Σεφέρη, στη δεκαετία του 1930, να ολοκληρώσουν τουλάχιστον ιστορικο-πολιτισμικά, γεωπολιτικά, κρατικά, αυτό που δεν μπόρεσαν να ολοκληρώσουν εδαφικά. Και έσχατα όπλα στη φαρέτρα αποτελούν η ιστορική και πολιτισμική συνέχεια, η υψηλή γεωπολιτική σημασία του ελληνικού χώρου, η γλώσσα, η πνευματική παράδοση, η ορθόδοξη ιδιοπροσωπία – πέραν της δυτικής νοησιαρχίας και του ανατολικού ολοκληρωτισμού.

από topontiki