Παναθήναια, ο δεκαπενταύγουστος της αρχαιότητας

 H ίδια η «προστάτις» της πόλεως η θεά Αθηνά ήταν η αρχαία «Ἠθονόη», λέξη σύνθετη από τα ουσιαστικά «ἦθος» και «νόησις». Την συγκεκριμέν πληροφορία μας την παραδίδει ο Σωκράτης στον πλατωνικό «Κρατύλο» με εμφανή τη σημασιολογική υποδήλωση: Μόνον στο ήσυχο, γαλήνιο, συναίσθημα, που «ἐφορεύεται» από την ηθική, μπορεί να αντικατοπτρισθεί ακέραια η ανώτερη σκέψη. Καθόλου τυχαία τα ονόματά της θεάς, πολλά, είναι ενδεικτικά των ιδιοτήτων της.

Η «Ἀθηνᾶ» είναι η «Γλαυκῶπις» θεά, η θεά με τους λαμπερούς, απαστράπτοντας οφθαλμούς, προσωνύμιο που υποδηλώνει–συμβολικά- το φως της γνώσης που λάμπει στο σκοτάδι της άγνοιας. Είναι επίσης η «Τριτογένεια», αυτή που γεννήθηκε από την κεφαλή του Διός («τριτώ» στην αρχαία διάλεκτο), «τρίτη» μετά την Άρτεμη και τον Απόλλωνα. Ο φιλόσοφος Δημόκριτος ετυμολογώντας ευφυώς το όνομα της λέει ότι η θεά προσαγορεύθηκε «Τριτογένεια», γιατί η εξάσκηση της φρονήσεως (που η θεά εκπροσωπεί) φέρνει στον άνθρωπο τρία μεγάλα δώρα: το «εὖ λογίζεσθαι» (το να σκέπτεται κάποιος ορθά), το «λέγειν ἀναμαρτήτως» (το να μιλά χωρίς αστοχίες)και το «πράττειν ἅ δεῖ» (το να πράττει δηλαδή αυτά που πρέπει)[1].

Επιμέλεια παρουσίαση: Πολυξένη Λυκίδου

Κείμενο της Αγγελικής Κομποχόλη, φιλολόγου-δρ. Πανεπιστημίου Αθηνών

Πηγή: http://www.arxeion-politismou.gr/

#ΜονοπατιαΓιαΣκεψη

από youtube