Τα ψέματα και οι μισές αλήθειες της Μενδώνη

 

Γράφει η Νόρα Ράλλη

Η υπ. Πολιτισμού απαντώντας σε ερώτηση του βουλευτή Γ. Λογιάδη του ΜέΡΑ25, αντί διευκρινίσεων για τη συνύπαρξη του εθνικού ευεργέτη Αντώνιου Παπαδάκη με τον δωσίλογο Π. Δεμέστιχα στο μνημείο, δημιούργησε περισσότερα ερωτήματα, ενώ δεν έδωσε εξηγήσεις γιατί ανακλήθηκε η εισήγηση του ΥΠΠΟΑ για την «αφαίρεση των ξένων στοιχείων από το μνημείο».

Σε επίκαιρη ερώτηση του Γιώργου Λογιάδη, βουλευτή Ηρακλείου του ΜέΡΑ25, απάντησε πριν από λίγες ημέρες η υπουργός Πολιτισμού Λ. Μενδώνη, λέγοντας ψέματα και μισές αλήθειες. Το θέμα έχει να κάνει με αυτό που έχει ήδη αναδείξει η «Εφ.Συν.» με δύο δημοσιεύματα και έπεται και συνέχεια: πρόκειται για το ταφικό μνημείο του μεγαλύτερου ευεργέτη του Εθνικού Πανεπιστημίου και ήρωα/αρχηγού της Κρητικής Επανάστασης, Αντωνίου Παπαδάκη (1810-1878), το οποίο βρίσκεται στο Α’ Νεκροταφείο Αθηνών, έχει χαρακτηριστεί ιστορικό μνημείο και έργο τέχνης (καθώς το έχει φιλοτεχνήσει ο σπουδαιότερος γλύπτης του 19ου αιώνα, Γεώργιος Βρούτος) και στο οποίο εδώ και δεκαετίες υπάρχει όχι μόνο η προτομή και τα κόκαλα του ευεργέτη, αλλά και η προτομή του δωσίλογου υπουργού επί κατοχικής κυβέρνησης Τσολάκογλου, καταδικασμένου στη δίκη των δωσιλόγων, αντισυνταγματάρχη Π. Δεμέστιχα, καθώς και το όνομά του αλλά και των νεκρών συγγενών του τελευταίου χαραγμένα πάνω στο μνημείο, με τους ίδιους θαμμένους ακριβώς στον ίδιο χώρο.

Το θέμα ανέδειξε ο ίδιος ο εγγονός του δωσίλογου στρατηγού, γιος της κόρης του Βένης, καθηγητής Νομικής και γνωστός δικηγόρος (μεταξύ άλλων και του Μ. Φουρθιώτη) Πάνος Λαζαράτος, ο οποίος στις αρχές Απριλίου ευχαρίστησε δημόσια μέσω fb (κάτι που παραδέχθηκε και σε μεταξύ μας συνομιλία) τους υπουργούς Λ. Μενδώνη, Γ. Γεραπετρίτη, καθώς και τον ίδιο τον πρωθυπουργό Κ. Μητσοτάκη για την άμεση και προσωπική παρέμβασή του στο θέμα του τάφου του... παππού του! Θυμίζουμε πως ενώ ο Α. Φ. Παπαδάκης δεν άφησε απογόνους, ωστόσο ο Π. Δεμέστιχας κατόρθωσε με συγκεκριμένες κινήσεις επί Εμφυλίου να λάβουν μετεμφυλιακά ο ίδιος και οι απόγονοί του την παραχώρηση του ταφικού μνημείου για τους ίδιους.

Στις 30 Μαρτίου 2021, υπηρεσία του ΥΠΠΟΑ εισηγήθηκε εγγράφως πως «μεταγενέστερες επεμβάσεις που αλλοιώνουν την αρχική σύνθεση και το πρωτότυπο έργο του γλύπτη που χαρακτηρίστηκε μνημείο, αποτελούν στοιχεία ξένα με το θεματικό και συμβολικό περιεχόμενο του γλύπτη και πρέπει με τον κατάλληλο τρόπο να αφαιρεθούν». Μέσα σε πέντε ημέρες το ΥΠΠΟΑ (με προσωπική παρέμβαση πρωθυπουργού και υπουργών, όπως ισχυρίστηκε ο κ. Λαζαράτος;) ανακαλεί αυτή την εισήγησή του «λαμβάνοντας υπ’ όψιν μας νέα στοιχεία που ετέθησαν υπ’ όψιν της Διεύθυνσής μας», όπως αναφέρει σε σχετικό έγγραφο.

Ο βουλευτής του ΜέΡΑ25 Γ. Λογιάδης ρώτησε την υπουργό ποια είναι αυτά τα νέα στοιχεία που οδήγησαν στην ανάκληση της εισήγησης, αν πρόκειται να απομακρυνθούν «από το μνημείο η προτομή του καταδικασθέντος δωσίλογου Δεμέστιχα καθώς και τα επιπρόσθετα στοιχεία, για να αποδοθούν οι τιμές που αρμόζουν στον εθνικό μας ευεργέτη».

Η υπουργός απάντησε μεταξύ άλλων ότι: «Την 1.4.2021 κατετέθη στην αρμόδια υπηρεσία αίτημα από τον φερόμενο δικαιούχο, ο οποίος επικαλούμενος έννομο συμφέρον, ζήτησε από την υπηρεσία την ανάκληση της απόφασης, δεδομένου ότι οι ως άνω επιγραφές με τα ονόματα των κεκοιμημένων δεν συνιστούσαν επεμβάσεις μεταγενέστερης της κήρυξης, επομένως ήταν και αυτές μέσα στην προστασία την οποία παρέχει ο αρχαιολογικός νόμος». Και συνέχισε λέγοντας πως ο Π. Λαζαράτος «εισέφερε νέα στοιχεία».

Και εδώ ξεκινούν και τα ψέματα και οι μισές αλήθειες, όπως και οι μη απαντήσεις: Κατ’ αρχάς πώς γνώριζε ο Π. Λαζαράτος την εισήγηση της υπηρεσίας του ΥΠΠΟΑ που καθώς είναι εισήγηση και όχι απόφαση, μένει μέσα στο υπουργείο και δεν κοινοποιείται; Ο ίδιος ο κ. Λαζαράτος στην επιστολή του αναφέρει πως ο θείος του, Γρηγόρης Δεμέστιχας, «την έλαβε» και του την απέστειλε. Πώς έγινε αυτό; Και μάλιστα, τόσο άμεσα, μέσα σε μόλις μία μέρα (ουσιαστικά ώρες);

Επιπλέον, τα όσα λέει η υπουργός για τα ονόματα των κεκοιμημένων (πως τα αναφέρει η επιστολή Λαζαράτου) δεν ισχύουν καθώς η εν λόγω επιστολή δεν αναφέρει τίποτε τέτοιο! Οσο δε για το «έννομο συμφέρον» που αναφέρει η υπουργός, από την ίδια επιστολή αντιλαμβανόμαστε ότι εκκινεί και τελειώνει στο «νομίζω πως...» του κ. Λαζαράτου: «Νομίζω πως η εισήγηση αυτή δεν είναι σύμφωνη με το δίκαιο της ανακλήσεως-τροποποιήσεως διοικητικών πράξεων, αλλά και στην ουσία της ενέχει βαρύτατη προσβολή σειράς δικαιωμάτων που αφορούν εμένα και την οικογένειά μου». Μόνον αυτά αναφέρει ο κ. Λαζαράτος στην εν λόγω επιστολή (που μάλιστα μας έστειλε ο ίδιος!). Αυτά είναι τα νέα στοιχεία; Ενα «νομίζω πως»;

Λέει η υπουργός: «Η εν λόγω εισήγηση της υπηρεσίας αφορούσε το να συμπληρωθεί η προαναφερθείσα απόφαση χαρακτηρισμού, με την επισήμανση ότι οι μεταγενέστερες επεμβάσεις αλλοιώνουν την αρχική σύνθεση του γλύπτη. Στην ίδια εισήγηση, ως μεταγενέστερες επεμβάσεις αναφέρονταν οι εγχάρακτες επιγραφές, οι οποίες είναι όλες προ του 2001, με μία εξαίρεση μόνο, μια αναγραφή του 2007, η οποία έγινε χωρίς άδεια του υπουργείου Πολιτισμού, εφόσον το 2001 είχε χαρακτηριστεί το μνημείο και η οποία είναι σαφώς παράνομη». Κατ’ αρχάς, η υπηρεσία δεν πρότεινε «συμπλήρωση» έτσι γενικά και αόριστα. Πρότεινε «αποσαφήνιση» της κήρυξης και κυρίως «απαλοιφή» των μεταγενέστερων προσθηκών (δηλαδή όλων των ονομάτων των νεκρών συγγενών του δωσίλογου Δεμέστιχα και του δικού του ονόματος φυσικά).

Λέει επίσης η υπουργός: «Ετσι, λοιπόν, την 1.4.2021 κατετέθη στην αρμόδια υπηρεσία αίτημα από τον φερόμενο δικαιούχο, ο οποίος επικαλούμενος έννομο συμφέρον, ζήτησε από την υπηρεσία την ανάκληση της απόφασης, δεδομένου ότι οι ως άνω επιγραφές με τα ονόματα των κεκοιμημένων δεν συνιστούσαν επεμβάσεις μεταγενέστερες της κήρυξης, επομένως ήταν και αυτές μέσα στην προστασία την οποία παρέχει ο αρχαιολογικός νόμος». Μόνο που ο Π. Λαζαράτος στην επιστολή του δεν λέει αυτό, όπως όλοι καταλαβαίνουμε με μια απλή ανάγνωση.

Τι ακριβώς γίνεται; Υπάρχει και άλλη επιστολή; Η κ. Μενδώνη φτιάχνει μια ιστορία όπως τη θέλει ή τη συμφέρει ή λειτουργεί ως «συνήγορος» του Λαζαράτου; Και γιατί θέλει ή τη συμφέρει να παραμένει η προτομή ενός δωσίλογου και τα ονόματα αυτού και των συγγενών του πάνω σε ένα ταφικό μνημείο και μάλιστα του συγκεκριμένου ευεργέτη;

Τα ερωτήματα θα συνεχιστούν έως να λάβουμε απαντήσεις, όπως και το ρεπορτάζ.

από efsyn