Βάλτε τώρα που γυρίζει… Οι παίκτες και το στοίχημα για το μέλλον της Ευρώπης

 Γράφει η Θέα Μανούρα

Πανηγυρικά αναμένεται να συνεχιστεί η Διάσκεψη για το Μέλλον της Ευρώπης σε μία εκδήλωση στο Ζάππειο Μέγαρο της Αθήνας, η οποία συμπίπτει και με τα 40 χρόνια ένταξης της χώρας μας στην ΕΟΚ. Οι διαβουλεύσεις για το μέλλον της Ευρώπης – πρωτοβουλία του Γάλλου Προέδρου Εμανουέλ Μακρόν – διακόπηκαν απότομα με την έλευση της πανδημίας του κορωνοϊού.

Από τον χειμώνα του 2020 Κομισιόν και Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο κατέθεσαν προτάσεις για τις αλλαγές που θα πρέπει να συζητηθούν για την ανανέωση της λειτουργίας των θεσμικών οργάνων, εγκαινιάζοντας παράλληλα και μία μεγάλη πλατφόρμα προς την Κοινωνία των Πολιτών, στην οποία κατατίθενται προτάσεις που θα μπορούσαν να συμβάλουν στην ευρωπαϊκή ανανέωση.

Αυτή η δημοκρατική διαβούλευση, με διαδικτυακή πλατφόρμα που θα επιτρέπει στους Ευρωπαίους πολίτες να μοιράζονται το όραμά τους για το μέλλον της Ευρώπης και θα συμπληρώνεται στη Γαλλία με τις «διαβουλεύσεις πολιτών», θα διαρκέσει ένα έτος.

Τους πάγωσε ο κορωνοϊός

Ο Μακρόν, όταν πρότεινε τη συζήτηση για την αλλαγή στην Ευρώπη, γνώριζε πολύ καλά πως η Γερμανίδα καγκελάριος Άνγκελα Μέρκελ βρίσκεται στη δύση της πολιτικής της καριέρας, τουλάχιστον ως καγκελαρίου, χωρίς βέβαια αυτό να σημαίνει ότι παύει να υπολογίζεται η Γερμανία στα μελλοντικά ευρωπαϊκά σχέδια.

Ο κορωνοϊός, ο οποίος ανέκοψε τα σχέδια της αλλαγής, την ίδια στιγμή ανέδειξε και τις αδυναμίες του ευρωπαϊκού οικοδομήματος. Η έλλειψη γρήγορων αντανακλαστικών για την αγορά των απαραίτητων εμβολίων κατά της νόσου Covid-19 και οι ταυτόχρονες γρήγορες κινήσεις του Βρετανού πρωθυπουργού Μπόρις Τζόνσον έκαναν πολλούς αναλυτές να καταλήξουν στο συμπέρασμα ότι η Ε.Ε. πρέπει να γίνει τουλάχιστον πιο ευέλικτη.

Οι δαιδαλώδεις μηχανισμοί της και ο δυσκίνητος τρόπος λήψης αποφάσεων ίσως και να κόστισαν σε χρόνο για το ευρωπαϊκό εμβολιαστικό πρόγραμμα. Η δυσκολία ακόμα για επίτευξη συμφωνίας για το ταμείο ανάκαμψης κόστισε οικονομικά σε επιχειρήσεις σε κάθε κράτος – μέλος της Ε.Ε., που χτυπήθηκε από την πανδημία.

Για τους παραπάνω λόγους, ειδικά ο Γάλλος Πρόεδρος κατανοεί και μάλλον επιμένει σε αλλαγή modus vivendi στη Γηραιά Ήπειρο. Ο Μακρόν είδε το Στρασβούργο να ερημώνει στις μέρες της πανδημίας, προς όφελος των Βρυξελλών και προς μεγάλη δυσαρέσκεια της Γαλλίας.

Γι’ αυτό, επωφελούμενος από την παρουσία του εκεί στις 9 Μαΐου, υπογράμμισε στους επικεφαλής των ευρωπαϊκών θεσμικών οργάνων το «ζωντανό σύμβολο» που αντιπροσωπεύει αυτή η πόλη στην ιστορία της ευρωπαϊκής οικοδόμησης.

Θεσμικές αλλαγές

Ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου Νταβίντ Σασόλι έχει ήδη προτείνει διάφορες μεταρρυθμιστικές κατευθύνσεις, ζητώντας την ενίσχυση του ρόλου του θεσμικού του οργάνου με δικαίωμα πρωτοβουλίας σε νομοθετικά θέματα, όπως αυτή των εθνικών Κοινοβουλίων, και πιστεύοντας ότι οι πολίτες θα πρέπει να είναι σε θέση να ψηφίζουν για την προεδρία της Κομισιόν.

Αμφισβήτησε επίσης τον κανόνα της ομοφωνίας στο Συμβούλιο, όπου εδρεύουν τα κράτη – μέλη, εκτιμώντας ότι εμποδίζει τη λήψη αποφάσεων και επιτρέπει σε «εξωτερικούς γεωπολιτικούς παράγοντες» να «επωφελούνται από τις διαιρέσεις» μεταξύ των 27, μετά και την αποχώρηση του Ηνωμένου Βασιλείου.

Η Κομισιόν από πλευράς της φαίνεται να ζητεί σημαντικές θεσμικές αλλαγές, όπως οι υπερεθνικές λίστες υποψηφίων για τις ευρωεκλογές και η εδραίωση της αρχής των κορυφαίων υποψηφίων (Spitzenkandidaten) για την εκλογή νέου προέδρου του οργάνου.

Πέρα όμως από τις προτάσεις των δύο θεσμικών οργάνων, το ερώτημα είναι άλλο. Τι θα γίνει με όλες αυτές τις προτάσεις και επιθυμίες που θα εκφράσουν οι Ευρωπαίοι πολίτες; Μήπως θα μείνουν σε κάποια συρτάρια στις Βρυξέλλες; Σε αυτή την περίπτωση, επισήμανε ένας δημοσιογράφος από το Λουξεμβούργο σε σχετική συνέντευξη Τύπου της Κομισιόν, οι αρνητικές επιπτώσεις στην κοινή γνώμη θα ήταν ιδιαίτερα οδυνηρές.

Τα επόμενα βήματα

Το τελικό αποτέλεσμα της Διάσκεψης θα παρουσιαστεί σε έκθεση προς την κοινή προεδρία. Τα τρία θεσμικά όργανα της Ε.Ε. θα εξετάσουν χωρίς χρονοτριβή τον τρόπο με τον οποίο θα δοθεί αποτελεσματική συνέχεια στην εν λόγω έκθεση, το καθένα εντός του πεδίου αρμοδιοτήτων του και σύμφωνα με τις συνθήκες.

Οι προετοιμασίες για τις Ομάδες Δράσης Πολιτών βρίσκονται σε εξέλιξη, ενώ ο αριθμός των συμμετεχόντων και των εκδηλώσεων στην πολύγλωσση ψηφιακή πλατφόρμα της Διάσκεψης εξακολουθεί να αυξάνεται. Η Διάσκεψη έχει δεσμευθεί να δώσει τον μέγιστο δυνατό χώρο στους νέους και, στο πνεύμα αυτό, συνεχίζονται επίσης οι προετοιμασίες για την Ευρωπαϊκή Εκδήλωση για τη Νεολαία που διοργανώνεται από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο τον Οκτώβριο.

Το στοίχημα του Εμανουέλ

Ο Γάλλος Πρόεδρος, εμπνευστής της αλλαγής των κανόνων της Ευρώπης, ίσως να βγήκε λίγο εκτός προγράμματος λόγω πανδημίας. Σκέφτεται όμως, και πολύ σωστά, ότι η πρωτοβουλία του αυτή θα του δώσει πόντους και για την προεκλογική του εκστρατεία.

Η Γαλλία έχει προεδρικές εκλογές τον Μάιο του 2022. Η Διάσκεψη αναμένεται να οδηγήσει σε συμπεράσματα την άνοιξη του 2022, όταν η Γαλλία θα αναλάβει την εκ περιτροπής προεδρία της Ε.Ε. Ένα χρονοδιάγραμμα βολικό για τον Γάλλο Πρόεδρο, που προτίθεται η προεδρία του στην Ε.Ε. να αποτελέσει πλεονέκτημα για τις γαλλικές προεδρικές εκλογές και το πρόγραμμά του για την επόμενη ημέρα της Γαλλίας, εναντίον μίας Λεπέν η οποία τον ακολουθεί – δημοσκοπικά τουλάχιστον – κατά πόδας.

Να σημειωθεί ωστόσο πως η τελευταία προσπάθεια για θεσμικές αλλαγές στο ευρωπαϊκό οικοδόμημα ήταν το 2002, όταν τέθηκε σε διαβούλευση η δημιουργία ενός ευρωπαϊκού συντάγματος. Σε εκείνη την πρόταση η Ε.Ε. έλαβε ένα μεγαλοπρεπές «όχι» από τους Γάλλους και Ολλανδούς. Η γενιά βέβαια έχει πλέον αλλάξει. Οι νέοι, που τότε ήταν μικρά παιδιά, μεγάλωσαν. Το στοίχημα του Μακρόν είναι αν μπορεί να πείσει αυτή τη γενιά να γίνει περισσότερο φιλοευρωπαϊκή. Και η πανδημία δεν αποτελεί πρόσφορο έδαφος – τουλάχιστον για τώρα.

από topontiki