Πράσινες επενδύσεις και ταμείο ανάκαμψης

 Γράφει ο Γιώργος Καλούμενος

Το μεγαλύτερο ποσοστό, με διαφορά, από τα συνολικά 32 δισ. ευρώ του ελληνικού ταμείου ανάκαμψης πρόκειται να απορροφήσει ο κλάδος της ενέργειας. Σύμφωνα με το Εθνικό Σχέδιο Ανάκαμψης ποσοστό 20% του ταμείου, πάνω από 6 δισ. ευρώ, προορίζεται για τη λεγόμενη «πράσινη» μετάβαση της χώρας σε πιο φιλικές για το περιβάλλον μορφές παραγωγής ενέργειας.

Μάλιστα το ποσό αυτό θα αυξηθεί σημαντικά στα 10 δισ. αν υπολογιστούν και οι ιδιωτικές τοποθετήσεις που θα γίνουν από μέρους των επενδυτών για να μπορέσουν να αντλήσουν τα κεφάλαια των επιμέρους προγραμμάτων.

Μην ξεχνάμε πως η Ελλάδα έχει δεσμευτεί ότι μέχρι το 2030 θα παράγει μηδενικές εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα σε ό,τι αφορά την παραγωγή ηλεκτρισμού, κάτι που σημαίνει ότι θα καταργηθούν όλες οι λιγνιτικές μονάδες της ΔΕΗ και το ρεύμα θα παράγεται κυρίως από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, δηλαδή από φωτοβολταϊκά και αιολικά πάρκα, ενώ υπό συζήτηση είναι ακόμα ο ρόλος που θα έχουν το φυσικό αέριο, το υδρογόνο και η βιομάζα.

Ρίσκο και απάντηση

Επειδή όμως η καθολική ενεργειακή εξάρτηση από ΑΠΕ ενέχει ρίσκο, καθώς η παραγωγή τους εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από τις καιρικές συνθήκες, απαιτούνται μεγάλες επενδύσεις στην αποθήκευση αυτής της ενέργειας. Άλλωστε το σύστημα δεν μπορεί να μένει χωρίς εναλλακτικές επιλογές όταν συμβαίνει για παράδειγμα μία κακοκαιρία όπως η πρόσφατη «Μήδεια», οπότε η συνεισφορά των ΑΠΕ έπεσε κατακόρυφα με αποτέλεσμα οι λιγνιτικές και φυσικού αερίου μονάδες να σηκώσουν το μεγαλύτερο βάρος.

Για τον λόγο αυτόν το ελληνικό σχέδιο προβλέπει επενδύσεις 450 εκατ. ευρώ, τις περισσότερες από κάθε άλλο ενεργειακό τομέα, στα μεγάλα συστήματα αποθήκευσης ενέργειας. Γενικότερα στο Εθνικό Σχέδιο Ανάκαμψης έχουν συμπεριληφθεί έργα ύψους μέχρι 1.380 MW (αντλησιοταμίευση – μπαταρίες), τα οποία θα δώσουν τη δυνατότητα για πρόσθετες επενδύσεις έως και 9 δισ. ευρώ σε διάφορες μορφές ΑΠΕ προκειμένου να επιτευχθεί ο εθνικός στόχος του 2030.

Εκεί ωστόσο που θα διατεθούν τα περισσότερα κεφάλαια είναι για την ενεργειακή αναβάθμιση του κτηριακού τομέα, που θεωρείται από τους πιο ρυπογόνους στην Ευρώπη. Στην αγορά αυτήν, που ακόμη βρίσκεται σε εμβρυακό στάδιο, αλλά πρόκειται να αναπτυχθεί ραγδαία τα επόμενα χρόνια, θα πέσουν μέσα στην επόμενη εξαετία κοντά στα 1,1 δισ. ευρώ. Εκατοντάδες χιλιάδες σπίτια, γραφεία και δημόσια κτήρια σε όλη τη χώρα αναμένεται να αναβαθμιστούν ενεργειακά.

Γενικότερα δεν υπάρχει ισχυρός παίκτης της ενεργειακής αγοράς αυτή την περίοδο που να μην φιλοδοξεί να διεκδικήσει κάποια από τις μεγάλες ενεργειακές επενδύσεις της επόμενης εξαετίας. Μόνο στον τομέα αποθήκευσης η ΔΕΗ Ανανεώσιμες έχει υποβάλει αιτήσεις για αδειοδότηση οκτώ σταθμών, συνολικής δυναμικότητας 950 MW.

Η ΤΕΡΝΑ Ενεργειακή έχει έτοιμα εδώ και πολύ καιρό, αναμένοντας να δημιουργηθεί το θεσμικό πλαίσιο, δύο εμβληματικά έργα αντλησιοταμίευσης σε Αμάρι (Κρήτη) ύψους 280 εκατ. ευρώ και Αμφιλοχία (Δ. Ελλάδα) ύψους 500 εκατ. ευρώ, τα οποία θα λειτουργούν ως φυσικές «μπαταρίες» αποθήκευσης ενέργειας, που θα χρησιμοποιείται ανάλογα με τη ζήτηση.

Και ο όμιλος Μυτιληναίου έχει πλέον 21 υπό ανάπτυξη έργα αποθήκευσης ηλεκτρικής ενέργειας με χρήση συσσωρευτών μετά την εξαγορά του χαρτοφυλακίου της Egnatia Group.

Δίκτυο και διασυνδέσεις

Μεγάλο κομμάτι της πίτας θα έχουν και οι ηλεκτρικές διασυνδέσεις των νησιών, που θα αναβαθμίσουν στο σύνολό του το εθνικό σύστημα μεταφοράς ενέργειας και θα δώσουν τέλος στις τοπικές μονάδες πετρελαίου, ενώ σημαντικά κεφάλαια θα κατευθυνθούν και για την ηλεκτροκίνηση. Για την τέταρτη φάση διασύνδεσης των Κυκλάδων, την εναέρια γραμμή Κόρινθος – ΚΥΤ Κουμουνδούρου 400 KV και άλλα συμπληρωματικά έργα του ΑΔΜΗΕ, το ταμείο ανάκαμψης προβλέπει επενδύσεις 195 εκατ. ευρώ.

Επίσης για μερική υπογειοποίηση του πεπαλαιωμένου δικτύου του ΔΕΔΔΗΕ, με έμφαση σε κέντρα πόλεων όπου το δίκτυο είναι της δεκαετίας του 1950 και του 1960, σε τουριστικές περιοχές και παραδοσιακούς οικισμούς, προκειμένου να περιορισθούν οι κίνδυνοι πολυήμερων μπλακ άουτ, όπως αυτό του Φεβρουαρίου, προβλέπονται 60 εκατ. ευρώ. Επιπλέον 40 εκατ. ευρώ θα διατεθούν για βελτίωση του δικτύου εντός δασικών περιοχών.

Το κάδρο της «πράσινης» μετάβασης συμπληρώνουν και άλλες εμβληματικές επενδύσεις, όπως αυτές για δέσμευση CO2 και αποθήκευσή του, συνολικού ύψους 300 εκατ. ευρώ. Τέτοια πρόταση έχει καταθέσει εδώ και καιρό η Energean για κατασκευή μονάδας αποθήκευσης διοξειδίου του άνθρακα, αλλά και παραγωγής υδρογόνου στη βόρεια Ελλάδα, κοντά στην πετρελαιοφόρο περιοχή του Πρίνου.

Πρασινίζουν και οι μεταφορές

Το ποσό των 220 εκατ. ευρώ προβλέπεται να πέσει μέσα στην επόμενη εξαετία στην αγορά με στόχο να γίνει πιο πράσινος ο κλάδος των μεταφορών. Το ποσό αυτό θα κατευθυνθούν στην ηλεκτροκίνηση, στην αντικατάσταση μέρους του στόλου των αστικών συγκοινωνιών στην Αθήνα και τη Θεσσαλονίκη με ηλεκτρικά αυτοκίνητα, ενώ επιδοτείται η αντικατάσταση των παλαιών ρυπογόνων ταξί με ηλεκτρικά.

Ταυτόχρονα το σχέδιο προβλέπει και επιδοτήσεις για την εγκατάσταση περίπου 8.500 φορτιστών πανελλαδικά, τόσο απλούς (κόστους έως 5.000 ευρώ), όσο και ταχείας φόρτισης, που κοστίζουν 20.000 ευρώ. Επιπλέον 200 εκατ. ευρώ προορίζονται αποκλειστικά ως κίνητρα για το produce e green, δηλαδή την επιδότηση για τη δημιουργία παραγωγικών μονάδων καθαρών οχημάτων.

Στο νέο τοπίο έχουν ήδη πάρει θέσεις γνωστά ξένα ονόματα. Από την Tesla και την ανάπτυξη ηλεκτρικών σταθμών φόρτισης στην Αθήνα, τη Θεσσαλονίκη, τη Λαμία και την Πάτρα, έως την «πράσινη» επένδυση της Volkswagen στην Αστυπάλαια, της Citroen στη Χάλκη και του ανοίγματος παραρτήματος κατασκευής εξαρτημάτων για ηλεκτρικά αυτοκίνητα από τη γερμανική Next E-go.

Όλες οι ανωτέρω επενδύσεις έχουν ήδη εξαγγελθεί και έχουν αρχίσει να υλοποιούνται και στο επίκεντρό τους βρίσκονται η ηλεκτροκίνηση, η πράσινη μετάβαση και η χρήση σύγχρονων τρόπων μεταφοράς.

από topontiki