Ανασχηματισμός στην Τουρκία με σάλτσα την “κυρία Ίμια”

 Γράφει ο Γιώργος Πρωτόπαπας

Ο κυβερνητικός ανασχηματισμός που σχεδιάζει ο Ταγίπ Ερντογάν γίνεται σε μια περίοδο που η Τουρκία αντιμετωπίζει σοβαρές προκλήσεις, εξαιτίας της πτώσης της τουρκικής λίρας, τις επιπτώσεις της πανδημίας και της μεγάλης ανεργίας που τη μαστίζει. Ταυτόχρονα, ο ανασχηματισμός θεωρείται ότι σχετίζεται και με προκλήσεις σε επίπεδο εξωτερικής πολιτικής, κυρίως τις προβληματικές σχέσεις με την Ουάσιγκτον.

Το ερώτημα που εγείρεται είναι αν ο Ερντογάν θα προχωρήσει σε μεγάλο ανασχηματισμό ή θα επιλέξει να αλλάξει μόνο κάποια σημαντικά υπουργεία, επιλέγοντας πρόσωπα που θα κάνουν ιδιαίτερα αισθητό το λίφτινγκ της κυβέρνησης. Τα σενάρια για τα νέα πρόσωπα που θα στελεχώσουν την κυβέρνηση, έχουν ήδη κάνει την εμφάνισή τους. Έκπληξη αποτελεί το όνομα της Τανσού Τσιλέρ, της “πρωθυπουργού των Ιμίων”, της κρίσης που έφερε στα πρόθυρα του πολέμου Ελλάδα και Τουρκία.

Συγκεκριμένα, ο δημοσιογράφος της τουρκικής εφημερίδας, Sözcü Ραχμί Τουράν, αναφέρει για το ανασχηματισμό ότι «κυκλοφορούν παράξενες ειδήσεις» στο παρασκήνιο του κυβερνώντος ισλαμιστικού Κόμματος Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (ΑΚΡ), σύμφωνα με τις οποίες, στον πιθανό ανασχηματισμό, ο υπουργός Εξωτερικών Μεβλούτ Τσαβούσογλου, θα αντικατασταθεί από την Τσιλέρ. Επισημαίνει, επίσης, ότι η Τσιλέρ διατηρεί καλές σχέσεις με το λόμπι στις ΗΠΑ και ότι Ερντογάν θα την επιλέξει για να δημιουργηθεί μια γέφυρα επικοινωνίας με την κυβέρνηση Μπάιντεν.

Ο Ερντογάν έχει χάσει πλέον τα ερείσματα του στον Λευκό Οίκο, μετά από την αποχώρηση του Τραμπ, επιδιώκει να επηρεάσει το Κογκρέσο, χρησιμοποιώντας το αμερικανοτουρκικό λόμπι. Η Άγκυρα συνεργάζεται, με δικηγορικά γραφεία και πρώην Αμερικανούς αξιωματούχους στο πλαίσιο της στρατηγικής επικοινωνίας για την προώθηση του προφίλ της Τουρκίας στις ΗΠΑ, ώστε να δείχνει ένα “καλό πρόσωπο”. Το κύριο σημείο τριβής των σχέσεων Ουάσινγκτον-Άγκυρας αποτελεί το ρωσικό αντιβαλλιστικό-αντιαεροπορικό σύστημα S-400, με την πρώτη να έχει καταστήσει σαφές στον Ερντογάν ότι είναι απαράδεκτο το γεγονός ότι η Τουρκία, ένα κράτος-μέλος του ΝΑΤΟ έχει προμηθευτεί συστοιχίες του.

Η Τσιλέρ ήταν πρωθυπουργός από το 1993 μέχρι και 1996, όταν και κατέρρευσε η κυβέρνησή της, μετά την αποχώρηση του Ρεπουμπλικανικού Λαϊκού Κόμματος (CHP). Στη συνέχεια διατέλεσε αντιπρόεδρος της κυβέρνησης και υπουργός Εξωτερικών, όταν συγκυβέρνησε τον Μάρτιο του 1996 με το Κόμμα της Μητέρας Πατρίδας του Μεσούτ Γιλμάζ, ο οποίος ανέλαβε πρωθυπουργός.

Σενάρια και ονόματα

Η Τσιλέρ, επικεφαλής του Κόμματος του Ορθού Δρόμου που ίδρυσε ο Σουλεϊμάν Ντεμιρέλ, συνεργάστηκε το καλοκαίρι του 1996 με το ισλαμιστικό Κόμμα Ευημερίας, του πρωθυπουργού Νετσμετίν Ερμπακάν παραμένοντας στα παραπάνω πόστα, μέχρι την πτώση και αυτού του κυβερνητικού συνασπισμού το 1997. Επίσης, η πρώην πρωθυπουργός, κατηγορήθηκε για ευρεία διαφθορά κατά τη διάρκεια της άσκησης των καθηκόντων, αλλά τελικά απαλλάχθηκε από όλες, καθώς τίποτα δεν μπόρεσε να αποδειχθεί.

Ωστόσο, στα διάφορα σενάρια, σύμφωνα με το άρθρο της Sözcü, ακούγεται και το όνομα του Ιμπραήμ Καλίν, του εκπροσώπου της Τουρκικής Προεδρίας για τη θέση του νέου υπουργού Εξωτερικών. Επιπλέον, άλλες διαρροές εικάζουν ότι στη λίστα των υποψηφίων εμφανίζεται και το όνομα του γαμπρού του Ερντογάν, του πρώην υπουργού Οικονομικών Μπεράτ Αλμπαϊράκ (τον οποίο ο ίδιος καρατόμησε), οποίος  προαλείφεται για νέος υπουργός Ενέργειας.

Ο ανασχηματισμός γίνεται για να δείξει ο Ερντογάν στην κοινωνία  ένα ανανεωμένο κυβερνητικό προσωπείο. Η οικονομία είναι αυτή που καίει  περισσότερο τον Ερντογάν, καθώς αυτή αποτέλεσε την κινητήρια δύναμη του προς την παγίωση της εξουσίας του, κυρίως με τους “Τίγρεις της Ανατολίας”, οι οποίοι της έδωσαν ώθηση. Τώρα όμως τα πράγματα είναι διαφορετικά, καθώς η πτώση της τουρκικής λίρας έχει αρνητικές επιπτώσεις στην πραγματική οικονομία και στην καθημερινή διαβίωση των τούρκων πολιτών.

Η δημοτικότητα του Ερντογάν έχει πληγεί και σύμφωνα με πρόσφατες δημοσκοπήσεις, η υποστήριξη για το ισλαμιστικό κυβερνών Κόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (AKP) και το κόμμα του συμμάχου του Ντεβλέτ Μπαχτσελί, το Κίνημα Εθνικιστικής Δράσης (MHP), μειώθηκε στο 45%. Όμως, ο Μπαχτσελί  επιθυμεί να παραμείνουν σε κυβερνητικά πόστα σύμμαχοί, όπως ο υπουργός Εσωτερικών Σουλεϊμάν Σοϊλού, ο οποίος θεωρείται αμετακίνητος στον αναμενόμενο ανασχηματισμό.

από slpress