Στο «ρελαντί» τα ελληνοτουρκικά

 Γράφει ο Δημήτρης Μηλάκας

Δημοκρατικό προσωπείο από Ερντογάν ενόψει της Συνόδου της Ε.Ε. στις 25 Μαρτίου

Χρόνο για παρασκηνιακές διαβουλεύσεις με στόχο τον έλεγχο της έντασης στη νοτιοανατολική Μεσόγειο φαίνεται πως «ατύπως» έχει δώσει η ελληνική κυβέρνηση σε διαμεσολαβούντες εταίρους και συμμάχους. Την ίδια στιγμή ο Ταγίπ Ερντογάν «προβάλλει» μελλοντικές «φωτογραφίες» ενός τουρκικού κράτους, το οποίο θα είναι απόλυτα συμβατό με τα ευρωπαϊκά - δυτικά πρότυπα στον τομέα του σεβασμού ατομικών δικαιωμάτων και ελευθεριών.

Ως προς το «φιλόδοξο» πρόγραμμα εκδημοκρατισμού που ανακοίνωσε ο Ερντογάν η σκοπιμότητα είναι σαφέστατη: Στις 25 Μαρτίου είναι προγραμματισμένη ευρωπαϊκή Σύνοδος με θέμα την Τουρκία και γενικότερα την εξέλιξη των ευρωτουρκικών σχέσεων. Αξίζει, παρενθετικά, να σημειωθεί ότι οι ελληνικές «απαιτήσεις» για την επιβολή κυρώσεων στην Τουρκία λόγω της πειρατικής συμπεριφοράς της στην ανατολική Μεσόγειο το προηγούμενο εξάμηνο έχουν εκ των πραγμάτων εκτονωθεί, καθότι η Τουρκία ό,τι ήταν να ερευνήσει στην ανατολική Μεσόγειο το ερεύνησε, φτάνοντας μέχρι και 6,5 μίλια από τις ακτές της Ρόδου και του συμπλέγματος του Καστελλόριζου.

Η «ηρεμία», λοιπόν στην ανατολική Μεσόγειο, αλλά και η ελληνική «αφωνία» για την πραγματοποίηση ερευνών στο κεντρικό Αιγαίο από το τουρκικό «Τσεσμέ», έχουν βγάλει από το κάδρο το θέμα των ευρωπαϊκών κυρώσεων κατά της Τουρκίας, από τη στιγμή μάλιστα που, σύμφωνα με τις ανακοινώσεις του Ερντογάν, σκοπεύει να κινηθεί σύμφωνα με τα ευρωπαϊκά στάνταρ.

Ο… δημοκράτης Ερντογάν

Ενόψει, λοιπόν, της ευρωπαϊκής Συνόδου στις 25 Μαρτίου ο Πρόεδρος Ερντογάν, σε ένα σόου στο προεδρικό του μέγαρο, είπε (χωρίς ίχνος δέσμευσης) όσα θα ήθελαν να ακούσουν οι Ευρωπαίοι προκειμένου να «νομιμοποιούν» τις αποφάσεις τους που έχουν να κάνουν με την προώθηση των οικονομικών τους σχέσεων με την Τουρκία. Υποσχέθηκε, λοιπόν ο Ταγίπ Ερντογάν ότι:

•  Η δικαιοσύνη θα απονέμεται χωρίς τις πολύχρονες συνηθισμένες στην Τουρκία καθυστερήσεις και οι δικαστές θα εκπαιδεύονται τακτικά, ώστε να γίνονται σεβαστά τα ανθρώπινα δικαιώματα.
•  Θα ληφθούν μέτρα για τη διευκόλυνση των επαγγελματικών δραστηριοτήτων των δημοσιογράφων.
•  Θα δίδονται άδειες στους δημόσιους υπάλληλους και τους σπουδαστές, ανεξάρτητα από τη θρησκεία τους, για τις θρησκευτικές τους εορτές.
•  Θα τηρούνται διαφανείς διαδικασίες σε περιπτώσεις που αφορούν σε συλλήψεις και φυλακίσεις.
•  Θα συσταθεί επιτροπή για την παρακολούθηση της κατάστασης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στις φυλακές και θα δημοσιοποιεί το πόρισμά της κάθε χρόνο.
•  Θα υπάρξει εναρμόνιση του τουρκικού με το ευρωπαϊκό δίκαιο στον τομέα των επενδύσεων.

Αν και όλα αυτά τα «θα» του Ερντογάν ακούγονται αρκετά για τις ανάγκες της δημιουργίας ενός «καλού» ευρωτουρκικού κλίματος ενόψει της ευρωπαϊκής Συνόδου στις 25 Μαρτίου, επί της ουσίας όλοι γνωρίζουν πως:

•  Ο ηγέτης του φιλοκουρδικού κόμματος HDP Σελαχατίν Ντεμιρτάς παραμένει φυλακισμένος, ενώ το ίδιο το κόμμα βρίσκεται μισό βήμα πριν οι αρχές άρουν τη νομιμότητα της πολιτικής του δράσης.
•  Χιλιάδες πολιτικοί κρατούμενοι (εκατοντάδες δημοσιογράφοι ανάμεσά τους) σαπίζουν σε φυλακές.
•  Καμία απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα δεν πρόκειται να γίνει σεβαστή από τη στιγμή που θίγεται ο πυρήνας της ύπαρξης του καθεστώτος.

Οι Αμερικανοί

Αν με τους Ευρωπαίους ο Ερντογάν έχει καταφέρει να διαμορφώσει το απαραίτητο πλαίσιο αποδοχής του, δεν ισχύει, προς το παρόν τουλάχιστον, το ίδιο με τους Αμερικανούς και τη νέα διοίκηση του Τζο Μπάιντεν. Οι Αμερικανοί δεν «ψήνονται» με τις δημοκρατικές διακηρύξεις του Ερντογάν, όχι γιατί είναι περισσότερο καχύποπτοι από τους Ευρωπαίους, αλλά γιατί το αμερικανοτουρκικό παζάρι για τις διευθετήσεις και τις διανομές στην περιοχή δεν έχει τελειώσει. Μάλλον τώρα ξεκινά…

Η κυβέρνηση Μπάιντεν αναγνωρίζει τη σημασία της Τουρκίας ως βασικού κρίκου στην αμερικανική αλυσίδα που είναι περασμένη στην περιοχή. Και γι' αυτόν τον λόγο επιθυμεί να την εξευμενίσει και να την κρατήσει στη δυτική σφαίρα επιρροής, ως κρίκο όμως και όχι ως ανεξάρτητο και με αχαλίνωτες φιλοδοξίες παίκτη.

Στο πλαίσιο αυτό οι Αμερικανοί κρατούν και χρησιμοποιούν όπως πολύ καλά γνωρίζουν καρότο και μαστίγιο. Αυτός είναι και ο λόγος που, όπως λένε καλά πληροφορημένες πηγές, η νέα αμερικανική ηγεσία επιθυμεί να έχει τον απόλυτο έλεγχο των εξελίξεων στις ελληνοτουρκικές σχέσεις, μέσω των οποίων μπορεί να αυξάνει ή να μειώνει την πίεση στην Άγκυρα. Δεν είναι μυστικό άλλωστε ότι οι ουσιαστικές ελληνοτουρκικές συζητήσεις εξελίσσονται στο ΝΑΤΟ, στο πλαίσιο του μηχανισμού αποσυμπίεσης που έχει συμφωνηθεί, και βρίσκονται υπό τον απόλυτο έλεγχο Αμερικανών αξιωματούχων.

Αυτός, πιθανότατα, είναι ο λόγος για τον οποίο η ελληνική κυβέρνηση αποδέχτηκε σιωπηρά το τουρκικό «δικαίωμα» να στείλει ερευνητικό σκάφος στο κεντρικό Αιγαίο…

Με την ίδια «αφωνία» παρακολουθεί η Αθήνα και την τεραστίων διαστάσεων τουρκική αεροναυτική άσκηση «Γαλάζια Πατρίδα», στην οποία συμμετέχουν πάνω από 80 πολεμικά πλοία, δεκάδες αεροσκάφη, ελικόπτερα και drones. Η εν λόγω άσκηση θα εξελιχθεί μέχρι τις 7 Μαρτίου σ' όλο το μήκος της ελληνοτουρκικής μεθορίου, από το βόρειο Αιγαίο μέχρι και το Καστελλόριζο.

Η ελληνική κυβέρνηση, όπως επισημαίνουν διπλωματικοί κύκλοι, έχει επενδύσει στην αλλαγή της ατμόσφαιρας που έχει δημιουργήσει η νέα αμερικανική ηγεσία και αναμένει απτή υποστήριξη από την Ουάσιγκτον. Ωστόσο, όπως υπογραμμίζουν οι ίδιες πηγές, η ελληνική κυβέρνηση παραγνωρίζει πως βασική στρατηγική επιδίωξη της Ουάσιγκτον εξακολουθεί να είναι η διατήρηση της Τουρκίας ως κρίκου στην αμερικανική αλυσίδα που δένει την περιοχή…

από topontiki