Κάμερες στις τάξεις: ευτελισμός της παιδαγωγικής διαδικασίας, εμπορευματοποίηση της εκπαίδευσης, κοινωνικός εκβαρβαρισμός

Συντονισμός Δράσης και Διαλόγου Κομμουνιστικών Δυνάμεων

Η τροπολογία που ψήφισε η κυβέρνηση για τη θεσμοθέτηση της εξ αποστάσεως εκπαίδευσης και την αναμετάδοση του μαθήματος, είναι μια προκλητική και επιθετική ενέργεια απέναντι στους εκπαιδευτικούς και τη δημόσια παιδεία.

Πίσω από τη φράση «έκτακτες συνθήκες» η κυβέρνηση δημιουργεί το έδαφος για μια σειρά εξαιρέσεις και νεφελώδη σημεία, γύρω από το καθεστώς της λειτουργίας των δημόσιων σχολείων. Στο εξής και με βάση την τροπολογία αρκεί η επίκληση μιας «έκτακτης συνθήκης» για να αντικατασταθεί το μάθημα από την εξ αποστάσεως εκπαίδευση ή ακόμα χειρότερα από την αναμετάδοση της τάξης. Όσον αφορά την πανδημία όμως υπάρχει ο θεσμός της κατ’ οίκον διδασκαλίας, για τους μαθητές που δε θα μπορούν να πάνε στο σχολείο γιατί ανήκουν οι ίδιοι ή οι γονείς τους στις ευπαθείς ομάδες, ή θα μπορούσαν να διοριστούν εκπαιδευτικοί για δια ζώσης διδασκαλία σε κάποιον άλλο χώρο, σε μικρές ομάδες κοκ. Υπάρχουν άλλες λύσεις, αλλά το Υπουργείο διαλέγει τη χειρότερη.

Η εκπαιδευτική διαδικασία πλέον δε συντελείται στη φυσική τάξη από τον εκπαιδευτικό και τους μαθητές. Μια πανδημία, μια χιονόπτωση, μια απεργία ίσως ή μια μαθητική κατάληψη, η έλλειψη διορισμού εκπαιδευτικών στα νησιά μας έως και το Δεκέμβριο, όλα αυτά μπορούν να «λυθούν» πλέον με την εξ αποστάσεως εκπαίδευση ή την αναμετάδοση της τάξης.

Ειδικά η βιντεοσκόπηση της τάξης αποτελεί μια αντιπαιδαγωγική και αντιεκπαιδευτική κλιμάκωση στην επιθετικότητα του Υπουργείου προς τη δημόσια εκπαίδευση. Η χρήση της τεχνολογίας στην εκπαιδευτική διαδικασία είναι απαραίτητη, όμως η τροπολογία δεν έχει καμία σχέση με αυτό. Δεν είναι οι εκπαιδευτικοί οι «οπισθοδρομικοί», οι κυβερνήσεις είναι. Να θυμηθούμε τα χάλια των υποδομών του Πανελλήνιου Σχολικού Δικτύου πριν λίγες μέρες που κατέρρεε; Να θυμηθούμε ότι κεντρικό πανελλαδικό πρόγραμμα ανανέωσης των εργαστηρίων Πληροφορικής δεν έχει υπάρξει από το 2004;

Το πρόβλημα της κάμερας δεν είναι κατεξοχήν ούτε νομικό ούτε συνταγματικό. Το πρόβλημα είναι πολιτικό και παιδαγωγικό.

Πολιτικό γιατί η κυβέρνηση θέλει να αξιοποιήσει τις πραγματικά έκτακτες και πρωτοφανέρωτες μεταπολεμικά συνθήκες για να προωθήσει την αντιλαϊκή πολιτική, της μετατροπής της εκπαίδευσης σε εμπόρευμα προς αξιολόγηση και τις περικοπές σε υποδομές και προσωπικό. Η μετατροπή της εκπαίδευσης σε εμπόρευμα προϋποθέτει το εμπόρευμα να αξιολογείται από τους γονείς-πελάτες με όρους αγοράς. Γι’ αυτό και προβλέπεται σχετική ρύθμιση αξιολόγησης σχολείων και εκπαιδευτικών στο πολυνομοσχέδιο που προωθεί εν μέσω πανδημίας. Γνώριζε ότι αυτή η ρύθμιση δε θα μπορούσε να περάσει χωρίς σημαντική αντίσταση. Σήμερα επιχειρεί να έχει, πλέον, σύμμαχο τις πλατφόρμες της εξ αποστάσεως εκπαίδευσης, που αξιοποίησαν οι εκπαιδευτικοί σε πραγματικά έκτακτες συνθήκες, και ταυτόχρονα επιχειρεί να αποκτήσει και άμεση εποπτεία στην τάξη μέσω της κάμερας αναμετάδοσης. Μιας κάμερας που θα πάρει τη θέση του παλαιού επιθεωρητή. Δεν αρέσει σε κάποιον γονέα πως επέπληξε ο εκπαιδευτικός το παιδί του ή δε συμφωνεί ένας εθνικόφρων για το τι λέει ένας φιλόλογος στο μάθημα της ιστορίας για την αντίσταση του 40; Κακή αξιολόγηση από «την τοπική κοινωνία».  Η αξιολόγηση δεν έχει καμία σχέση με το να «ξετρυπώσουν» οι αλαλάζοντες νεοφιλελεύθεροι τον «τεμπέλη εκπαιδευτικό». Αυτό αφορά τη γνωστή καραμέλα του κοινωνικού αυτοματισμού. Πριν ήταν οι γιατροί, τώρα οι εκπαιδευτικοί, μετά πάλι οι οδοκαθαριστές κοκ. Η αξιολόγηση έχει να κάνει με αυτό που βιώνουν τα αγγλοσαξονικά εκπαιδευτικά συστήματα εδώ και χρόνια, αλά Ελληνικά. Το σχολείο στην Κάρπαθο θα κάνει εξ αποστάσεως μάθημα λόγω περικοπών στους διορισμούς. Το σχολείο στην Κηφισιά θα έχει καλύτερο εξοπλισμό για μια εξ αποστάσεως διδασκαλία, το σχολείο στο Πέραμα όχι. Ο εκπαιδευτικός που δε θα μπορεί να κάνει το μάθημα όπως πρέπει στις τάξεις των 25-27 μαθητών θα αξιολογείται ως ανεπαρκής με στόχο την μείωση στο μισθό του ή και την απόλυση του. Όχι δεν είναι δυστοπία τα παραπάνω. Κάποια από αυτά συμβαίνουν σε άλλα συστήματα ή και δίπλα μας στα ιδιωτικά σχολεία όπου η εμπορευματοποίηση είναι ο κανόνας.

Γιατί εθίζει στον κοινωνικό κανιβαλισμό και στον κοινωνικό εκβαρβαρισμό. Στην αρχή η «πλουραλιστική» ιδιωτική τηλεόραση έφερε στα σπίτια μας τα reality τύπου Big Brother. Έτσι, εθιστήκαμε στη δημοσιοποίηση των προσωπικών στιγμών έστω κι αν αυτές ήταν στημένες: ερωτικά φλερτ, διαπληκτισμοί κ.λπ..Μετά γέμισαν την Αθήνα με κάμερες, υποτίθεται για τη διαχείριση της κυκλοφορίας, μόνο που αποδείχτηκε πως αυτές χρησιμοποιούνταν στην  παρακολούθηση πολιτών όταν αυτοί ασκούσαν το δημοκρατικό τους δικαίωμα, αυτό της διαμαρτυρίας. Στη συνέχεια, η ΕΕ φρόντισε μέσω της συνθήκης Σένγκεν να φακελώσει τους πολίτες της (πάντα για το καλό τους). Σε κάποια σχολεία των ΗΠΑ οι κάμερες έχουν μπει στις τάξεις. Γιατί οι γονείς φοβούνται. Τον επόμενο «τρομοκράτη», τον επόμενο μαθητή που θα πάρει το όπλο του να σκοτώσει συμμαθητές του, τις ληστείες και τους βιασμούς στα σχολεία των γκέτο. Κατά τη διάρκεια της πανδημίας σε μία σειρά χωρών (Γαλλία, Ισραήλ, Κίνα, Νότια Κορέα κ.ά.) εφαρμόστηκαν συστήματα παρακολούθησης των πολιτών μέσω εφαρμογών στα κινητά τους. Τώρα ήρθε η Κεραμέως να νομοθετήσει τη μαγνητοσκόπηση του μαθήματος στις τάξεις, ενάντια στο Σύνταγμα και σε κάθε παιδαγωγική και δημοκρατική αρχή. Το επόμενο βήμα είναι να μας τσιπάρουν σαν τους σκύλους και τις γάτες. Και τότε, όπως είπε κάποτε ο Μάνος Χατζηδάκης, όταν συνηθίσουμε το τέρας στο τέλος θα του μοιάζουμε. Στο χέρι μας είναι να μην του μοιάσουμε.

Παιδαγωγικό γιατί το μάθημα δεν είναι διάλεξη. Είναι σχέση και αλληλεπίδραση. Δεν παράγεται μόνο από το τι λέει ο εκπαιδευτικός, αλλά από το πώς το λέει, σε ποιο πλαίσιο, με ποιο τρόπο. Και ακόμα περισσότερο το μάθημα παράγεται από το τι και πώς λέει, πώς κινείται, πώς μορφάζει, πώς βαριέται ή δεν βαριέται ο μαθητής. Από το πώς θα ψιθυρίσει με το διπλανό του. Πώς και πότε θα του το επιτρέψεις. Πώς και πότε θα τον επαναφέρεις. Πώς και πότε -με τον πιο παράδοξο ή παρεξηγήσιμο τρόπο- ο δάσκαλος θα καταφέρει έκρηξη ερωτημάτων. Και πώς και πότε θα ανιχνεύσουν όλοι μαζί απαντήσεις, δημιουργώντας νέα ερωτήματα. Αυτά όχι απλά επιτρέπονται, αλλά επιβάλλονται σε μια σχέση διδασκαλίας, που ζητά να «ξυπνήσει ψυχές» κατά πώς έλεγε ο Μίλτος Κουντουράς. Πώς θα επιδράσει στον εκπαιδευτικό και στα παιδιά η συνείδηση ότι αυτά που κάνουν, λένε ή ρωτάνε θα είναι αντικείμενο παρατήρησης έξω από την κοινότητα της τάξης; Και μάλιστα όχι από τη μαμά του συμμαθητή τους, αλλά από όλο τον κόσμο αν το οπτικοακουστικό υλικό ανέβει στο διαδίκτυο; Θα ευνοήσει την ανόθευτη ειλικρίνεια ή θα προκαλέσει τη σκόπιμη συγκάλυψη; Θα πυροδοτήσει την απορία ή θα επιβάλει τη σιωπή; Θα αφεθεί στο ρίσκο του πειραματισμού ή θα περιοριστεί στη σιγουριά του καθωσπρεπισμού; Θα επιτρέψει ή θα απαγορεύσει το λάθος, αυτόν το μεγάλο μοχλό γνώσης και αυτογνωσίας; Και αν η απορία ενός παιδιού γίνει αντικείμενο σχολίων από τον γονιό ενός άλλου παιδιού, ή από έναν τρίτο; Σε τελική ανάλυση θα προστατεύσει ή θα εκθέσει τη σχέση ανάμεσα στους μαθητές και ανάμεσα στους μαθητές και στον δάσκαλο; Κάνει κάτι κακό ο εκπαιδευτικός σε αυτή τη σχέση; Θα ρωτήσουν κουτοπόνηρα οι υβριστές των εκπαιδευτικών. Το αντίθετο: Επειδή ο εκπαιδευτικός νοιάζεται για αυτή τη σχέση, νοιάζεται και για την προστασία της.

Η τροπολογία πρέπει να αποσυρθεί στο σύνολό της. Και στον αγώνα αυτό οι γονείς πρέπει να είναι μαζί με τους εκπαιδευτικούς.

από antapocrisis