Γιατί χρησιμοποιεί τον όρο «Γαλάζια πατρίδα» ο Ερντογάν και το δόγμα των «τριών πολέμων»

Άρθρο του Κωνσταντίνου Γρίβα (αναπληρωτής καθηγητής Γεωπολιτικής στην Στρατιωτική Σχολή Ευελπίδων. Διδάσκει επίσης Γεωγραφία της Ασφάλειας στην Ευρύτερη Μέση Ανατολή στο Τμήμα Τουρκικών και Σύγχρονων Ασιατικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Αθηνών).

Για να επιτύχει τους γεωπολιτικούς της στόχους, η Άγκυρα ακολουθεί μια παγκόσμια τάση που έχει ξεκινήσει από την Κίνα και το πώς το Πεκίνο αντιλαμβάνεται την κυριαρχία του στις Σινικές Θάλασσες. Έτσι, η Τουρκία προσπαθεί να μετατρέψει μια μεγάλη έκταση στην Ανατολική Μεσόγειο σε θαλάσσια προέκταση της χερσαίας της κυριαρχίας. Αυτό υποδηλώνει και ο προσεκτικά επιλεγμένος όρος «Γαλάζια Πατρίδα». Από μόνη της αυτή η επιδίωξη της Τουρκίας καθιστά αναπόφευκτη μια οξεία αντιπαλότητα με την Ελλάδα και την Κύπρο, δεδομένου ότι επιχειρεί να εξαλείψει βασικά κυριαρχικά δικαιώματα των δύο χωρών.

Αν η Τουρκία κυριαρχήσει στην εν λόγω περιοχή τότε θα τοποθετήσει τον εαυτό της σε μια κεντρική θέση στην Ανατολική Μεσόγειο. Θα εγκλωβίσει την Κύπρο σε μια αδιαπέραστη γεωπολιτική φυλακή, θα αναγκάσει το Ισραήλ, τη Συρία και τον Λίβανο να συνεργαστούν μαζί της με τους όρους που αυτή θα επιβάλει και θα περιθωριοποιήσει την Αίγυπτο και την Ελλάδα. Με απλά λόγια θα μεταβληθεί στον κυρίαρχο του παιχνιδιού στην Ανατολική Μεσόγειο και συνακόλουθα στον ισχυρό παράγοντα του διεθνούς συστήματος που θέλει να γίνει. Είναι λοιπόν πολύ μεγάλο το διακύβευμα για αυτήν για να το αφήσει υπέρ των καλών σχέσεων με την Ελλάδα. Άρα λοιπόν, ο επιθετικός αναθεωρητισμός έναντι των ελληνικών κυριαρχικών δικαιωμάτων δεν είναι μια επιλογή που μπορεί να κάνει ή να μην κάνει ο Ερντογάν ή οποιοσδήποτε άλλος βρισκόταν στην ηγεσία της Τουρκίας και μπορεί να πειστεί να μην κάνει από μια καλή σχέση με τον όποιο Έλληνα ηγέτη. Αντιθέτως, αποτελεί μια αναγκαιότητα για την Τουρκία που προκύπτει από τη γεωπολιτική συστημική δομή μέσα στην οποία λειτουργεί. Αυτός ο συνδυασμός άμεσων πιέσεων, απειλών για «αμυντική» πολεμική δράση, ψυχολογικής βίας, αυθαίρετων αναγνώσεων του διεθνούς δικαίου και παραχωρήσεων διαλειμμάτων νηνεμίας, αναμένεται να είναι η στρατηγική της Άγκυρας για το ορατό χρονικό διάστημα, έως ότου κρίνει ότι είναι έτοιμη ώστε να περάσει την πολιτική αμφισβήτησης της γεωπολιτικής υπόστασης της Ελλάδας στο επόμενο στάδιο. Και τότε η Ελλάδα θα πρέπει να επιλέξει. Ή γεωπολιτικό ακρωτηριασμό ή καταφυγή σε πολεμική αντιπαράθεση υπό δυσμενείς όρους. Και για να αποφύγουμε να βρεθούμε ενώπιον αυτού του διλήμματος θα πρέπει να προετοιμαστούμε και να οικοδομήσουμε μια ρεαλιστική και μακρόπνοη αποτρεπτική στρατηγική έναντι της Άγκυρας. Και ο λιγότερο παραγωγικός τρόπος για να ξεκινήσουμε μια παρόμοια προσπάθεια είναι να πιστεύουμε ότι μπορούμε «να τα βρούμε» με τον Ερντογάν…