Επιμένει αριστερά η Πορτογαλία - Εκλογική επιβράβευση στον Σοσιαλιστή Αντόνιο Κόστα για το πορτογαλικό «θαύμα»

Γράφει η ΘΕΑ ΜΑΝΟΥΡΑ

Την εμπιστοσύνη του στο πρόσωπο του Αντόνιο Κόστα έδειξε ο λαός της Πορτογαλίας στις εθνικές εκλογές της Κυριακής, ανανεώνοντας την πρωθυπουργική του θητεία για μία ακόμη τετραετία.

Το Σοσιαλιστικό Κόμμα του Κόστα αύξησε τα ποσοστά του κατά τέσσερις ποσοστιαίες μονάδες, ενώ μαζί με τα δύο κόμματα της Αριστεράς (Μπλόκο και Κομμουνιστικό Κόμμα Ισπανίας), που συμμετείχαν στην κυβερνητική συμμαχία, το ποσοστό έφτασε το 60%. Επιπλέον, στο Κοινοβούλιο της Πορτογαλίας οι πέντε αριστερές ομάδες κατέχουν, πλέον, τουλάχιστον 142 από τις 230 έδρες.

Το συντηρητικό Σοσιαλδημοκρατικό Κόμμα (PSD), η ισχυρότερη αντιπολιτευόμενη Κοινοβουλευτική Ομάδα μέχρι στιγμής, έλαβε 77 έδρες έναντι 89 που κατείχε. Σε αντίθεση με την υπόλοιπη Ευρώπη, στην Πορτογαλία τα δεξιά λαϊκιστικά κόμματα δεν παίζουν κανέναν απολύτως ρόλο, ενώ το νέο ακροδεξιό μόρφωμα, η εθνικιστική ομάδα Chega («Ώς εδώ!»), κατέκτησε μόλις μία έδρα στο Κοινοβούλιο.

Μικρή χώρα, με βαριά βιομηχανία τον τουρισμό, ο οποίος αναπτύχθηκε με ποσοστά πάνω από τον μέσο όρο της Ε.Ε., ποσοστό ανεργίας το οποίο στην τετραετία Κόστα έπεσε στο 6,3% (στα χαμηλότερα επίπεδα από το 2002), αύξηση κατώτατου μισθού σχεδόν κατά 20%, στα 600 ευρώ, με τέσσερις διαδοχικές αυξήσεις του 4,7%, αλλά και πλήθος κοινωνικών μέτρων, κατέστησαν την Πορτογαλία το «οικονομικό θαύμα της Ευρώπης».

Είμαι μια χώρα η οποία εισήλθε αλλά και εξήλθε από μνημόνιο, αποπλήρωσε πρόωρα το δάνειό της προς το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, οδηγήθηκε σε ανάκαμψη από το 2015 και θεωρείται από κάποιους το αριστερό προπύργιο της Ε.Ε.

Από την ανάληψη καθηκόντων του Κόστα το φθινόπωρο του 2015 η Πορτογαλία διανύει μία περίοδο ισχυρής οικονομικής ανάκαμψης. Η σοσιαλιστική κυβέρνηση χαλάρωσε τα μέτρα λιτότητας που είχαν επιβληθεί από τους πιστωτές της (Ε.Ε. και ΔΝΤ) και αύξησε τις κοινωνικές και άλλες δαπάνες, παραμένοντας όμως ταυτόχρονα πιστή στη γραμμή των Βρυξελλών, αφού προχώρησε στην εξυγίανση των δημοσιοοικονομικών της.

Μάλιστα, γι’ αυτόν τον λόγο, ανάμεσα στους Σοσιαλιστές και την Αριστερά δεν έλειψαν και τριβές σε ορισμένα καυτά θέματα, όπου τα αριστερά κόμματα κράτησαν τις αποστάσεις τους, όπως στη διάσωση των τραπεζών και τη μεταρρύθμιση των εργασιακών που προώθησε ο Κόστα με την ψήφο της Δεξιάς.

Για τους παραπάνω λόγους οι Πορτογάλοι εμπιστεύτηκαν ακόμα μια τετραετία την προοδευτική κυβέρνηση του Κόστα, ακόμα και χωρίς να του δίνουν την απόλυτη πλειοψηφία. Ο Σοσιαλιστής πρωθυπουργός θα συνεχίσει την κυβερνητική συμμαχία με το Μπλόκο της Αριστεράς και το Κομμουνιστικό Κόμμα, αλλά σε αυτούς, πλέον, προστίθενται κι άλλοι δυνητικοί εταίροι, όπως το Κόμμα Προστασίας Περιβάλλοντος και Ζώων (PAN), το οποίο αύξησε τα ποσοστά του και δήλωσε ανοιχτό σε μία ενδεχόμενη συνεργασία.

«Τέλος» η ιδιωτικοποίηση νερού

Εκτός από τις οικονομικές επιδόσεις, τα κοινωνικά μέτρα και τις παροχές σε αδύναμα κοινωνικά στρώματα, άξιο αναφοράς είναι το τέλος της ιδιωτικοποίησης των εταιρειών ύδρευσης, που έγιναν κατά τη διάρκεια της οικονομικής κρίσης.

Πολλοί δήμοι είχαν προχωρήσει στην ιδιωτικοποίησή τους, αλλά μετά τις κατακόρυφες αυξήσεις στις τιμές του νερού επιχειρούν να τις ξαναγοράσουν ή τουλάχιστον να συμμετέχουν σε αυτές ως μέτοχοι προκειμένου να ανακτήσουν εν μέρει τον έλεγχο των εταιρειών και της τιμολογιακής τους πολιτικής.

«Οι περισσότεροι δήμοι που ιδιωτικοποίησαν το νερό το έκαναν κατά τη διάρκεια της κρίσης διότι δεν είχαν χρήματα για τις αναγκαίες επενδύσεις» επιβεβαιώνει ο Φραντσέσκο Φερέιρα από την περιβαλλοντική οργάνωση Zero. «Το νερό», σημειώνει, «είναι ένα δημόσιο αγαθό, το οποίο πρέπει να προσφέρεται επί της αρχής από το κράτος και τους δήμους, ωστόσο σε τιμές που να διασφαλίζουν την υπεύθυνη και όχι αλόγιστη χρήση του».

Το παράδειγμα της Μάφρα

Ο δήμος της Μάφρα ήταν από τους πρώτους που προχώρησαν σε ιδιωτικοποίηση του νερού καθώς – δεδομένου ότι δεν είχε χρήματα για τον εκσυγχρονισμό και τη διεύρυνση του πεπαλαιωμένου δικτύου υδροδότησης – αποφάσισε να παραχωρήσει τη μακροχρόνια εκμετάλλευσή του σε γαλλική ιδιωτική εταιρεία. Ωστόσο, η κατανάλωση του νερού ήταν μικρότερη από την αναμενόμενη ή τουλάχιστον λιγότερο φιλόδοξη από τις εκτιμήσεις της εταιρείας, η οποία μπορούσε να επιβάλει στον δήμο αντισταθμιστικά ωφελήματα.

Υπ’ αυτήν την έννοια, και καθώς δεν μπορούσαν τα δημοτικά τέλη να σηκώσουν ένα τέτοιο βάρος, η καταγγελία της σύμβασης και η επανακρατικοποίησή της φαινόταν πλέον αρκετά πιο συμφέρουσα λύση. Η πρόωρη – κατά έξι χρόνια – λύση της σύμβασης μπορεί να κόστισε 21 εκατομμύρια ευρώ στον δήμο και εξελίχθηκε σε μια αρκετά σύνθετη διαδικασία, καθώς η εταιρεία ύδρευσης άλλαξε στο μεταξύ πολλούς ιδιοκτήτες.

Στο τέλος ανήκε σε μια κινεζική εταιρεία, η οποία λειτουργούσε με μοναδικό γνώμονα το μέγιστο δυνατό κέρδος, αλλά από τον Σεπτέμβριο του 2019 το δίκτυο είναι πάλι στα χέρια της τοπικής αυτοδιοίκησης, ενώ το νερό έχει γίνει ήδη κατά 30% φθηνότερο. «Είχαμε την εμπειρία ότι ορισμένες υπηρεσίες είναι καλύτερο να προσφέρονται από το Δημόσιο παρά από τους ιδιώτες» επισημαίνει ο δήμαρχος Σούσα Σίλβα.

Αξιοσημείωτο είναι ότι ο ίδιος προέρχεται από το συντηρητικό PSD, το οποίο, κατά τη διάρκεια της κρίσης στην Πορτογαλία, βάσει των επιταγών των πιστωτών, υποστήριζε με σθένος την ιδιωτικοποίηση του νερού. Μέχρι το 2014, παρά τις μεγάλες αντιδράσεις της κοινής γνώμης, 27 περιφέρειες είχαν προχωρήσει στην ιδιωτικοποίηση του δικτύου υδροδότησης, ενώ θα ακολουθούσαν και άλλες εάν δεν είχε αναλάβει το 2015 το Σοσιαλιστικό Κόμμα, που έβαλε φρένο σε περαιτέρω αποκρατικοποιήσεις. Κύριοι ενδιαφερόμενοι για το νερό ήταν εξαρχής μεγάλες πολυεθνικές, κυρίως γαλλικών και κινεζικών συμφερόντων.

από topontiki.gr