«Το Χαμόγελο της Τζοκόντα» στο Ιταλικό Μορφωτικό Ινστιτούτο

Γράφει η Εύα Μπουργάνη

Έπειτα από εκατοντάδες κριτικές, μύθους και εικασίες σε μια διαδρομή που πλέον μετρά πέντε αιώνες, η προσωπογραφία της Τζοκόντα θεωρείται παγκοσμίως το πιο αναγνωρίσιμο και διάσημο έργο ζωγραφικής.

Παρά το γεγονός ότι οι διαστάσεις του είναι μόλις 77 εκατοστά επί 53 εκατοστά, η φήμη της εικόνας αυτής καθώς και η εμπορευματοποίησή της είναι τεραστίων διαστάσεων.

Το Ιταλικό Μορφωτικό Ινστιτούτο Αθηνών και το Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης Χανίων – Ελαιουργείον παρουσιάζουν την έκθεση σύγχρονης τέχνης «Το Χαμόγελο της Τζοκόντα – Πέντε Αιώνες Καλλιτεχνικής Ιδιοποίησης». Μια έκθεση που ιδιοποιείται τον τίτλο της από την ομώνυμη μουσική σύνθεση του Μάνου Χατζιδάκι που, βεβαίως, ιδιοποιήθηκε τον τίτλο της από την παγκόσμια κριτική βιβλιογραφία σχετικά με την ελαιογραφία του Λεονάρντο ντα Βίντσι.

«Το περίφημο έργο του Μαρσέλ Ντυσάμπ L.H.O.O.Q., το οποίο διαβάζεται ως Elleachaudaucul, έγινε το 1919 και παρουσιάζει τη διάσημη Μόνα Λίζα ή Τζοκόντα του Λεονάρντο ντα Βίντσι με μουστάκι και γένι και έναν ολότελα άσεμνο τίτλο ως λεζάντα. Πρόκειται για μια ιδιοποίηση του έργου του Λεονάρντο από τον Ντυσάμπ, η οποία ακόμα και σήμερα συζητείται αν και κατά πόσο είναι επιτυχημένη» σημειώνει, μεταξύ άλλων, ο επιμελητής και ιστορικός της τέχνης δρ Κωνσταντίνος Β. Πρώιμος, ο οποίος, αναφέροντας το παράδειγμα του γλυπτού συμπλέγματος των τεσσάρων αλόγων που σήμερα βρίσκονται στην εκκλησία του Αγίου Μάρκου στη Βενετία και τα οποία αρχικά η Κωνσταντινούπολη ιδιοποιήθηκε από τη Χίο για να τα ιδιοποιηθούν κατόπιν οι Βενετοί από την Κωνσταντινούπολη και να ακολουθήσουν οι Γάλλοι, μεταφέροντάς τα στο Παρίσι, καταλήγει στο συμπέρασμα ότι η ιδιοποίηση θεωρείται, πια, μια καλλιτεχνική διαδικασία τόσο αρχαία όσο και η ίδια η τέχνη.

Άλλωστε, κατά τη διαδικασία της ιδιοποίησης χρησιμοποιείται μεν ένα ήδη αναγνωρισμένο καλλιτεχνικό έργο, με άλλη, ωστόσο, στοχοθεσία και μια εντελώς διαφορετική προσέγγιση, που απέχουν παντελώς από τους πρωταρχικούς του σκοπούς.

Άλλοι θεωρούν ότι κάθε ανάγνωση της Ιστορίας της Τέχνης και των έργων ενός καλλιτέχνη αποτελούν μια ιδιοποίηση. Από την άλλη, η χρήση της ιδιοποίησης ως καλλιτεχνικής πρακτικής είναι πια τόσο εκτεταμένη και διαδεδομένη τα τελευταία σαράντα χρόνια στους καλλιτεχνικούς κύκλους της Ευρώπης και της Αμερικής, που φαίνεται ότι αυτή η μέθοδος εργασίας δεν είναι μόνο ιδιαίτερα προσφιλής, αλλά έχει υψηλή προστιθέμενη αξία και ένα νόημα αυξημένης βαρύτητας σε έναν κόσμο όπου τα δεδομένα και οι εικόνες καταναλώνονται και ανακυκλώνονται με ραγδαίο ρυθμό.

Η έκθεση «Το Χαμόγελο της Τζοκόντα – Πέντε Αιώνες Καλλιτεχνικής Ιδιοποίησης» συνοδεύεται από δίγλωσσο έγχρωμο κατάλογο, στα αγγλικά και τα ελληνικά, παρουσιάζοντας σε πλήρη εικονογράφηση όλα τα εκθέματα, ενώ περιλαμβάνει εισαγωγή, τεκμηρίωση και σχόλια από τους επιμελητές, καθώς και σύντομο σημείωμα από τον ιστορικό της τέχνης δρ Μεγακλή Ρογκάκο.

Η έκθεση εντάσσεται στο εικαστικό πρόγραμμα ΧΑΝΙaRT 2019 και στο «Φθινοπωρινό Πρόγραμμα» της πολιτιστικής πρωτοβουλίας Tempo Forte Ιtalia – Ελλάδα 2019, το οποίο αποτελεί μια πρωτοβουλία που διοργανώνει η πρεσβεία της Ιταλίας στην Αθήνα σε συνεργασία με ελληνικούς και ιταλικούς θεσμούς, ιδρύματα, καλλιτέχνες και λάτρεις του πολιτισμού με σκοπό να μεταφέρει «περισσότερη Ιταλία στην Ελλάδα και περισσότερη Ελλάδα στην Ιταλία».

Στόχος του προγράμματος «ΧΑΝΙaRT» είναι αφενός να αναδείξει ο Νομός Χανίων το εικαστικό δυναμικό του και αφετέρου να καταστεί ένα από τα σημαντικά κέντρα εικαστικών δράσεων της Ελλάδας. Ένας χώρος που μπορεί να φιλοξενήσει τις νέες καλλιτεχνικές τάσεις, ένα φόρουμ εικαστικού διαλόγου, δημιουργίας και αλληλεπιδράσεων μεταξύ τόσο των γηγενών πολιτιστικών αξιών όσο και των διεθνών ρευμάτων πρωτοπορίας. Ένα βήμα παρουσίασης των δράσεων και αναζητήσεων τόσο των δασκάλων της Τέχνης όσο και των ταλαντούχων νέων δημιουργών. Ένα διαδραστικό δίκτυο επικοινωνίας τόσο της εγχώριας καλλιτεχνικής κοινότητας όσο και του παγκόσμιου πολιτιστικού ιστού.

Η έκθεση συνδιοργανώνεται από την ιταλική πρεσβεία στην Ελλάδα και το Ιταλικό Μορφωτικό Ινστιτούτο Αθηνών, την Περιφέρεια Κρήτης, την Περιφερειακή Ενότητα Χανίων, τoν Δήμο Πλατανιά, την αίθουσα τέχνης MatchMore μαζί με το Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης Χανίων – Ελαιουργείον και, εκτός από έργα ζωγραφικής, περιλαμβάνει έργα γλυπτικής, χαρακτικής, φωτογραφίας, κολλάζ και εγκαταστάσεων.

Επιμέλεια: Δρ Κωνσταντίνος Β. Πρώιμος και Ιωάννης Ν. Αρχοντάκης. Οργάνωση: Δρ Γ.Δ. Καρβουνάκη.

Στην έκθεση συμμετέχουν οι Γιάννης Αδαμάκης, Eozen Agopian, Ειρήνη Βαζούκου, Χρύσα Βαθιανάκη, Αργυρή Βασιλάκου, Ellen Weijers, Όλγα Βερυκάκη, Ανδρέας Βεστάκης, Μαγδαληνή Βογιατζή, Ανδρέας Βούσουρας, Νίκος Βρούβας, Νίκος Γιαβρόπουλος, Καλλιόπη Γιατρουδάκη, Γιώργος Δεπόλλας, Χαράλαμπος Δερμάτης, Γιάννης Δημητράκης, Αλέξανδρος Δ. Δημητριάδης, Γιάννης Διαλινός, Έιγια Έλληνα, Μαρίβα Ζαχάρωφ, Αντιγόνη Καββαθά, Βίκυ Καμένου, Νίκος Καμπιανάκης, Ειρήνη Κανά, Χρύσα Καπαγιωρίδου, Γιάννης Καρδάσης, Βασίλης Καρκατσέλης, Σάββας Κόης, Βασιλική Κοσκινιώτου, Στέλλα Κουκουλάκη, Νίκος Κρυωνίδης, Ευδοκία Κύρκου, Αθηνά Λατινοπούλου, Κοσμάς Λιλικάκης, Jan Liodaki, Αλέξανδρος Μαγκανιώτης, Μαρία Μαραγκουδάκη, Γιάννης Π. Μαρκαντωνάκης, Δημήτρης Μεράντζας, Μαρία Μιχελογιάννη, Γιάννης Μονογυιός, Δήμητρα Μπακογιαννάκη, Νικόλαος Μπασιάς, Λαμπρινή Μποβιάτσου, Κωνσταντίνα Μπολιεράκη, Ισμήνη Μπονάτσου, Paula Bullent, Κώστας Παγωμένος, Μαρία Πάστρα, Χρυσάνθη Πετρά, Αναστασία Πετράκη, Σύλβια Πετσούρα, Βασίλης Πολυχρονιάδης, Νατάσσα Πουλαντζά, Ευάγγελος Ρούσσος, Χρυσούλα Σκεπετζή, Κώστας Σπανάκης, Βασιλική Σπύρου, Άρις Στοΐδης, Renate Stollenwerk, Linda Talbot, Νίκος Τόλης, Κατερίνα Τσεμπελή, Κατερίνα Τσίτσερα, Loes Huis in’t Veld, Αντώνης Φραντζεσκάκης, Πέπη Χατζηδάκη και Έβης Χρήστου.

INFO:

Ιταλικό Μορφωτικό Ινστιτούτο Αθηνών, Πατησίων 47

Από 11.10.2019 έως 17.11.2019

Εγκαίνια: Παρασκευή 11 Οκτωβρίου 2019, στις 19:00

Ωράριο: Δευτέρα έως Παρασκευή 15:00-19:00 και Σάββατο 10:00-14:00

Πρόσθετες πληροφορίες / Κρατήσεις: 2105242646 | www.iicatene.esteri.it

από topontiki.gr