Δημόσια πανεπιστήμια αλλά όχι το «σκουπιδαριό» των ελληνικών

Γράφει ο Μάκης Ανδρονόπουλος

Ο κύβος ερρίφθη. Η Βουλή των Ελλήνων απέρριψε την πρόταση της αντιπολίτευσης για κατάργηση του κρατικού μονοπωλίου της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης. Αυτό σημαίνει ότι τα επόμενα δέκα χρόνια θα πορευτούμε ως έχουμε κι αυτό είναι μια μεγάλη εθνική ευθύνη της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ και της κυβέρνησης που θα προκύψει από τις εκλογές. 

Ακολουθήστε μας στο Facebook Τελευταία Έξοδος 

Ήταν η ευθύνη να αλλάξουν την εικόνα των κρατικών πανεπιστημίων και να δημιουργήσουν ακαδημαϊκή κουλτούρα, ήθος και αισθητική, πέρα από την επέκταση και διεύρυνσή τους.

Πρώτον, τα πανεπιστήμια πρέπει να αποκτήσουν πόρτα. Δεν μπορεί κανείς να μπαίνει χωρίς έλεγχο ταυτότητας και σκοπού. Πρέπει το «σύνδρομο του ασύλου», που έχει γίνει άσυλο συμμοριών του κοινού ποινικού δικαίου, να καταργηθεί.

Δεύτερον, στα πανεπιστήμια πρέπει να γίνει αποκαθήλωση των εικόνων-αφισών και να διώκεται η αναγραφή συνθημάτων στους τοίχους (2000 ευρώ πρόστιμο στους γονείς, απευθείας στο ΑΦΜ τους). Αυτό σημαίνει ότι πρέπει να μπουν κάποιες κάμερες και να υπάρχει σοβαρή ασφάλεια. Αφού γίνει αυτό, πρέπει να ξαναβαφτούν τα κτήρια, κυρίως μέσα, για να γίνουν ανθρώπινοι χώροι που να αποπνέουν αν μη τι άλλο σοβαρότητα.

Ο φίλος νομικός Κωνσταντίνος Παρίσσης, σε πρόσφατη ανάρτησή του στο facebook, αφού εκθειάζει -και σωστά- το υψηλό επίπεδο της Νομικής Θεσσαλονίκης σε σύγκριση με το Manchester Business School, μία από τις δέκα καλύτερες Σχολές Διοίκησης Επιχειρήσεων στον κόσμο την εποχή που έκανε εκεί μεταπτυχιακές σπουδές, γράφει:

«Το επίπεδο του πανεπιστημίου της Αγγλίας δεν το έφτανε με τίποτα το πανεπιστήμιο της Θεσσαλονίκης. Και για να πω την αμαρτία μου, αυτό που χάρηκα περισσότερο ήταν η καθαριότητα: ούτε αφίσες, ούτε τραπεζάκια, ούτε σκουπίδια. Διάβασμα και εργαστήρια -τίποτα άλλο. Ένας πραγματικός ναός της γνώσης και της έρευνας. Εδώ, 25 χρόνια μετά, το ΑΠΘ είναι ακόμη άντρο παρανομίας και ένα απέραντο σκουπιδαριό, μια αηδία σκέτη. Όπως είναι, δηλαδή, το μέσο ελληνικό πανεπιστήμιο όπου κι αν κοιτάξεις».

Επιτροπή διασφάλισης ποιότητας

Τρίτον, όπως μου συνέστησε φίλος πανεπιστημιακός και πρώην πολιτικός που διάβασε το προηγούμενο σχετικό άρθρο μου, πρέπει να υπάρξει μια Επιτροπή Διασφάλισης Ποιότητας. Μου έγραψε, λοιπόν, πριν την απόρριψη της αλλαγής του άρθρου 16 του Συντάγματος:

«Αν γίνει και είναι σοβαρή, θα βάλει αυστηρούς κανόνες και τα ιδιωτικά ΑΕΙ θα κρατήσουν μια ποιότητα. Επίσης, έτσι θα συμμαζευτούν και μερικά κρατικά ΑΕΙ που σήμερα είναι πολύ χαμηλού επιπέδου. Αν δεν υπάρξει ή είναι απλά γραφειοκρατική (το πιθανότερο), τα ιδιωτικά ΑΕΙ θα γίνουν μαγαζιά χαμηλής ποιότητας και υψηλής κερδοσκοπίας. Πώς μπορεί να διασφαλιστεί η αυστηρή λειτουργία μιας Επιτροπής Διασφάλισης Ποιότητας; Υπάρχουν 2-3 τρόποι:

(α) Να στελεχωθεί με λίγους αλλά κορυφαίους Έλληνες και ξένους ακαδημαϊκούς, μακράς θητείας (8-10 έτη). Οι ετήσιες εκθέσεις να δίνονται στη δημοσιότητα με τις υπογραφές αυτών που τις συνέταξαν.

(β) Τα ιδιωτικά ΑΕΙ να είναι υποχρεωτικά παραρτήματα μεγάλων και σοβαρών ξένων, τα οποία δεν θα ήθελαν να ρισκάρουν τη φήμη τους, ρίχνοντας την ποιότητα. Την τελική αστική ευθύνη παροχής ποιοτικής εκπαίδευσης να την έχει το μητρικό.

Σε κάθε περίπτωση, είναι απολύτως απαραίτητο να θεσπιστούν πανελλήνιες εξετάσεις επαγγελματικής επάρκειας (όπως γινόταν παλιά για το ΤΕΕ). Θα είναι κοινές για τους αποφοίτους κρατικών και μη ΑΕΙ. Τα αποτελέσματα να δημοσιεύονται υποχρεωτικά μαζί με την προέλευση φοίτησης επιτυχόντων και αποτυχόντων». Και καταλήγει: «εναντίον αυτών των μέτρων θα ξεσηκωθούν όχι μόνο οι ιδιώτες που θέλουν άρπα-κόλλα ιδρύματα, αλλά και πολλά κρατικά ΑΕΙ καθώς και σύσσωμο το ‘φοιτητικό κίνημα’ (λέμε τώρα) γιατί θα αποκαλυφθούν οι δικές τους κακές πρακτικές».

Είναι προφανές ότι όλα αυτά, ανεξάρτητα από το άρθρο 16, πρέπει να γίνουν …χτες, έστω την επομένη των εκλογών.

Αξιολόγηση επιστημονικού προσωπικού

Τέταρτον, για όσους εξακολουθούν να κρύβονται πίσω από το δάκτυλό τους, πρέπει να υπάρξει σοβαρή αξιολόγηση των καθηγητών και του επιστημονικού προσωπικού. Γράφει ο νομικός Παρίσσης από τη Θεσσαλονίκη:

«Το πανεπιστήμιο του Μάντσεστερ δέχεται κάθε χρόνο δεκάδες εκατομμύρια από χορηγίες για εκπόνηση ερευνών, απευθείας από επιχειρήσεις, και οι απόφοιτοί του συχνά προσλαμβάνονται στις κορυφαίες εταιρείες του πλανήτη πριν τελειώσουν τις σπουδές τους. Στη Θεσσαλονίκη είδα μια μέρα διαδήλωση ‘φοιτητών’ με αίτημα ‘έξω οι εταιρείες από το πανεπιστήμιο’. Ήθελα να τους τυλίξω με το πανό και να τους πετάξω στη θάλασσα!

 Στο πανεπιστήμιο του Μάντσεστερ αξιολογούσαμε όλους τους καθηγητές. Ο Κινέζος δεν ξαναδίδαξε την επόμενη χρονιά. Εδώ η αξιολόγηση είναι αδιανόητη. Με ένα σύγγραμμα και την κατάλληλη γνωριμία μπορείς να διδάσκεις για πάντα. Τρούπωσες; Τέλειωσες.

Ακούστε, λοιπόν. Ήταν και τα δυο κρατικά πανεπιστήμια. Η διαφορά ήταν και παραμένει στην κουλτούρα, στο πώς θέλουμε το πανεπιστήμιο και πώς το πετυχαίνουμε. Το σε ποιον ανήκει είναι αδιάφορο. Ήμουν και παραμένω κατά των ιδιωτικών πανεπιστημίων στην Ελλάδα, διότι το μόνο που θα φέρουν είναι ακόμη μεγαλύτερη υποβάθμιση των κρατικών (θα φύγουν οι καλύτεροι καθηγητές).

Ήμουν και παραμένω υπέρ της εξυγίανσης των κρατικών πανεπιστημίων στην Ελλάδα, που πρέπει να γίνει σωστά και κυρίως αποφασιστικά: με αξιοκρατία, με διαρκή αξιολόγηση, με μηδενική ανοχή στην παρανομία, με άνοιγμα στην αγορά με κανόνες και όραμα. Κι αφού γίνουν τα ελληνικά κρατικά πανεπιστήμια όπως μπορούν και αξίζουν να είναι, ανοίξτε και ιδιωτικά, δε με νοιάζει».

Πηγή