Ναζίμ Χικμέτ και ενωτικό ζήτημα (1955)

 

Είναι γνωστές οι σχέσεις που είχε ο μεγάλος Τούρκος ποιητής Ναζίμ Χικμέτ (1902-1963) με αρκετούς Έλληνες κομμουνιστές πολιτικούς και διανοούμενους, όπως τον Νίκο Ζαχαριάδη ή τον Αλέξη Πάρνη, ενώ είναι πασίγνωστο και το ποίημα που έγραψε για τον Νίκο Μπελογιάννη. Ο Φρέντυ Γερμανός, μάλιστα, στη (μυθιστορηματική) βιογραφία του Νίκου Ζαχαριάδη «Το αντικείμενο», τοποθετεί τον Τούρκο ποιητή να συναντά τον κατοπινό ηγέτη του ΚΚΕ, στην τιμητική φρουρά των νεαρών «Κούτβηδων» (φοιτητών της ΚΟΥΤΒ, της Σχολής για τα ανώτατα κομματικά στελέχη) πάνω από τη σορό του Λένιν. Ο Χικμέτ, που γεννήθηκε στη Θεσσαλονίκη και πολέμησε με τον κεμαλικό στρατό εναντίον των Ελλήνων στη μικρασιατική εκστρατεία, πέρασε αρκετά χρόνια της ζωής του ως κρατούμενος στις φυλακές της πατρίδας του για τις πολιτικές του ιδέες. Όταν κατάφερε, ύστερα από απεργία πείνας να απολυθεί από τις φυλακές, κατέφυγε στις Ανατολικές χώρες και απεβίωσε στη Μόσχα. Η κυβέρνηση της πατρίδας του, του αφαίρεσε την τουρκική ιθαγένεια.

Ξεφυλλίζοντας πρόσφατα την «Αυγή» του Απριλίου του 1955, την επίσημη εφημερίδα της ΕΔΑ εντοπίσαμε, δυο βδομάδες ύστερα από την έναρξη του αγώνα της ΕΟΚΑ (φ. 17-4-1955), την ακόλουθη είδηση: «Ο ποιητής Ναζίμ Χικμέτ υπέρ της Ενώσεως της Κύπρου. Η μόνη τουρκική φωνή. Μήνυμά του προς τους Τούρκους της νήσου».

Με αφορμή την αυριανή επέτειο της 1ης Απριλίου 1955 [το παρόν άρθρο δημοσιεύθηκε στις 31 Μαρτίου 2007] παραθέτουμε το πλήρες απόσπασμα – παντελώς άγνωστο σήμερα – όπως δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα της ελλαδικής Αριστεράς:

«Στις φωνές των προοδευτικών ανθρώπων όλου του κόσμου υπέρ του δικαιώματος της αυτοδιαθέσεως της Κύπρου και της Ενώσεώς της με την Ελλάδα, ήρθε να προστεθή χθες και η φωνή – η μόνη μέχρι στιγμής από τουρκικής πλευράς – του μεγάλου Τούρκου ποιητού Ναζίμ Χικμέτ. Ο Χικμέτ απηύθυνε μήνυμα στους Τούρκους της Κύπρου, στο οποίο τονίζει ότι η Κύπρος ήταν πάντοτε ελληνική. Δεν υπάρχει, γράφει, κανένα ζήτημα για την ελληνικότητα της νήσου. Η πλειοψηφία των κατοίκων της είναι Έλληνες και δίκαια αγωνίζονται για την Ένωσιν της νήσου με την Ελλάδα. Απευθυνόμενος ειδικώτερα στην τουρκική μειονότητα της Κύπρου, ο Τούρκος ποιητής τονίζει ότι πρέπει να συνεργασθή με τους Έλληνες Κυπρίους για την απαλλαγή της νήσου από τον Αγγλικό ιμπεριαλισμό. Μόνο, γράφει, όταν η νήσος απαλλαγή από τους Άγγλους ιμπεριαλιστάς, οι Τούρκοι κάτοικοί της θα μπορέσουν να ζήσουν πραγματικά ελεύθεροι. Κι αυτό δεν μπορεί να γίνη παρά με την ενότητα του Κυπριακού λαού, με την συνεργασία από Τούρκους και Έλληνες Κυπρίους στην πάλη εναντίον του ξένου δυνάστου. Εκείνοι, καταλήγει, που προσπαθούν να στρέψουν τους Τούρκους εναντίον των Ελλήνων, μόνον το συμφέρον του ξένου κατακτητή εξυπηρετούν.»

Ήταν, προφανώς, και ο Ναζίμ Χικμέτ «όργανο του ελληνικού εθνικισμού»…

Δημοσιεύθηκε στην εφημ. «Ο Φιλελεύθερος» στις 31 Μαρτίου 2007.

Πέτρος Παπαπολυβίου

ΠΗΓΗ:papapolyviou μέσω  protagorasnews