ΑΚΟΥ ΑΝΘΡΩΠΑΚΟ & ΒΙΛΧΕΛΜ ΡΑΙΧ

Σε ονομάζουν << Ανθρωπάκο >> , << Κοινό άνθρωπο >>. Λένε ότι ξεκίνησε μια νέα εποχή, η εποχή του <<Κοινού Ανθρώπου>>. Αυτό δεν το λες εσύ, Ανθρωπάκο. Το λένε εκείνοι οι αντιπρόεδροι των μεγάλων εθνών, οι εργατοπατέρες οι γόνοι των μπουρζουάδων που επιζητούν εξιλέωση, οι πολιτικοί, οι φιλόσοφοι. Σου τάζουν το μέλλον χωρίς να αναρωτιούνται καθόλου για το παρελθόν

Ο Αυστριακός ψυχίατρος, ο συγγραφέα του ΄΄ Η μαζική ψυχολογία του φασισμού΄΄ και ΄΄ Οι ρίζες της σεξουαλικής καταπίεσης΄΄ κέρδισε μια σημαντική θέση, στον τότε νεοπαγή κλάδο της ψυχανάλυσης, ασκώντας κριτική απέναντι στα κοινωνικά και σεξουαλικά ήθη.(δες εδώ) Η καταπίεση της φυσικής ερωτικής επιθυμίας, παίζει καίριο ρόλο στην εγκαθίδρυση των απολυταρχικών και φασιστικών καθεστώτων, όπως το ανερχόμενο, τότε, τρίτο Ράιχ. (Η μοίρα παίζει περίεργα παιχνίδια στα ονόματα)

Ο Ράιχ γεννήθηκε στην Αυστρία το 1897. Υπήρξε μαθητής του Φρόιντ και μετέπειτα διευθυντής στην κλινική του. Παράλληλα, διετέλεσε μέλος του Κομμουνιστικού Κόμματος της Γερμανίας του Μεσοπολέμου. Υπήρξε από τις πιο αμφιλεγόμενες προσωπικότητες στο χώρο της επιστήμης. Εν περιλήψει, προσπάθησε να ενώσει τον Μαρξισμό με την Ψυχανάλυση, να αποδείξει ότι η στέρηση της σεξουαλικότητας των νέων είναι πηγή άγχους και φόβου. Κυνηγήθηκε και διώχθηκε από την Ναζιστική Γερμανία. Τα βιβλία του παραδόθηκαν με μανία στις φλόγες. Βρίσκει κατάλυμα στις Σκανδιναβικές χώρες, όπου θα ασχοληθεί με την Βιολογία. Θα ανακαλύψει τα << βιόντα >> και την <<οργόνη>>, μια κοσμική ακτινοβολία που λέει πως θεραπεύει τον καρκίνο. ( αυτή είναι η αιτία της κατηγορίας του για αγυρτεία, καταδικάζοντας, λόγω ενός λάθος, συθέμελο το έργο του) Μετά από επιθέσεις του Τύπου, μεταναστεύει στην Αμερική (1940-57) και θα ασχοληθεί μανιωδώς με την ΄΄οργονική΄΄ . Η κατά ριπάς επίθεση του Τύπου και των Ινστιτούτων Υγείας, θα κλονίσει διανοητικά την υγεία του. Πεθαίνει το 1957 από καρδία στην φυλακή όπου κλείνεται για ΄΄τσαρλατανισμό ΄΄

Όλα τα παραπάνω, αποτελούν στέρεη βάση για την αποσαφήνιση του έργου, όσο και του αυτοβιογραφικού και αυτοαναφορικού πυρήνα του δοκιμίου ή εκρηκτικού μανιφέστο, που τον έκανε πασίγνωστο, το << Άκου ανθρωπάκο>>. Γραμμένο στην Αμερική, με όσα προείπαμε, το έργο είναι μια χειμαρρώδης, κοφτή, βροντερή πολεμική, ένας αδυσώπητα εμπρηστικός λίβελλος στον άνθρωπο της μάζας και της παρακμής. Το άβουλο γρανάζι της μηχανής που κρύβεται πίσω από τα δικά του είδωλα. Ο σπιθαμιαίος που ψάχνει έναν φταίχτη της δικής του δυστυχίας. Ο κενός, που αποποιείται την ευθύνη. Ο φοβισμένος να αγαπήσει τον εαυτό του, δηλαδή να απλώσει το χέρι του στον άλλο για να μην αλλοτριωθεί. Είναι ο αντίλαλος των μεθυσμένων, σκυφτών, απόκληρων συμποτών του Βάρναλη:

– Φταίει το ζαβό το ριζικό μας!
– Φταίει ο Θεός που μας μισεί!
– Φταίει το κεφάλι το κακό μας!
– Φταίει πρώτ’ απ’ όλα το κρασί!
Ποιος φταίει; ποιος φταίει; Κανένα στόμα
δεν το βρε και δεν το ‘πε ακόμα.

Έτσι στη σκοτεινή ταβέρνα
πίνουμε πάντα μας σκυφτοί.
Σαν τα σκουλήκια, κάθε φτέρνα
όπου μας εύρει μας πατεί.
Δειλοί, μοιραίοι κι άβουλοι αντάμα,
προσμένουμε, ίσως, κάποιο θάμα!

Η προσωπογραφία του Ανθρωπάκου.

Ο ΄΄Ανθρωπάκος είναι πρώτα απ΄όλα φοβισμένος. Φοβάται να κοιτάξει τον εαυτό του και θέλει να φωλιάσει αόρατος στο βαρύθυμο και βάρβαρο κτήνος της μάζα. Την περίοδο που γράφεται το έργο, ο κόσμος έχει βγει από τον Β Παγκ. Πόλεμος, ο οποίος γίνηκε εν πολλοίς από φασιστικά καθεστώτα που πήραν τα ηνία τον μεσοπόλεμο με πρώτο τον Μουσολίνι, τον Χίτλερ, τον Φράνκο, και τον Στάλιν (οι δύο τελευταίοι κρατούσαν ακόμα) ΄΄Φοβάσαι να κοιτάξεις τον εαυτό σου, φοβάσαι την κριτική Ανθρωπάκο, όπως φοβάσαι την δύναμη που σου υπόσχεται κάποιος, μια δύναμη που δεν ξέρεις να χρησιμοποιήσεις (…) και σελίδες παρακάτω. ΄΄Δεν θέλεις να σε κρίνουν, γι αυτό κρίνεις πρώτος΄΄

Ο ΄΄Ανθρωπάκος ΄΄ του Ράιχ, φοβάται τον εαυτό του. Φοβάται την άπλερη ελευθερία που πηγάζει μέσα του. Φοβάται να ρισκάρει. Φοβάται να φωνάξει. Προτιμάει να ναι βίδα παρά ελεύθερος.

Κι εδώ ερχόμαστε, στο αινιγματικό ζήτημα της ελευθερίας. Γιατί, αν και τόσο κοινότοπο, δεν θέλουμε να μαστε ελεύθεροι. Ίσως μας τρομάζει το κενό, η ανακάλυψη της σιωπής της ζωής. Ίσως η ευθύνη, και οι τύψεις που συνεπάγεται ΄΄Ο άνθρωπος είναι οι επιλογές του΄΄ (Ζαν Πωλ Σάρτρ) ΄΄ Κάθε επιλογή περικλείει την Ενοχή ΄΄ (Κάφκα). Ή όπως το είπε ο Αναγνωστάκης

”Η αγάπη είναι ο φόβος που μας ενώνει με τους άλλους΄΄

Τι άλλο κάνει ο ΄΄Ανθρωπάκος΄΄

Βλέπει με ασπρόμαυρα γυαλιά την πραγματικότητα. Οι ποικίλες πολύχρωμες κλωστές του κόσμου δεν του ναι ορατές.

Για να το συνειδητοποιήσουμε, ας κάνουμε αναγωγή στην πολιτική ζωής των Ανθρωπίσκων της Ελληνικής Ιστορίας ΄΄ Βενιζελικοί – Αντιβενιζελικοί, όποιος δεν είναι αριστερός είναι φασίστας κι αντίστροφα, όποιος δεν είναι εθνικόφρων, είναι κομμουνιστής, λες και δεν υπάρχουν άλλοι φασματικοί χώροι ιδεολογίας. Έτσι συμπεραίνουμε πως ο Ανθρωπάκος είναι ΄΄δογματικός΄΄. Παπαγαλίζει τις θεωρίες, διαιωνίζει τα κακώς κείμενα και τις σάπιες γνώμες δήθεν ανωτέρων σαν ρακένδυτος που προσπαθεί να κλέψει κανένα ψίχουλο από τον κάδο του αφέντη του

Μέσω φανταστικού διαλόγου με τον αναγνώστη, όπως ο Φρόιντ στο Μέλλον της Αυταπάτης, συνομιλεί μαζί του, με την μορφή νομοτελειακών ερωταποκρίσεων, μια πλατωνική θα λέγαμε διαλεκτική. Γίνεται έτσι κατανοητό, πως ο Ηγέτης, το ίνδαλμα ( όπως θα ρωτούσε ο αναγνώστης) δεν είναι εξωτερικό αλλά καθαρό προιόν του Ανθρωπάκου

΄΄Για να είναι σε θέση να σε καθοδηγεί θα πρέπει να δεχτεί να γίνει απρόσιτος θεός που θα λατρεύεις (…) Μ’ αυτόν τον τρόπο εσύ δημιουργείς τον αφέντη σου. Ο μεγάλος άνθρωπος,όμως, εξυψωμένος τώρα σε καινούργια θέση αφέντη, χάνει την μεγαλοσύνη του που τα συνυφασμένη με την ακεραιότητα, την απλότητα, την ζωή.΄΄

Ο ηγέτης τροφοδοτείται από τις επευφημίες και ζητωκραυγές του λαού. Λαθεμένα, ο ανθρωπάκος πιστεύει, πως η δύναμή του πηγάζει από τα όπλα και την θέση του. Η δόξα και το κύρος του ΄΄ Πρίγκιπα Κορδοτού΄΄, όπως τον αποκαλεί σαρκαστικά, στηρίζεται στις αταβιστικές ιαχές και υλακές των ανθρωπάκων. Χωρίς αυτά, είναι ένα τίποτα. Ο λόγος του είναι ανατριχιαστικός

<< Δεν σε αγαπούν ανθρωπάκο, αλλά σε περιφρονούν γιατί εσύ περιφρονείς τον εαυτό σου (…) Σε προσφέρουν θυσία σ’ ένα σύμβολο και εσύ τους οδηγείς στην δόξα πάνω στους ώμους σου. Τους εξυψώνεις και τους στηρίζεις παρότι έβγαλαν τις μάσκες … ή ακριβώς για αυτό! >>

Ο Άνθρωπος στηλιτεύει την πρωτοπορία, την ιδιαιτερότητα και την μοναξιά: Όποιος δεν ακολουθεί το μονοπάτι, όποιος τολμήσει να παρεκκλίνει από τον δρόμο της νόρμας της ευτυχίας, είναι τρελός ( με την Φουκώ έννοια).

”Τον θεωρείς ακοινώνητο επειδή προτιμάει τις σκέψεις του παρά να βρίσκεται στις ανόητες εκδηλώσεις σου.. (…) Τολμάς ΑΝΘΡΩΠΆΚΟ, από τα βάθη του έσχατου ξεπεσμού να τον θεωρείς << ανώμαλο >> έχοντας για πρότυπο την άθλια μετριότητα σου. Δεν μπορείς να δεις ότι αυτός που είναι γεμάτος αγάπη για σένα, τον εξοβελίζεις από κάθε ζωή.

(…) Καθιστώντας τον παρείσακτο φυτεύεις μέσα του τον σπόρο της μοναξιάς. Όχι της μοναξιάς που δίνει ζωή σε σπουδαίες πράξεις αλλά τον σπόρο, το σπόρο του φόβου ότι θα παρεξηγηθεί και θα υποστεί ταλαιπωρίες. Γιατί εσύ είναι λαός, ή <<κοινή γνώμη>> ή <<συνείδηση>> ΄΄

Η παράνοια σε άτομα είναι σχετικά σπάνια. Όμως σε ομάδες, κόμματα, έθνη και εποχές είναι μάλλον ο κανόνας.

Φρίντριχ Νίτσε

Ο Ανθρωπάκος δεν ξέρει να ακούει.

Συνήθως διαστρεβλώνει τις ιδέες. ΄΄ Η σκέψη του, νομοτελειακά, περνάει δίπλα από την αλήθεια χωρίς να πετυχαίνει το στόχο ΄΄. (…)

΄΄Για όλα φταίνε οι Εβραίοι λέει, ενώ με λογικά επιχειρήματα καταλαβαίνεις ότι αγνοεί τι είναι Εβραίος, Ή είναι υπερ της καθαρότητας της Γερμανικής φυλής, λες και το γερμανικό αίμα έχει περισσότερα ερυθρά αιμοσφαίρια.

Ο Ανθρωπάκος καρατομεί τις ιδεολογίες. Δεν ξέρει να κρίνει. Ο έχων βροντερότερη φωνή, έχει και δίκιο,εν ολίγοις. Χαλκεύει τα μεγάλα οράματα λαμπρών φωστήρων, σε μικρόψυχα ιδεολογήματα και κακοήθεις πρακτικές, Όπως λέει, εμφαντικό παράδειγμα (για να μην αναφερθώ στα δικά μας!) (σελ 57)

”Μπορούσες να επιλέξεις ανάμεσα στην ανύψωση προς τον Υπεράνθρωπο του Νίτσε και την εξευτελιστική πτώση στον υπάνθρωπο του Χίτλερ. Φώναξες << Χάιλ Χίτλερ >> και διάλεξες τον Υπάνθρωπο.

Μπορούσες να επιλέξεις ανάμεσα στον γνήσιο δημοκρατικό πολίτευμα του Λένιν και στην δικτατορία του Στάλιν. Εσύ διάλεξες Στάλιν.

Μπορούσες να επιλέξεις ανάμεσα στην διδασκαλία του Φρόιντ για τα σεξουαλικά αίτια της διαταραχής σου και στην πολιτισμική προσαρμογή. Εσύ επέλεξες την δεύτερη που σε άφησε ξεκρέμαστο

Μπορούσες να επιλέξεις ανάμεσα στην γοητευτική απλότητα του Ιησού και την αυστηρή, και άκαμπτη διδασκαλία του Παύλου που σε δέσμευε με τα δεσμά του γάμου. Εσύ επέλεξες τον Παύλο παραβλέποντας την μητέρα του Ιησού που γέννησε το παιδί της από Έρωτα μόνο.”

Ο ΄΄Ανθρωπάκος΄΄ φοβάται την ευθύνη. Ως εγωτικά όντα ζούμε στο μεταίχμιο της κυριαρχίας αλλά και της ανάγκης συνύπαρξης, ίσως άλλος ένας λόγος δυστυχίας. Ο ΄΄Ανθρωπάκος΄΄ δεν θέλει να προσφέρει αγάπη γιατί θα νιώσει ευάλωτος. Συνεχώς, να συσσωρεύει δύναμη επιδιώκει ΄΄ Την ανάγκη να μπουκώσει τον εαυτό σου λεφτά,φαγητό ευτυχία, γνώσεις για να γεμίσεις το κενό που έχεις μέσα σου, αφού νιώθεις αποτυχημένος, πεινασμένος, δυστυχισμένο και αμαθής΄΄ (sic) (σελ 42)

Θέλει να ναι μόνο καταναλωτής και πατριώτης. Ναι, και πατριώτης, μια έννοια που λειτουργεί ως στέγη, ως ασπίδα και κουκούλι του εαυτού του. Μεταθέτει την αυθεντικότητα της ύπαρξής του, σε μία μεγαλύτερη απατηλή ιδέα, πχ Πατρίδα, Κόμμα, Φυλή, γιατί είναι αδύναμος να μάθει να αγωνίζεται για την ζωή. Να αγαπήσει και να πονέσει. Είναι ένα δίχτυ ασφάλειας η μεγάλη ιδέα, οποιαδήποτε απομάκρυνση από τον κέλυφος του βρώμικου εγώ του. Απεχθές, γιατί έτσι στον γέμισαν οι θρησκείες, τα ρεύματα, η κοινή άθλια γνώμη των πειναλέων και φθονερών κατώτερων. Αποδίδουν στους άλλους αυτό που θέλουν να γίνουν ως μομφή. Σκωπτικό είναι το χιούμορ του Ράιχ, για τις χονδρές, ηθικοπλαστικές, άσχημες γριές που εκπαιδεύουν τα παιδιά δια της αποχής της ζωής και απηνών κανόνων για να τα κάνουν σαν τα μούτρα τους

Ο ανθρωπάκος, ζητάει πλάτες για τα πάντα. Ακολουθεί το πλήθος, υιοθετεί άκριτα τις ανορθολογικές ελευθερίες, κατακεραυνώνει την μοναδικότητα και ιδιαιτερότητα. Θέλει έναν ασπρόμαυρο εξομοιωτικό κόσμο γιατί είναι ρηχός. ή με πολιτική παραβολή από τα καθημάς ΄΄ Θέλει να μην πληρώνει φόρο και να παίρνει και μισθό΄΄

Γενικώς φοβάται.

Το πορτρέτο του Ανθρώπου

Ο Ράιχ, δεν ζητάει ακατόρθωτα ανδραγαθήματα μόχθου και απωλειών. Προσπαθεί να ξαναδώσει την απωλεσθείσα σημαντικότητα στα ασήμαντα πράγματα.

-Τι κάνει ο Άνθρωπος ;

– ΄΄Τίποτα το ιδιαίτερο ή το σημαντικό. Απλά συνέχισε να καλλιεργεί το χωράφι σου ή να χρησιμοποιείς το σφυρί σου. να εξετάζεις τον ασθενή σου, να πηγαίνεις τα παιδιά σου σχολείο, να γράφεις άρθρα, να ερευνάς τα φυσικά φαινόμενα. Ό,τι έκανες και σήμερα, μόνο τα να θεωρείς σημαντικά! ” (sic) (σελ 90)

Εν ολίγοις, το απλό. Να γευτεί την ζωή, να μην ζητάει ανέφικτα. Η ευτυχία σταθμίζεται από το περιβάλλον. Βλέπε τους επικούρειους, που την μακαριότητα και την αταραξία της γαλήνιας ζωή φθονούσαν όλοι γιατί ήταν ανίκανοι να εκπληρώσουν την θέληση για ζωή, Δίνει σε κάθε πρόσωπο πρωταγωνιστικό ρόλο στην παράσταση της ζωής του. Ακόμα κι αν το πεπρωμένο φυγείν αδύνατο, ο Ράιχ καλεί με τον φλογερό του λόγο και ύφος, κάθε ύπαρξη να το αγκαλιάσει, να βρει την ομορφιά του και να το μετατρέψει σε κάτι ωραίο, κυρίως ζωντανό που του προσφέρει ανθηρό χαμόγελο για καθαυτό που είναι.

<< Αγάπα τον κορμί σου, την φύση και την γυναίκα σου. Παράτα την πολιτική και τους διπλωμάτες. Πάρε την μοίρα στα χέρια σου και χτίσε την ζωή πέτρα πέτρα. Αγνόησε τον γείτονα και κοίτα μέσα σου..

Πες στους συναδέρφους, σ΄όλο τον κόσμο πως δεν θέλεις να δουλεύεις για τον θάνατο αλλά για την ζωή…

Προστάτεψε την ερωτική ζωή των παιδιών σου από επιθέσεις λαγνείας ασελγών γυναικών και ανδρών.

Κλείσε το στόμα της κουτσομπόλας γεροντοκόρης δασκάλας…

Κι αν τύχει και γίνεις εργοδότης, μην προσπαθήσεις να ξεπεράσεις το αφεντικό σε εκμετάλλευση.

Πέτα το φράκο και το ημίψηλο…Γνώρισε ανθρώπους από νέες χώρες. Η μοίρα σας είναι συνυφασμένη.

Άσε τα παιδιά να μεγαλώσουν όπως τα προνόησε η φύση. Μην προσπαθήσεις να βελτιώσεις την φύση τους.Προσπάθησε μόνο να την κατανοήσεις.

Άσε τους ποδοσφαιρικούς αγώνες και πήγαινε βιβλιοθήκη.

Ταξίδεψε σε χώρες..

ΚΑΙ ΤΟ ΠΙΟ ΣΗΜΑΝΤΙΚΌ: Να ακούς πάντα την εσωτερική φωνή που σε ωθεί να κάνεις το σωστό! (aka Σωκράτης)

Μην εμπιστεύεσαι κανέναν και κυρίως τους Ηγέτες που επέλεγες.

Γίνε ο εαυτός σου. Πολλοί μεγάλες άνδρες στο έχουν πει! >>

Καλύτερα τρελός και μόνος, παρά ανθρωπάκος και γελοίος. Τουλάχιστον είσαι ελεύθερος