Και πάλι (δυστυχώς) για τον κο Ρίχτερ

 

του Γιώργου Μαργαρίτη*  

Στην εφημερίδα Καθημερινή, στις 5 Δεκεμβρίου 2015 (ημερομηνία ηλεκτρονικής έκδοσης) φιλοξενήθηκε συνέντευξη του Γερμανού «ιστορικού» Χάϊνς Ρίχτερ στην δημοσιογράφο Λίνα Γιάνναρη. Η συνέντευξη έφερε τον τίτλο «Η ιστορική επιστήμη στο εδώλιο», και με τον τρόπο που παρουσιάστηκε προφανώς στιγμάτιζε την δικαστική δίωξη εναντίον του «ιστορικού».

Μέσα από τον τίτλο και τα συμφραζόμενα η δημοσιογράφος και η εφημερίδα θεώρησαν ότι διώκεται και δικάζεται η ιστορική έρευνα και όχι η ανοικτή προάσπιση ναζιστικών πρακτικών και νεο-ναζιστικών «ιστορικών θέσεων».

Η ίδια η τεχνική της συνέντευξης στήριξης στον αναξιοπαθούντα «ιστορικό» δημιουργεί ερωτηματικά. Πραγματικά γίνεται αναφορά στο αδύναμο σημείο του κατηγορητηρίου, δηλαδή στον ισχυρισμό του Ρίχτερ ότι η «επιχείρηση Μαρίτα», όπως και η αντίστοιχη με το κωδικό όνομα «Ερμής» (εισβολή στα Βαλκάνια και στην Κρήτη αντίστοιχα) δεν επηρέασε την γενικότερη πορεία του πολέμου, δηλαδή το ημερολόγιο της ήδη προγραμματισμένης εισβολής των ναζί στην Σοβιετική Ένωση. Αυτό το σημείο υπήρξε πραγματικά αντικείμενο επιστημονικής συζήτησης η οποία και έχει καταλήξει σε συμπεράσματα τα οποία θεμελιώνονται σε σημαντική βιβλιογραφία. ...

Πίσω όμως από ετούτο το ζήτημα υποκρύπτεται η ανοικτή αναθεώρηση της ιστορίας στην κατεύθυνση της αποκατάστασης του ναζισμού και των στρατιωτικών πρακτικών του. Μεταφέρω κατά λέξη από το άρθρο της Καθημερινής τα λόγια του Ρίχτερ (αυτολεξεί καθότι σε εισαγωγικά).

«Δεν είναι μόνο η αρχαία Ελλάδα που έχει τους μύθους της, τους έχει και η σύγχρονη» (...) «Είναι αλήθεια ότι οι άτακτοι Κρήτες σκότωναν αρχικά μόνο τους τραυματισμένους αλεξιπτωτιστές, επειδή δεν είχαν όπλα, αλλά στην αρχή δεν υπήρχε οργανωμένη αντίσταση ούτως ή άλλως. Οι Γερμανοί όμως αντέδρασαν με αντίποινα. Αυτό που έγραψα είναι ότι μέχρι την Επιχείρηση Ερμής (σ.σ. εναντίον της Κρήτης), ο Β’ Π.Π. υπήρξε σχετικά «καθαρός» πόλεμος, στον οποίο όλες οι πλευρές σέβονταν το διεθνές δίκαιο του πολέμου (σ.σ. Συμβάσεις της Χάγης). Ήταν όταν ξεκίνησαν αυτές οι επιθέσεις και τα αντίποινα που ο πόλεμος έγινε «βρώμικος». Αυτή είναι η άποψη της διεθνούς ιστοριογραφίας».    

Η διεθνής ιστοριογραφία, την οποία επικαλείται λέει πολλά για τον ναζισμό τα οποία ο κος Ρίχτερ είτε δεν γνωρίζει είτε -το χειρότερο- κάνει πως δεν τα γνωρίζει. Υποψιαζόμαστε αρχικά ότι δεν γνωρίζει την λέξη, την έννοια και την ιστορική παρουσία του ναζισμού καθότι σε όλη του τη συνέντευξη η λέξη απουσιάζει. Καθώς δεν γνωρίζει τον ναζισμό εξυπακούεται ότι δεν γνωρίζει τίποτε περί των ρατσιστικών νόμων της Νυρεμβέργης που εκπορεύονται από την προγραμματική (από το 1919) στο ναζιστικό κόμμα απόρριψη του ρωμαϊκού δικαίου και αντικατάστασή του από το «φυλετικό-παραδοσιακό». Στο τελευταίο οι όποιοι «υπάνθρωποι» βρίσκονταν αυτόματα εκτός δικαίου και άρα μπορεί να τους σκοτώσει κανείς με την ίδια «νομική» διαδικασία με την οποία θανατώνουμε τα ζώα. Συνακόλουθα δεν φαίνεται να γνωρίζει όρους όπως «Volksturmskampf “(φυλετικός πόλεμος), “Flurbereiningung” (μεθοδική -φυλετική- εκκαθάριση) ή «Endlosung” (τελική λύση), όλες δηλαδή τις «αξίες» που συνόδεψαν τον ναζιστικό πόλεμο από τις πρώτες κιόλας ώρες της εισβολής στην Πολωνία.

Δεν φαίνεται επίσης να γνωρίζει τα “Einsatzgruppen” (εκκαθαριστικά αποσπάσματα της Ειδικής Ασφάλειας) επιφορτισμένα από τον Σεπτέμβριο κιόλας του 1939 με την εφαρμογή της «δημογραφικής μηχανικής», την -με φυλετικά κριτήρια- αναδιαμόρφωση των κατακτημένων εδαφών. Δεν φαίνεται να γνωρίζει την παρέμβαση του αρχηγού του γερμανικού Γενικού Επιτελείου, στρατηγού Χάλντερ, στις 9 Σεπτεμβρίου 1939, που εξηγούσε στους υφιστάμενους ότι «είναι μέσα στις προθέσεις του Χίτλερ και του Γκαίρινγκ η καταστροφή και η εξόντωση του πολωνικού λαού» έτσι ώστε οι στρατιωτικοί να μην διστάζουν στην μαζική εξόντωση αμάχων (Browning, 17). Δεν φαίνεται να γνωρίζει την απογοήτευση που επικράτησε στις τάξεις της γερμανικής στρατιωτικής και ναζιστικής ηγεσίας όταν στα τέλη του 1939, στον απολογισμό της επιχείρησης για εκκαθάριση της πολωνικής “ιντελλιγκέντσιας” διαπιστώθηκε ότι μόνο (!) 50.000 Πολωνοί έγινε δυνατό να εξοντωθούν. Ο αριθμός κρίθηκε απαράδεκτος καθώς με τέτοιους ρυθμούς η επιχείρηση δεν θα τελείωνε ποτέ… (Browning, 35).

Αναφερθήκαμε στην Πολωνία του 1939 καθότι ο κος Ρίχτερ υποστηρίζει ότι ο πόλεμος που εξαπέλυσαν οι ναζί ήταν εξαιρετικά  «καθαρός» μέχρι που οι «άτακτοι» της Κρήτης άρχισαν να σκοτώνουν τραυματίες προκαλώντας με τον τρόπο αυτό τα γερμανικά αντίποινα! Καθώς ο κος Ρίχτερ φαίνεται πως έχει ελάχιστη σχέση με την ιστορία προφανώς αγνοεί ότι τον Μάϊο του 1941, τον καιρό της μάχης της Κρήτης, ο ναζιστικός τρόπος πολέμου είχε ήδη προγραμματιστεί για την απόλυτη αγριότητα. Τα σχέδια εισβολής στην Σοβιετική Ένωση εμπεριείχαν την προγραμματισμένη εξόντωση είκοσι ως τριάντα εκατομμυρίων ανθρώπων με τις «εκκαθαρίσεις» και με την πείνα που θα δημιουργούσε η με βάση τα σχέδια καταλήστευση όλων των πόρων ζωής στα κατακτημένα εδάφη. Για να το περιγράψω με τα λόγια του ίδιου του Χίμμλερ, «(ο πόλεμος) είναι ζήτημα ύπαρξης, πρόκειται για μια φυλετική σύγκρουση ανελέητη, στην οποία θα εξοντωθούν 20 με 30 εκατομμύρια Σλαύοι και Εβραίοι, είτε με τη στρατιωτική δράση, είτε με την πρόκληση επισιτιστικής κρίσης» (ομιλία σε σύσκεψη των ανώτατων διοικητών των Ες Ες στις 12-13 Ιουνίου 1941) (Browning, 240). Κατά τα άλλα, κατά τον κο Ρίχτερ, ο πόλεμος έπαψε να είναι καθαρός επειδή οι αγρότες της Κρήτης –υπερασπιζόμενοι τον τόπο τους από το επερχόμενο θηρίο- “σκότωναν τραυματίες….” !

Αν και ορίζεται ως ιστορικός ο κος Ρίχτερ δεν έχει αντιληφθεί τίποτε από τα παραπάνω αν και όλα τα παραπάνω –και πολύ περισσότερα– είναι πολύ γνωστά στην ιστοριογραφία που επικαλείται. Θα μπορούσαμε να θεωρήσουμε παράξενη την τόση άγνοια ενός ιστορικού. Στην πραγματικότητα κάτι άλλο συμβαίνει. Ο κος Ρίχτερ αδιαφορεί για την ιστορία και περιφρονεί τα ιστορικά έργα. Χρησιμοποιεί την ακαδημαϊκή ιδιότητά του απλά και μόνο για να κάνει νεο-ναζιστική προπαγάνδα.

Το τι ακριβώς θέλει να πετύχει φαίνεται σε ένα άλλο απόσπασμα (και αυτό κατά λέξη) της ίδια συνέντευξης. «Είδα (περπατώντας από την Έδεσσα στα Γιάννενα)  ερείπια χωριών που είχαν καταστραφεί από τους Ιταλούς, τους Γερμανούς, τους εθνικιστές και τους κομμουνιστές». Ναζισμός, ποιος ναζισμός; Ο Ρίχτερ θεωρεί ότι οι ναζί, οι Γερμανοί, δεν έκαναν τίποτε περισσότερο και τίποτε λιγώτερο από αυτό που και οι κομμουνιστές έκαναν! Δεν τα λέει τυχαία όλα αυτά. Για επιχείρηση αποκατάστασης του ναζισμού πρόκειται. Μια επιχείρηση όπου περισσεύει το θράσος.  Νεο-ναζισμός λέγεται το φαινόμενο και δεν έχει καμία σχέση με την ιστορία. 

Προκαλεί εντύπωση το γεγονός ότι όλα αυτά τα προφανή αποσιωπούνται από τους εγχώριους υπερασπιστές του κου Ρίχτερ. Θα μπορούσε κανείς να κατανοήσει τη σκοπιμότητα της εφημερίδας Καθημερινή και του δημοσιογραφικού συγκροτήματος στο οποίο ανήκει. Ο χώρος αυτός έχει καταστεί το επίσημο βήμα έκφρασης των διαφόρων κινήσεων «φίλων του δωσιλογισμού» και σπεύδει με ενθουσιασμό να προβάλει τα εφευρήματά τους. Έχει λοιπόν κάθε λόγο να θεωρεί ότι ο «διωγμός» κατά του κου Ρίχτερ οδηγεί την «ιστορική επιστήμη στο εδώλιο».

Αντίθετα προκαλεί θλίψη η στάση πανεπιστημιακών τμημάτων που αδυνατούν να ξεχωρίσουν την διαφορά ανάμεσα στην επιστήμη της ιστορίας και της νεο-ναζιστικής προπαγάνδας. Ιδιαίτερα θλιβερή είναι η στάση του Τμήματος Ιστορίας και Αρχαιολογίας του Πανεπιστημίου Κρήτης στο οποίο ο γράφων υπηρέτησε για είκοσι περίπου χρόνια. Αυτό θα όφειλε να ξέρει και να καταλαβαίνει. Το Τμήμα αυτό δεν βρήκε τίποτα να πει όταν ο κος Ρίχτερ θεώρησε τους ηρωϊκούς αγωνιστές της μάχης της Κρήτης υπαίτιους για τον εκβαρβαρισμό του πολέμου.... Αντίθετα σήμερα σπεύδει να διαμαρτυρηθεί διότι διώκεται «ενας ιστορικός», καθώς και η «ελευθερία της επιστημονικής έρευνας» (Ψήφισμα Τ.Ι.Α. 2 Δεκεμβρίου 2015)! Μα είναι τόσο δύσκολο πλέον να ξεχωρίσουν οι ακαδημαϊκοί το τι συνιστά επιστήμη και τι ναζιστική προπαγάνδα!   

Ντροπή!

ΥΓ. Για να αποφύγω τις εύκολες υπεκφυγές του τύπου “ο γνωστός κος Μαργαρίτης”, χρησιμοποίησα ως βιβλίο αναφοράς το πλέον κλασσικό που υπάρχει στην διεθνή ιστοριογραφία. Πρόκειται για το βιβλίο του Christopher Browning (με συμβολή του Jurgen Matthaus), The Origins of the Final Solution, Lincoln, Jerusalem, University of Nebraska Press, Yad Vashem, 2004.

Υποθέτω ότι το γνωρίζει ο κος Ρίχτερ. Εάν όχι ας περάσει από ένα Πανεπιστήμιο να του το δείξουν.

* O κ. Γιώργος Μαργαρίτης είναι καθηγητής σύγχρονης κοινωνικής και πολιτικής ιστορίας ΑΠΘ

ΠΗΓΗ:  ΣΕΙΣΑΧΘΕΙΑ Ε.ΠΑ.Μ.