Οξύνεται η διεθνής πολεμική αντιπαράθεση

 Γράφει ο Δημήτρης Γκάζης

Ο πόλεμος στην Ουκρανία συνεχίζεται χωρίς ορατή διέξοδο ειρήνευσης. Οι μάχες μαίνονται κυρίως στο ανατολικό τμήμα της χώρας με τη σταδιακή προέλαση των ρωσικών δυνάμεων, ενώ μια σειρά κωμοπόλεις του Ντονέτσκ και του Λουχάνσκ περνούν στα χέρια τους. Παράλληλα η αντιπαράθεση διαρκώς διεθνοποιείται με την όλο και μεγαλύτερη, έμμεση προς το παρόν, εμπλοκή ΝΑΤΟϊκών δυνάμεων στο πλευρό της Ουκρανίας. Την ίδια στιγμή πληθαίνουν, οι επαφές, οι υπόγειες διαπραγματεύσεις, τα παζάρια ισχύος που αναζητούν τους όρους μιας διευθέτησης που θα μπορούσε να εκτονώσει την κατάσταση.

Η οριστική πτώση της Μαριούπολης, μετά την παράδοση εκατοντάδων Ουκρανών στρατιωτών και εθελοντών του ακροδεξιού τάγματος Αζόφ, μεταξύ των οποίων και αρκετοί τραυματίες, από το τελευταίο προπύργιο τους, τις εγκαταστάσεις της μεταλλουργίας Αζοφστάλ στο λιμάνι της πόλης, σηματοδοτεί μια νέα φάση του πολέμου. Χαρακτηριστική η δήλωση του επικεφαλής της διαπραγματευτικής ομάδας της Ουκρανίας κ. Ποντόλιακ πως «η αντίσταση της Μαριούπολης θα περάσει στην ιστορία ως οι Θερμοπύλες του 21ου αιώνα», ενώ από κοντά και ο κ. Μητσοτάκης που στην πρόσφατη ομιλία του στο αμερικάνικο Κογκρέσο, συνέκρινε τη Μαριούπολη με την έξοδο του Μεσολογγίου. Η αλήθεια είναι πως το Αζοφστάλ, αποτέλεσε σύμβολο της ουκρανικής αντίστασης, προβλήθηκε σε διεθνή μέσα ως δείγμα της μαχητικότητας του ουκρανικού στρατού, αλλά και σύμβολο της βιαιότητας των επιτιθέμενων. Η Ρωσία από τη μεριά της καταγγέλλει πως μεταξύ των μαχητών που παραδίδονται πολλοί είναι οι νεοναζί αλλά και οι εθελοντές ξένων στρατών (Αγγλία, ΗΠΑ), ενώ ταυτόχρονα κατηγορεί το τάγμα Αζόφ και το Κίεβο, πως χρησιμοποιούσαν εδώ και 83 μέρες τους εγκλωβισμένους αμάχους ως ασπίδα, και έτσι παραπέμπει σε δίκες τους παραδοθέντες στρατιωτικούς. Η πτώση της Μαριούπολης, ανοίγει τον δρόμο για το Κρεμλίνο, να προχωρήσει με ταχύτερους ρυθμούς τη διαδικασία de facto προσάρτησης (σύμφωνα με το μοντέλο της Κριμαίας) ή αναγνώρισης της ανεξαρτησίας των περιοχών της Αν. Ουκρανίας.

Η Ουκρανία μετατρέπεται σε προκεχωρημένο φυλάκιο της Δύσης, στα πλαίσια της προσπάθειας περικύκλωσης της Ρωσίας. Το γεγονός αυτό αποτέλεσε την πηγή για πολλά από τα δεινά της χώρας τις τελευταίες δύο δεκαετίες, ανατινάζοντας τη συνοχή και την κυριαρχία της. Τώρα μπροστά στη ρώσικη εισβολή, το καθεστώς Ζελένσκι, επιδιώκει να μετατρέψει τον ρόλο προκεχωρημένου φυλακίου σε τελευταία γραμμή άμυνας για τη χώρα του. Το αμερικάνικο Κογκρέσο ενέκρινε την βδομάδα αυτή νέο πακέτο 40 δισ. δολαρίων για να υποστηριχθεί η πολεμική προσπάθεια της Ουκρανίας, ενώ και άλλες χώρες είναι έτοιμες για ανάλογες κινήσεις, ενισχύοντας έτσι έμμεσα την πολεμική τους βιομηχανία, στην οποία θα επιστρέψουν εκ των πραγμάτων τα χρήματα που δίνονται ως δωρεά. Ο κ. Ζελένσκι, από την πλευρά, επιμένοντας να διαβάζει τις εξελίξεις υπό το πρίσμα ενός πολέμου της Δύσης με τη Ρωσία, τονίζει πως, «για τους εταίρους μας δεν πρόκειται απλά για έξοδα ή δωρεές. Είναι συμβολή στη δική τους ασφάλεια, διότι η προστασία της Ουκρανίας σημαίνει δική τους προστασία έναντι των νέων πολέμων και κρίσεων που μπορεί να προκαλέσει η Ρωσία».

Τα σημεία τριβής (άμεση ή διά αντιπροσώπων πολεμική αντιπαράθεση) των μεγάλων δυνάμεων απλώνονται στον χάρτη, πολλαπλασιάζοντας τους κινδύνους ευρύτερης ανάφλεξης

Διευρύνσεις

Στον χορό της γεωπολιτικής αστάθειας μπαίνουν και οι χώρες της Σκανδιναβίας. ανατρέποντας τη διαχρονική πολιτική ουδετερότητας, στο όνομα της απειλής από τη Ρωσία. Σουηδία και Φιλανδία καταθέτουν από κοινού αίτηση ένταξης στο ΝΑΤΟ, δηλώνοντας πως η ευρωατλαντική ομπρέλα είναι απαραίτητος όρος για τη σταθερότητα και την ασφάλεια της περιοχής της Βαλτικής Θάλασσας. Το τουρκικό βέτο στις ενταξιακές διαπραγματεύσεις και η απαίτηση του Ερντογάν για ανταλλάγματα (Κουρδικό, F-35 κ.ά.), μπορεί να βάζει προσωρινά φρένο στις ενταξιακές διαπραγματεύσεις εντείνοντας τα εσωτερικά παζάρια, όμως η τάση επέκτασης της Βορειοατλαντικής Συμμαχίας, σαν απάντηση στην εισβολή του Πούτιν στην Ουκρανία, είναι ήδη μια πραγματικότητα, που ενισχύει την τάση συστράτευσης όλων των ενδιάμεσων χωρών στους πολεμικούς άξονες των μεγάλων δυνάμεων. Παράλληλα πληθαίνουν οι φωνές που προειδοποιούν πως η τάση για πόλεμο, πιθανά να συμπαρασύρει και τη βαλκανική χερσόνησο, στην οποία εδαφικές διεκδικήσεις και ανοιχτές πληγές του παρελθόντος αποτελούσαν διαχρονικά καύσιμη πολεμική ύλη. Ήδη με αφορμή τη συζήτηση για τη διεύρυνση του ΝΑΤΟ με τις σκανδιναβικές χώρες, η Κροατία, διά του προέδρου της, διατύπωσε τις ενστάσεις της, ζητώντας να παρθούν μέτρα που θα εγγυώνται την ασφάλεια της ίδιας αλλά και των Κροατών της Βοσνίας. Με αυτά και με αυτά, τα σημεία τριβής (άμεση ή διά αντιπροσώπων πολεμική αντιπαράθεση) των μεγάλων δυνάμεων απλώνονται στον χάρτη, πολλαπλασιάζοντας τους κινδύνους ευρύτερης ανάφλεξης.

Κρίσεις

Την ίδια στιγμή, η παράταση του πολέμου, που συνεχίζεται εδώ και 3 μήνες, εντείνει τις ανησυχίες, τόσο για το μπλοκάρισμα της εφοδιαστικής αλυσίδας που απειλεί πολλές χώρες με επισιτιστική κρίση, όσο και για την ενεργειακή κρίση που αυξάνει τις τιμές και τροποποιεί με βίαιους τρόπους τους ενεργειακούς δρόμους στην Ευρώπη. Την ίδια στιγμή, το θέμα της ενέργειας, απειλή να σπάσει για πρώτη φορά το αρραγές μέτωπο των κυρώσεων της Δύσης, με μια σειρά χώρες της Ευρώπης, εξαρτημένες ενεργειακά από τη Μόσχα να αναζητούν παραθυράκια από τις αποφάσεις των κυρώσεων, και την Κομισιόν να δηλώνει πως τυχών πληρωμή φυσικού αερίου σε ρούβλια συνιστά παραβίαση των όρων που έχουν τεθεί, δεν συμβαίνει όμως το ίδιο αν οι ίδιες εταιρίες ανοίξουν λογαριασμούς στην Gasprombank για να πραγματοποιήσουν τις πληρωμές τους σε δολάριο ή ευρώ.

Η Ελλάδα

Στα της χώρας μας τώρα: Ο θόρυβος γύρω από την εμπλοκή Ελλήνων εφοπλιστών στη μεταφορά του ρωσικού πετρελαίου δεν λέει να κοπάσει, την ίδια στιγμή που πολλές χώρες και πολλές εταιρίες επιλέγουν να κινηθούν στα όρια του πνεύματος των κυρώσεων για να μην βλάψουν τα άμεσα συμφέροντά τους. Την ίδια στιγμή από την άλλη πλευρά του Ατλαντικού ο Έλληνας ΥΠΕΞ κ. Δένδιας, ανακοινώνει κοινή πρωτοβουλία με τις ΗΠΑ για τη ναυτιλία, στα πλαίσια και τους ενεργειακού μας αναπροσανατολισμού προς το Αμερικάνικο LNG. Το ταξίδι στις ΗΠΑ ήταν άλλη μια ευκαιρία για την κυβέρνηση και τον κ. Μητσοτάκη να επιβεβαιώσει τον ρόλο του δεδομένου και πρόθυμου συμμάχου, χωρίς ορατά ανταλλάγματα, επιμένοντας στο αφήγημα πως ο πόλεμος στην Ουκρανία είναι ένας πόλεμος ανάμεσα στη δημοκρατική δύση και σε αυταρχικά και πολεμοκάπηλα καθεστώτα. Στο ίδιο μήκος κλίματος, και ο λαλίστατος το τελευταίο διάστημα κ. Ευ. Βενιζέλος που ως προασπιστής της δημοκρατίας και των δικαιωμάτων ζητά από τον πρύτανη του ΕΚΠΑ την ανάκληση του τίτλου του επίτιμου διδάκτορα που έχει απονεμηθεί στον Ρώσο πρόεδρο, Βλαντιμίρ Πούτιν, το 2001, δηλώνοντας πως μια τέτοια απόφαση θα ήταν κίνηση «υψηλού ακαδημαϊκού συμβολισμού με διεθνή αντίκτυπο».

από edromos