Το εκατονταετές Παλαιστινιακό Ζήτημα - Από την Ιντιφάντα στο σχέδιο Τραμπ

Γράφει ο Ιωάννης Μπαλτζώης

Είδαμε στο πρώτο μέρος την αραβοϊσραηλινή διένεξη από τη δεκαετία του 1910 μέχρι τη δεκαετία του 1980. Από τον Δεκέμβριο 1987, όμως, μέχρι τον Σεπτέμβριο του 1993 ξεσπάει η πρώτη παλαιστινιακή Ιντιφάντα. Τον Σεπτέμβριο του 1993 υπογράφεται μεταξύ Ισραηλινών και Παλαιστινίων (με την Φατάχ του Γιάσερ Αραφάτ) την Συμφωνία του Όσλο, με την δημιουργία της Παλαιστινιακής Αρχής και συμφωνώντας πλαίσιο για ενδεχόμενη ειρηνευτική συμφωνία.

Ο εξόριστος ηγέτης των Παλαιστινίων μαζί με Παλαιστίνιους μαχητές, που ευρισκόταν στην Τυνησία, επιστρέφουν στην Παλαιστίνη και δημιουργούν την κρατική οντότητα, που γνωρίζουμε σήμερα ως Παλαιστινιακή Αρχή και πρώτο πρόεδρο τον Γιάσερ Αραφάτ.

Μετά την κατάρρευση των συνομιλιών του Καμπ Ντέβιντ (Κλίντον-Αραφάτ-Μπαράκ), τον Ιούλιο 2000, ξεσπά τον Σεπτέμβριο η δεύτερη Παλαιστινιακή Ιντιφάντα, η ονομαζόμενη και Ιντιφάντα του Αλ Ακτσά, με αφορμή την επίσκεψη Σαρόν στο Όρος του Ναού (Σαραχ αλ Σαρίφ), στην παλαιά πόλη της Ιερουσαλήμ, πιο βίαιη και πιο θανατηφόρα από την πρώτη.

Τον Νοέμβριο του 2004 πεθαίνει ο πρόεδρος Γιάσερ Αραφάτ στην Γαλλία, όπου είχε μεταφερθεί για νοσηλεία, με αιτία θανάτου την εγκεφαλική αιμορραγία. Στον αραβικό κόσμο υπάρχει η αντίληψη ότι είχε δηλητηριασθεί. Πρόεδρος της Παλαιστινιακής Αρχής, αναλαμβάνει ο Μαχμούτ Αμπάς.

Ενάμιση χρόνο μετά, τον Ιανουάριο του 2006, η Χαμάς (Ισλαμικό Κίνημα Αντίστασης) σημείωσε σαρωτική νίκη στις παλαιστινιακές εκλογές, όπου κυριάρχησε στην Γάζα, καθώς και στις παλαιστινιακές πόλεις Καλκίγια και Ναμπλούς στην Δυτική Όχθη. Το 2007 όμως, σημειώθηκε πλήρης ρήξη με τη Φατάχ που οδήγησε σε εμφύλιο πόλεμο των Παλαιστινίων, με δεκάδες νεκρούς. Το αποτέλεσμα από εκείνον τον πόλεμο ήταν οι Παλαιστίνιοι να είναι ακόμη και σήμερα διηρημένοι, με δύο κυβερνήσεις, μία στη Ραμάλα με τον πρόεδρο Μαχμούτ Αμπάς --αναγνωρισμένη από όλο τον κόσμο-- και μια στην Γάζα υπό τον Ισμαήλ Χανίγια. Αντίθετα από τη Φατάχ, η Χαμάς θεωρείται τρομοκρατική οργάνωση.

Στη συνέχεια είχαμε από το 2008, τρεις πολέμους στην Γάζα, όπου το Ισραήλ, βομβάρδιζε και εισέβαλε στην Γάζα και μετά αποχωρούσε, με αφορμή βομβαρδισμούς της Χαμάς, κατά κατοικημένων τόπων στο Ισραήλ και διάφορες τρομοκρατικές ενέργειες.

Πέρα όμως από τις εισβολές στην Παλαιστίνη, ο ισραηλινός στρατός έχει πραγματοποιήσει και δύο επιθέσεις στον νότιο Λίβανο για να εξαλείψει την ισλαμιστική οργάνωση Χεζμπολάχ, που προέβαινε σε τρομοκρατικές επιθέσεις στο Βόρειο Ισραήλ.

Ο πρώτος πόλεμος έγινε το 1982 με την επιχείρηση "Ειρήνη για την Γαλιλαία", όπου το Ισραήλ εισέβαλε και παρέμεινε στον νότιο Λίβανο για 18 χρόνια, όπου αποχώρησε τον Μάιο του 2000. Ο δεύτερος πόλεμος έγινε τον Ιούλιο 2006, με την επιχείρηση "Αληθινή Υπόσχεση" και διήρκησε 34 ημέρες. Σύμφωνα με πολλούς αναλυτές, ο πόλεμος αυτός δεν ήταν επιτυχής, αφού το Ισραήλ δε πέτυχε τις αρχικές του επιδιώξεις και τους σκοπούς που είχε θέσει.

Μετά το 2010 έως σήμερα

Τον Μάιο του 2010 είχαμε την υπόθεση "Στολίσκου Ελευθερίας". Η Τουρκία, μέσω της ΜΚΟ ΙΗΙ, που ελέγχεται από τον Ερντογάν, οργάνωσε σπάσιμο του αποκλεισμού της Γάζας από τους Ισραηλινούς με τη δημιουργία του στολίσκου ελευθερίας. Ο στολίσκος, που οργανώθηκε από Τούρκους πράκτορες της ΜΙΤ και ακτιβιστές, αποτελούνταν από μικρά σκάφη έχοντας επικεφαλής το τουρκικό πλοίο Μαβί Μαρμαρά. Αποστολή του ήταν να σπάσει τον αποκλεισμό της Γάζας και να μεταφέρει ανθρωπιστική βοήθεια στους Παλαιστινίους της Γάζας.

Όταν ο στολίσκος δεν υπάκουσε στις εντολές των Ισραηλινών να σταματήσει, Ισραηλινοί κομάντος με μια εναέρια και θαλάσσια επιχείρησε και πέτυχε να καταλάβει το Μαβί Μαρμαρά και άλλα μικρότερα και τα οδηγήσει στο ισραηλινό λιμάνι της Ασντότ. Ο απολογισμός εκείνης της επιχείρησης ήταν 9 νεκροί και 60 τραυματίες Τούρκοι ακτιβιστές και 6 Ισραηλινοί κομάντος τραυματίες.

Η επιχείρηση εκείνη κρίθηκε από επιτροπή του ΟΗΕ (πόρισμα Πάλμερ) νόμιμο δικαίωμα του Ισραήλ (Συμφωνία του Σαν Ρέμο). Το αποτέλεσμα αυτού του γεγονότος προκάλεσε την οριστική ρήξη των πολύ καλών σχέσεων Ισραήλ-Τουρκίας, που διαρκεί μέχρι σήμερα, αν και το Ισραήλ αποζημίωσε τις οικογένειες των θυμάτων.

Τέσσερα χρόνια, τον Απρίλιος 2014, σημειώθηκε ο τελευταίος γύρος των απευθείας συνομιλιών για την επίτευξη συμφωνίας Ισραηλινών και Παλαιστινίων, που οδήγησε στην πλήρη διακοπή και εν συνεχεία διαφόρων ακροτήτων και τρομοκρατικών ενεργειών.

Εποχή Τραμπ

Τον Δεκέμβριο του 1917, ο πρόεδρος Τραμπ αναγνωρίζει την Ιερουσαλήμ, ως την ιστορική πρωτεύουσα του Ισραηλινού κράτους και αποφασίζει την μεταφορά της Αμερικανικής πρεσβείας, από το Τελ Αβίβ, όπου είναι όλες οι πρεσβείες όλων των κρατών, στην Ιερουσαλήμ, όπως και έγινε μερικούς μήνες αργότερα. Οι Παλαιστίνιοι διακόπτουν κάθε επαφή με την Αμερικανική διοίκηση.

Τον Νοέμβριο 2019, η διοίκηση Τραμπ ανακοινώνει ότι δεν θεωρεί πλέον τους Ισραηλινούς οικισμούς στα κατεχόμενα (παλαιστινιακά) εδάφη ως ασυμβίβαστες με το διεθνές δίκαιο, θέτοντας έτσι τις ΗΠΑ αντίθετες με το μεγαλύτερο μέρος της διεθνούς κοινότητας. Τέλος αναγνωρίζει ότι τα υψώματα του Γκολάν, Συριακά εδάφη, που καταλήφθηκαν από τους Ισραηλινούς το 1967, είναι πλέον Ισραηλινά εδάφη.

Αυτή ήταν η κατάσταση, σε ότι αφορά το Παλαιστινιακό ζήτημα, και ιδιαίτερα την αραβοϊσραηλινή διένεξη για πάνω από ένα αιώνα. Και τώρα έρχεται το σχέδιο Τραμπ να επιλύσει αυτό που δεν μπόρεσε η διεθνής κοινότητα επί 100 και πλέον χρόνια. Θα έχει επιτυχία το σχέδιο του προέδρου Τραμπ (του γαμπρού του Κούσνερ) για το αιώνιο πρόβλημα της Μέσης Ανατολής ή θα πάρει και αυτό μια θέση στο ράφι της ιστορίας.

Αν κρίνουμε από τις αντιδράσεις των Παλαιστινίων και ορισμένων --όχι πολλών-- μουσουλμανικών κρατών, μάλλον δεν θα πρέπει να είμαστε αισιόδοξοι, αλλά ποτέ δεν ξέρεις τι μπορεί να γίνει στην Μέση Ανατολή. Πάντως, ίσως τελικά να είχε δίκιο ο καθηγητής Διεθνών Σχέσεων του Χάρβαρντ Stephen M. Walt όταν είπε πως «Κάθε φορά που οι ΗΠΑ προσεγγίζουν τη Μέση Ανατολή, κάνουν τα πράγματα χειρότερα. Καιρός να φύγουν και να μην ξαναγυρίσουν».

από slpress