Εντυπωσιακές εικόνες του Ήλιου

Του Γιάννη Σχίζα

Το διαστημικό σκάφος Solar Orbiter τράβηξε μια σειρά από κοντινές και εντυπωσιακές εικόνες του Ήλιου, φέρνοντας στο φως για πρώτη φορά νέες λεπτομέρειες του άστρου μας, μεταξύ άλλων τον λεγόμενο «ηλιακό σκαντζόχοιρο», έναν περίεργο πίδακα καυτών και κρύων αερίων που παρατηρείται για πρώτη φορά στην ηλιακή επιφάνεια.

Ο «σκαντζόχοιρος», όπως βαφτίστηκε από τους επιστήμονες, έχει έκταση 25.000 χιλιομέτρων, περίπου διπλάσια από τη διάμετρο της Γης, καλύπτοντας παρόλα αυτά ένα μικρό μόνο τμήμα της διαμέτρου του Ήλιου (1,4 εκατ. χλμ).

Όπως ανακοίνωσε ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Διαστήματος (ESA), που είναι επικεφαλής της αποστολής του Solar Orbiter σε συνεργασία με την Αμερικανική Διαστημική Υπηρεσία (NASA), το σκάφος είχε επίσης την ευκαιρία να παρατηρήσει το νότιο πόλο του Ήλιου. Είναι η πρώτη φορά που οποιοδήποτε επίγειο ή διαστημικό τηλεσκόπιο τράβηξε τόσο λεπτομερείς εικόνες αυτής της περιοχής του μητρικού άστρου μας, η οποία πιστεύεται ότι παίζει ρόλο-κλειδί στη δημιουργία του ηλιακού μαγνητικού πεδίου.

Για «εικόνες που πραγματικά κόβουν την ανάσα», έκανε λόγο ο ηλιακός φυσικός Νταβίντ Μπέργκμανς του Βασιλικού Αστεροσκοπείου του Βελγίου, επικεφαλής επιστήμονας και υπεύθυνος για την υπεριώδη κάμερα (Extreme Ultraviolet Imager) του σκάφους, η οποία τραβά υψηλής ανάλυσης εικόνες των χαμηλότερων στρωμάτων της ατμόσφαιρας του Ήλιου, του ηλιακού στέμματος.

Το Solar Orbiter, το οποίο είχε εκτοξευθεί τον Φεβρουάριο του 2020 και φέρει δέκα επιστημονικά όργανα (εννέα ευρωπαϊκά και ένα αμερικανικό), έκανε την πρώτη του προσέγγιση στον Ήλιο στις 26 Μαρτίου φθάνοντας στο λεγόμενο περιήλιο. Θα κάνει το επόμενο κοντινό πέρασμά του στις 13 Οκτωβρίου, σε ακόμη μικρότερη απόσταση από το άστρο, οπότε αναμένεται να τραβήξει ακόμη πιο λεπτομερείς εικόνες. Αλλά μόνο μετά το 2026 το σκάφος θα μπορέσει να «δει» τις πολικές περιοχές του Ήλιου πιο άμεσα από κάθε άλλη φορά στο παρελθόν.

Ο κύριος επιστημονικός στόχος της αποστολής είναι η μελέτη της σύνδεσης ανάμεσα στον Ήλιο και στην ηλιόσφαιρα, τη μεγάλη «φυσαλίδα» στο διάστημα, η οποία εκτείνεται πέρα από τους πλανήτες του ηλιακού μας συστήματος και είναι γεμάτη με ηλεκτρικά φορτισμένα σωματίδια, κυρίως του ηλιακού «ανέμου». Είναι η κίνηση αυτών των σωματιδίων και των σχετιζόμενων ηλιακών μαγνητικών πεδίων που δημιουργούν τον διαστημικό «καιρό». Απώτερος σκοπός είναι η καλύτερη πρόβλεψη από τους επιστήμονες αυτού του καιρού, που μπορεί να έχει επιπτώσεις για τη Γη.

Παγκόσμια θερμοκρασία

Υπάρχει σχεδόν μια πιθανότητα στις δύο η αύξηση της παγκόσμιας θερμοκρασίας κατά μέσο όρο ετησίως να ξεπεράσει προσωρινά το επίπεδο του 1,5° Κελσίου σε σχέση με την προβιομηχανική εποχή μέσα σε κάποιο από τα επόμενα πέντε χρόνια, προειδοποιεί σήμερα ο Οργανισμός Ηνωμένων Εθνών.

Ωστόσο, η προσωρινή υπέρβαση αυτού του ορίου για έναν χρόνο δεν είναι συνώνυμη με τη διαρκή υπέρβασή του, τουλάχιστον με την έννοια που ενεγράφη στη Συμφωνία του Παρισιού για το κλίμα.

Η συμφωνία του 2015 είχε σκοπό να συγκρατηθεί η αύξηση της παγκόσμιας θερμοκρασίας κατά μέσον όρο ετησίως κάτω από το επίπεδο των 2° Κελσίου σε σύγκριση με τα προβιομηχανικά επίπεδα και, ει δυνατόν, κάτω από τον 1,5° Κελσίου.

Σύμφωνα με νεότερο ενημερωτικό δελτίο για το κλίμα, που δίνει στη δημοσιότητα σήμερα ο Παγκόσμιος Μετεωρολογικός Οργανισμός (ΠΜΟ) των Ηνωμένων Εθνών, η πιθανότητα να ξεπεραστεί προσωρινά το όριο του 1,5° Κελσίου δεν έχει πάψει να αυξάνεται από το 2015, έτος κατά το οποίο ο κίνδυνος αυτός βρισκόταν σχεδόν στο μηδέν.

Λέει ο γενικός γραμματέας του ΠΜΟ Πέτερι Τάλας: «Όσο συνεχίζουμε τις εκπομπές αερίων που προκαλούν το φαινόμενο του θερμοκηπίου, οι θερμοκρασίες θα συνεχίσουν να αυξάνονται» σύμφωνα με το ΑΠΕ-ΜΠΕ και συνεχίζει: «Παράλληλα, οι ωκεανοί μας θα συνεχίσουν να θερμαίνονται και να γίνονται τοξικοί, οι πάγοι στη θάλασσα και τα παγόβουνα θα συνεχίσουν να καταρρέουν, το επίπεδο της θάλασσας θα συνεχίσει να αυξάνεται και οι ακραίες μετεωρολογικές συνθήκες θα συνεχίσουν να εντείνονται.»

Υπογραμμίζει ακόμη ιδιαίτερα την αύξηση της θερμοκρασίας στην Αρκτική, όπου οι συνθήκες έχουν αντίκτυπο σε όλο τον πλανήτη.

Σύμφωνα με το ενημερωτικό δελτίο που περιλαμβάνει ετήσιες και δεκαετείς προβλέψεις για το κλίμα σε παγκόσμια κλίμακα από τη μετεωρολογική υπηρεσία της Βρετανίας (Met Office), το κυριότερο κέντρο του ΠΜΟ για τις εκτιμήσεις του είδους, υπάρχει πολύ υψηλή πιθανότητα (93%) κάποιο από τα χρόνια μεταξύ του 2022 και του 2026 να είναι το πιο θερμό που έχει καταγραφεί στην ιστορία.

Το ρεκόρ διατηρεί για την ώρα το 2016, που σημαδεύτηκε από ισχυρό Ελ Νίνιο, φαινόμενο των ωκεανών που οδηγεί σε αύξηση των θερμοκρασιών.

Υπάρχει πιθανότητα που επίσης φθάνει το 93% ο μέσος όρος θερμοκρασίας την περίοδο 2022-2026 να είναι υψηλότερος από αυτόν της περασμένης πενταετίας (2017-2021).

Το μέλλον των φωτοβολταϊκών

Σύμφωνα με το σχέδιο «REPowerEU» που παρουσιάστηκε χθες από την Κομισιόν, οι εκτιμήσεις θέλουν τα φωτοβολταϊκά να δίνουν ακόμη και το 25% της ηλεκτρικής ενέργειας στην ΕΕ. Κατόπιν τούτου οι Βρυξέλλες θέτουν ως στόχο τον υπερδιπλασιασμό σε σχέση με το 2020 των εγκατεστημένων φωτοβολταϊκών έως το 2025, δηλαδή η συνολική ισχύς να ανέλθει στα 320 GW και το 2030 στα 600 GW.

Για να το πράξει αυτό και να επιταχύνει και με αυτόν τον τρόπο την ενεργειακή απεξάρτηση από τη Ρωσία θέτει σε εφαρμογή την πρωτοβουλία «Φωτοβολταϊκά στις στέγες όλης της Ευρώπης». Η εγκατάσταση των συστημάτων ηλιακής ενέργειας θα είναι υποχρεωτική και για τον λόγο αυτό η ευρωπαϊκή επιτροπή θέτει συγκεκριμένες προθεσμίες προσαρμογής των κρατών-μελών ανάλογα με την κατηγορία του κτιρίου και την παλαιότητα.

Σύμφωνα με την Κομισιόν το ρεύμα από τα ηλιακά πάνελ είναι φθηνότερο, ενώ την τελευταία δεκαετία το κόστος τους είναι χαμηλότερο κατά 82%.

Έτσι, μέχρι το τέλος αυτής της χρονιάς η Ε.Ε. θα:

Αυξήσει τον στόχο του 2030 για το μερίδιο των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας στο 45% από 40%
Περιορίσει τη διάρκεια της άδειας για ηλιακές εγκαταστάσεις σε στέγες, συμπεριλαμβανομένων των μεγάλων, σε 3 μήνες κατ’ ανώτατο όριο.
Υιοθετήσει διατάξεις για να διασφαλιστεί ότι όλα τα νέα κτίρια θα είναι «έτοιμα για ηλιακή ενέργεια».
Θα κάνει υποχρεωτική την εγκατάσταση ηλιακής ενέργειας στον τελευταίο όροφο για:

Όλα τα νέα δημόσια και εμπορικά κτίρια με ωφέλιμο εμβαδόν άνω των 250 τ.μ. έως το 2026.
Όλα τα υπάρχοντα δημόσια και εμπορικά κτίρια με ωφέλιμο εμβαδόν άνω των 250 τ.μ. έως το 2027.
Όλα τα νέα κτίρια κατοικιών έως το 2029.

Η Ε.Ε. και τα κράτη-μέλη θα συνεργαστούν για:

Τη δημιουργία τουλάχιστον μιας ενεργειακής κοινότητας βασισμένης στις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας σε κάθε δήμο με πληθυσμό μεγαλύτερο από 10.000 έως το 2025.
Να διασφαλίσουν ότι οι ενεργειακά φτωχοί και ευάλωτοι καταναλωτές θα έχουν πρόσβαση στην ηλιακή ενέργεια, π.χ. μέσω εγκαταστάσεων κοινωνικής στέγασης, ενεργειακών κοινοτήτων ή χρηματοδότησης υποστήριξης για μεμονωμένες εγκαταστάσεις.
Την υποστήριξη φωτοβολταϊκών ενσωματωμένων σε κτίρια τόσο για νέες κατασκευές όσο και για ανακαινίσεις υφιστάμενων.
Τη διασφάλιση της πλήρους εφαρμογής των ισχυουσών διατάξεων της Οδηγίας για την Ενεργειακή Απόδοση των Κτιρίων σε σχέση με το πρότυπο σχεδόν μηδενικής ενέργειας κτιρίων για νέα κτίρια, μεταξύ άλλων μέσω ειδικής καθοδήγησης.

από OT.gr, μέσω edromos