Έξι νεκροί πλανήτες

Επιμέλεια: Γιάννης Σχίζας

Καθώς οι γαλαξίες ενηλικιώνονται, ο ρυθμός παραγωγής νέων άστρων μειώνεται και κάποια στιγμή σταματούν να παράγουν άστρα, περνώντας στο στάδιο της απόλυτης ηρεμίας και ησυχίας, με τους επιστήμονες να καταγράφουν έναν γαλαξία που δεν παράγει πλέον άστρα ως έναν γαλαξία που έχει πλέον… αποβιώσει.

Με ανακοίνωσή της η NASA έκανε γνωστό ότι ερευνητική ομάδα με τη βοήθεια του διαστημικού τηλεσκοπίου Hubble και της επίγειας συστοιχίας τηλεσκοπίων ALMA στη Χιλή εντόπισε έξι «νεκρούς» πλανήτες. Η ανακάλυψη που δημοσιεύεται στην επιθεώρηση «Nature» είναι πολύ σημαντική για αρκετούς λόγους. Είναι η πρώτη φορά που εντοπίζονται ταυτόχρονα τόσοι γαλαξίες που δεν παράγουν πλέον άστρα.

Η δεύτερη και ίσως πιο ενδιαφέρουσα ανακάλυψη είναι ότι οι γαλαξίες αυτοί σταμάτησαν να παράγουν άστρα όταν ήταν ακόμη σε αρκετά νεαρή ηλικία. Οι έξι γαλαξίες δημιουργήθηκαν λίγο μετά τη γέννηση του σύμπαντος, η οποία τοποθετείται πριν από περίπου 13,8 δισ. έτη. Οι ερευνητές εκτιμούν ότι οι έξι γαλαξίες σταμάτησαν να παράγουν άστρα όταν το σύμπαν είχε ηλικία τριών δισ. ετών, εποχή που σύμφωνα με την κρατούσα θεωρία ήταν αυτή με τη μεγαλύτερη παραγωγή άστρων στο σύμπαν σε αυτά τα περίπου 14 δισ. έτη της ύπαρξής του. Έτσι η διακοπή παραγωγής άστρων σε νεαρής ηλικίας γαλαξίες στην πιο παραγωγική φάση του σύμπαντος αποτελεί σίγουρα ένα κοσμολογικό μυστήριο που ζητά απαντήσεις.

Οι ερευνητές υποστηρίζουν ότι τα νέας γενιάς διαστημικά τηλεσκόπια που θα τεθούν σε λειτουργία τα επόμενα 15 χρόνια θα μπορέσουν να εντοπίσουν τα στοιχεία που θα δώσουν λύση σε αυτό το κοσμικό μυστήριο.

Πρόσκρουση μετεωρίτη

Την εντυπωσιακή ανακάλυψη, κάτω από τους πάγους της βόρειας Γροιλανδίας, ενός τεράστιου κρατήρα διαμέτρου τουλάχιστον 31 χιλιομέτρων –με έκταση μεγαλύτερη από εκείνη του λεκανοπεδίου Αττικής ή του Παρισιού– ο οποίος προκλήθηκε από την πτώση μετεωρίτη διαμέτρου ενός χιλιομέτρου, ανακοίνωσε μια διεθνής επιστημονική ομάδα. Η πρόσκρουση μπορεί να συνέβη σχετικά πρόσφατα, ακόμη και πριν από 12.000 χρόνια.

Οι επιστήμονες από τη Δανία, τη Γερμανία και τις ΗΠΑ, με επικεφαλής τον καθηγητή Κουρτ Κγιάερ του Πανεπιστημίου της Κοπεγχάγης, που έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό «Science Advances», πιθανολογούν ότι πρόκειται για έναν από τους 25 μεγαλύτερους κρατήρες πρόσκρουσης στη Γη.

Εκτιμάται ότι «ένοχος» για τον κρατήρα είναι ένας μετεωρίτης με σύσταση κυρίως από σίδηρο, ο οποίος έπεσε στη Γροιλανδία και στη συνέχεια «θάφτηκε» κάτω από πάγο πάχους σχεδόν ενός χιλιομέτρου. Είναι η πρώτη φορά που ένας κρατήρας οποιουδήποτε μεγέθους έχει βρεθεί κάτω από τους πάγους του πλανήτη μας. Η αρχική ανακάλυψη είχε γίνει το 2015 στην περιοχή του παγετώνα Hiawatha, αλλά χρειάστηκαν τρία χρόνια εωσότου επιβεβαιωθεί με περαιτέρω μελέτες μέσω εναέριου ραντάρ που «βλέπει» κάτω από τους πάγους.

«Ο κρατήρας είναι εντυπωσιακά καλά διατηρημένος, πράγμα απρόσμενο, καθώς οι παγετώνες έχουν απίστευτα μεγάλη ικανότητα διάβρωσης, η οποία κανονικά θα έπρεπε γρήγορα να είχε σβήσει τα ίχνη της πρόσκρουσης. Το ότι αυτό δεν συνέβη, σημαίνει πως ο κρατήρας είναι μάλλον νεαρός από γεωλογική άποψη. Μέχρι στιγμής δεν έχει καταστεί δυνατό να χρονολογήσουμε άμεσα τον κρατήρα, αλλά εκτιμάμε ότι δημιουργήθηκε αφότου οι πάγοι κάλυψαν τη Γροιλανδία, συνεπώς έχει ηλικία μικρότερη των τριών εκατομμυρίων ετών και πιθανώς είναι πολύ πρόσφατος, πριν από 12.000 χρόνια, προς το τέλος της τελευταίας εποχής των πάγων», δήλωσε ο Κγιάερ.

Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ

Μετεωρίτης το 2018

Μια τεράστια πύρινη σφαίρα εξερράγη στην ατμόσφαιρα της Γης τον Δεκέμβριο του 2018, σύμφωνα με τη NASA. Πρόκειται για τη δεύτερη μεγαλύτερη έκρηξη του είδους της τα τελευταία 30 χρόνια, και τη μεγαλύτερη μετά την έκρηξη μετεωρίτη στο Τσελιάμπινσκ της Ρωσίας, πριν από οκτώ χρόνια.

Ωστόσο, μέχρι τώρα δεν έχει γίνει αντιληπτή, διότι συνέβη πάνω από τη Βερίγγεια Θάλασσα στη χερσόνησο Καμτσάκα, στην ανατολική Ρωσία. Ο αστεροειδής εξερράγη με ενέργεια δέκα φορές μεγαλύτερη από εκείνη της ατομικής βόμβας στη Χιροσίμα.

Ο Lindley Johnson της NASA, δήλωσε στο BBC News ότι μια τέτοια έκρηξη αναμένεται να γίνεται μόνο δύο ή τρεις φορές κάθε 100 χρόνια.

Το μεσημέρι, στις 18ης Δεκεμβρίου, ο αστεροειδής «έσκισε» την ατμόσφαιρα με ταχύτητα 32 χιλιόμετρα ανά δευτερόλεπτο, σε κλίση επτά μοιρών. Μετρώντας αρκετά μέτρα σε μέγεθος, εξερράγη 25,6 χιλιόμετρα πάνω από την επιφάνεια της Γης, με ενέργεια κρούσης 173 κιλοτόνων.

«Είχε το 40% της απελευθέρωσης ενέργειας στο Τσελιάμπινσκ, αλλά ήταν πάνω από τη Βερίγγειο Θάλασσα, οπότε δεν είχε τις ίδιες επιπτώσεις, ούτε εμφανίστηκε στα νέα» είπε η Kelly Fast, programme manager παρατήρησης κοντινών στη Γη αντικειμένων στη NASA. Οι στρατιωτικοί δορυφόροι εντόπισαν την έκρηξη και η ΝASA ενημερώθηκε από την αμερικανική πολεμική αεροπορία.

Ο Johnson δήλωσε ότι η μπάλα φωτιάς πέρασε από μια περιοχή όχι πολύ μακριά από τις διαδρομές που χρησιμοποιούν εμπορικά αεροπλάνα που πετούν μεταξύ Βόρειας Αμερικής και Ασίας. Οι ερευνητές επικοινώνησαν με τις αεροπορικές εταιρείες προκειμένου να διασταυρώσουν εάν υπήρξαν αναφορές του συμβάντος.

Τριάντα δισεκατομμύρια γόπες κάθε χρόνο στην Ελλάδα !

Στα τριάντα δισεκατομμύρια υπολογίζονται οι γόπες που απορρίπτονται στο περιβάλλον κάθε χρόνο στην Ελλάδα, δημιουργώντας γενικότερο πρόβλημα, καθώς τα τσιγάρα περιέχουν διάφορες τοξικές ουσίες και μικροπλαστικό στο φίλτρο τους. Αναλυτικότερα, από τα επίσημα στοιχεία πωλήσεων και φόρων προκύπτει ότι ο αριθμός των αποτσίγαρων είναι κάθε χρόνο 22 δισεκατομμύρια στη χώρα, ενώ ακόμη 8 δισεκατομμύρια προστίθενται σε αυτόν από τα παράνομα τσιγάρα που κυκλοφορούν.

Τα στοιχεία αυτά παρουσιάζει στο ΑΜΠΕ ο συνιδρυτής και διευθυντής του μη κερδοσκοπικού οργανισμού Cigaret Cycle, Γιώργος Σακελλαρίου, με αφορμή την υλοποίηση του προγράμματος #gopafree, για την ανακύκλωση των αποτσίγαρων. Μέσω του προγράμματος, στο οποίο συμμετέχουν ήδη 15 Δήμοι από όλη την Ελλάδα, οι γόπες συγκεντρώνονται σε 320 ειδικούς κάδους που έχουν τοποθετηθεί σε διάφορα σημεία και στη συνέχεια μεταφέρονται στο εξωτερικό. Εκεί γίνεται η επεξεργασία τους, που περιλαμβάνει την αποτοξικοποίηση των αποτσίγαρων, την κομποστοποίηση υπολειμμάτων χαρτιού και καπνού για την παραγωγή λιπάσματος και την ανακύκλωση των μικροπλαστικών για την παραγωγή πρώτης ύλης για βιομηχανικά προϊόντα, όπως παγκάκια, παλέτες, γλάστρες και άλλα αντικείμενα.

Σε ό,τι αφορά τη χρήση των ειδικών κάδων τονίζει ότι δεν θα πρέπει τα αποτσίγαρα να καταλήγουν αναμμένα σε αυτούς ενώ σημειώνει πως δεν πρέπει να βανδαλίζονται, καθώς βρίσκονται σε δημόσιους χώρους για να εξυπηρετούν τους πολίτες.

Προχωρώντας ένα βήμα παραπέρα, η εταιρεία δημιούργησε και ένα χειροποίητο, επαναχρησιμοποιούμενο φορητό τσιγαροδοχείο από μπαμπού, το οποίο μπορεί να το έχει ο καθένας πάντοτε μαζί του για να σβήνει το τσιγάρο του εκεί, αντί να το πετάει στον δρόμο.

Την ίδια ώρα, η ανακύκλωση των αποτσίγαρων και η μη απόρριψή τους στο περιβάλλον έχει ήδη γίνει συνήθεια στους πολίτες ευρωπαϊκών χωρών όπως η Γαλλία και η Γερμανία. «Στο Παρίσι μαζεύουν 800 τόνους αποτσίγαρα τον χρόνο ενώ για όποιον πετάει αποτσίγαρο στον δρόμο το πρόστιμο είναι 72 ευρώ», επισημαίνει στο ΑΜΠΕ ο δήμαρχος Έδεσσας, Δημήτρης Γιάννου.

από ΑΜΠΕ, μέσω edromos