Το μετέωρο βήμα του Κυπριακού

Γράφει ο Κώστας Βενιζέλος

Κάτω από το βάρος των συνεχιζόμενων τουρκικών προκλήσεων και υπό την πίεση των διαφόρων δυνάμει μεσολαβητών, δρομολογούνται εκ νέου εξελίξεις στο Κυπριακό. Η Τουρκία είναι έτοιμη να μπει στο παιχνίδι των διεργασιών στη βάση της δικής της ατζέντας, που θα περιλαμβάνει και τα νέα τετελεσμένα που επιβάλλει σε θάλασσα (κυπριακή ΑΟΖ) και έδαφος (Αμμόχωστος). Την ίδια τακτική ακολουθεί η Άγκυρα και στα ελληνοτουρκικά. Στο πεδίο αυτό παρουσιάζεται στους τρίτους, όπως την Ευρωπαϊκή Ένωση, πανέτοιμη για διάλογο με την Αθήνα.

Σε ό,τι αφορά την Κύπρο, είναι σαφές πως η κατοχική Τουρκία ποσώς πιέζεται ενώ φαίνεται πως αντί να δέχεται έστω και παροτρύνσεις, υποδείξεις, μεταφέρει την πίεση στη Λευκωσία. Είναι ξεκάθαρο πως η Άγκυρα εκτιμά πως διαχρονικοί σχεδιασμοί της έχουν εισέλθει στην τελική φάση υλοποίησης. Διαχρονικός στόχος είναι ο πλήρης πολιτικός και στρατηγικός έλεγχος του νησιού. Είτε με συμφωνία είτε διά της επιβολής, μετά από ένα νέο αδιέξοδο.

Τα Ηνωμένα Έθνη με τη μόνιμη παρασκηνιακή συμβολή των Βρετανών, επιχειρούν να οργανώσουν μια άτυπη Πενταμερή Διάσκεψη (οι τρεις εγγυήτριες δυνάμεις Ελλάδα, Τουρκία, Βρετανία, οι δυο κοινότητες συν ο ΟΗΕ) εντός Φεβρουαρίου. Είναι μια κίνηση που προσφέρει κάλυψη στην Άγκυρα ενόψει συζήτησης στην Ε.Ε. τον Μάρτιο για τη συμπεριφορά της κατοχικής Τουρκίας. Για τον ίδιο λόγο γίνονται και ενέργειες για την έναρξη ελληνοτουρκικών επαφών.

Είναι προφανές από τις παρασκηνιακές διαβουλεύσεις ότι στην άτυπη Πενταμερή Διάσκεψη, η κάθε πλευρά θα μπορεί να θέσει όποια πρόταση θέλει για συζήτηση. Η Τουρκία αναπτύσσει πιο έντονα την τελευταία περίοδο το αφήγημα για δύο κράτη. Για την ακρίβεια είναι συνομοσπονδία αυτό που επιδιώκει, καθώς το μοντέλο προσφέρει τη δυνατότητα για έλεγχο του νησιού, σε έδαφος και θάλασσα – ο μεγάλος στόχος είναι το φυσικό αέριο. Παράλληλα, μέσα από το τουρκοκυπριακό κρατίδιο θα έχει πρόσβαση και στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Αυτό το τελευταίο πρέπει να απασχολήσει τους επιδερμικούς γραφειοκράτες των Βρυξελλών, οι οποίοι μπορεί να μην ενοχλούνται από την υιοθέτηση στην Κύπρο της ρατσιστικής Διζωνικής Δικοινοτικής Ομοσπονδίας, επειδή εκτιμούν πως η χώρα είναι πολύ μικρή, διαχειρίσιμη, και δεν θα την αφήσουν να προκαλεί προβλήματα στη λειτουργία της Ένωσης. Όταν μέσω Κύπρου προκαλεί προβλήματα η Τουρκία, εξυπηρετώντας δικά της συμφέροντα, τότε θα είναι πρόβλημα.

Είναι σαφές πως η κατοχική Τουρκία κρατά ένα δεδομένο που δεν θέλει να εγκαταλείψει. Ο Νίκος Αναστασιάδης μίλησε στους Τούρκους για λύση δύο κρατών, κι αυτοί, ως έτοιμοι από καιρό (το ανέμεναν δεκαετίες), «τσίμπησαν» και άλλαξαν την ατζέντα των συζητήσεων. Το κρατούν ως κεκτημένο των διεργασιών και επιχειρούν να το θέσουν στις συζητήσεις. Υπενθυμίζεται συναφώς ότι ο Κύπριος πρόεδρος έκανε αναφορά για λύση δύο κρατών σε δύο μυστικές εν πολλοίς συναντήσεις με τον Τούρκο υπουργό Εξωτερικών Μεβλούτ Τσαβούσογλου. Η πρώτη συνάντηση έγινε τον Ιούλιο του 2017, στο περιθώριο της Διάσκεψης στο Κραν Μοντάνα, όταν οι συζητήσεις είχαν καταρρεύσει. Η δεύτερη συνάντηση έγινε σε ξενοδοχείο στη Νέα Υόρκη, τον Σεπτέμβριο του ίδιου χρόνου. Υπάρχουν πληροφορίες, οι οποίες κάνουν λόγο και για άλλες συναντήσεις.

Οι «αφέντες» του διπλωματικού παρασκηνίου, οι Βρετανοί, υποστηρίζουν πως μεταξύ του εφευρήματος Αναστασιάδη για χαλαρή ομοσπονδία και των δυο κρατών που ζητούν οι Τούρκοι, μπορεί να βρεθεί η «μέση οδός»

Κάτω από την πίεση που δέχθηκε ο Αναστασιάδης, «ανακάλυψε» τη θεωρία της χαλαρής ομοσπονδίας. Ένα μοντέλο, το οποίο δεν έτυχε ενδελεχούς επεξεργασίας, προβάλλεται ως μια προσέγγιση που θέλει τις εξουσίες της ομοσπονδίας αποκεντρωμένες.

Δεν είναι, πάντως, τυχαίο το γεγονός ότι οι «αφέντες» του διπλωματικού παρασκηνίου, οι Βρετανοί, υποστηρίζουν πως μεταξύ του εφευρήματος Αναστασιάδη για χαλαρή ομοσπονδία και των δυο κρατών που ζητούν οι Τούρκοι, μπορεί να βρεθεί η «μέση οδός», που θα είναι ένα μοντέλο το οποίο οι Ελληνοκύπριοι θα μπορούν να το αποκαλούν ομοσπονδία και οι Τούρκοι συνομοσπονδία. Επί της ουσίας θα είναι συνομοσπονδία, ο καθένας όμως θα το προσδιορίζει όπως τον βολεύει. Άλλωστε και το σχέδιο Ανάν κινείτο στα όρια της συνομοσπονδίας.

Επαφές απεσταλμένης του γ.γ. του ΟΗΕ

Στις 11 και 12 Ιανουαρίου θα πραγματοποιήσει επαφές στη Λευκωσία η απεσταλμένη του γενικού γραμματέα του ΟΗΕ, Τζέιν Χολ Λουτ, για να προετοιμάσει το έδαφος για τη σύγκληση Πενταμερούς Διάσκεψης, που χρονικά τοποθετείται το δεύτερο δεκαπενθήμερο Φεβρουαρίου στη Γενεύη. Πληροφορίες αναφέρουν πως η απεσταλμένη του ΟΗΕ, αν και γνωρίζει τις δυσκολίες και τα προβλήματα, θα επιχειρήσει να «κλειδώσει» την Πενταμερή Διάσκεψη και να ξεκινήσει τις διευθετήσεις. Σημειώνεται πως όταν επισκέφθηκε την τελευταία φορά την περιοχή αυτό έγινε σε δυο δόσεις. Τέλος Νοεμβρίου αρχές Δεκεμβρίου επισκέφθηκε τη Λευκωσία και την Αθήνα και στα μέσα Δεκεμβρίου πήγε στην Άγκυρα, γιατί η Τουρκία ήθελε να περάσει πρώτα αλώβητη από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο (όπως και έγινε) και μετά να τη δεχθεί. Στην τουρκική πρωτεύουσα η κ. Λουτ ενημερώθηκε ότι η κατοχική Τουρκία συζητά μόνο λύση δύο κρατών και της ζητήθηκε να μεταφέρει τούτο στον γενικό γραμματέα, Αντόνιο Γκουτέρες.

Υπό τον φόβο νέων τετελεσμένων στην Αμμόχωστο, η Λευκωσία σπεύδει να αποδεχθεί μια νέα διαδικασία, γνωρίζοντας ότι το επόμενο βήμα είναι μετέωρο. Ο Νίκος Αναστασιάδης έχει αποστείλει επιστολή στον Αντόνιο Γκουτέρες, προτείνοντας για μια ακόμη φορά την εφαρμογή Μέτρων Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης (ΜΟΕ). Μέτρα που είναι αμφιβόλου χρησιμότητας και τα οποία σε περίπτωση εφαρμογής τους αυτό που θα επιτυγχάνεται είναι η ομαλοποίηση με την κατοχή. Την αναβάθμιση του κατοχικού καθεστώτος. Κινήσεις, που προδίδουν κινήσεις απελπισίας.

ΣΤΟ ΣΤΟΧΑΣΤΡΟ ΕΡΝΤΟΓΑΝ ΚΑΙ ΠΑΛΙ Ο ΛΕΒΕΝΤ

δημοσιογράφος και εκδότης της τουρκοκυπριακής εφημερίδας Αβρούπα (Ευρώπη) Σενέρ Λεβέντ βρίσκεται ξανά στο στόχαστρο του καθεστώτος Ερντογάν. Ο Σενέρ Λεβέντ διώκεται για μια ακόμη φορά και πολύ πιθανόν να δικαστεί ερήμην και να καταδικαστεί. Ενδέχεται, όμως, η κατοχική Τουρκία να ζητήσει από το κατοχικό καθεστώς να τον εκδώσει. Και βέβαια, εάν η Άγκυρα αποφασίσει ότι θα τον δικάσει, καταδικάσει και φυλακίσει, κανείς δεν έχει την παραμικρή αμφιβολία ότι αυτό θα γίνει. Ο Λεβέντ αντιμετωπίζει τρεις ποινικές υποθέσεις στο 21ο Ποινικό Πρωτοδικείο της Άγκυρας.

Οι τρεις υποθέσεις αφορούν το άρθρο του με τίτλο «Οι Κούρδοι κι εμείς», ημερομηνίας 1ης Ιουνίου 2016. Η δεύτερη αγωγή είναι για το άρθρο με τίτλο «Zorba The Cypriot», ημερομηνίας 1ης Φεβρουαρίου 2018 και η τρίτη αγωγή αφορά τη γνωστή γελοιογραφία, ημερομηνίας 8ης Δεκεμβρίου 2017 με το αρχαίο ελληνικό άγαλμα που ουρεί στο κεφάλι του Τούρκου προέδρου.

Ο Λεβέντ τα γράφει και τα λέγει «έξω από τα δόντια» κι αυτό ενοχλεί την κατοχική Τουρκία. Για την κατοχική δύναμη ό,τι δεν αγοράζεται, εκφοβίζεται και προσαρμόζεται ή εξουδετερώνεται. Κι αυτός είναι ο στόχος του καθεστώτος Ερντογάν με τον Λεβέντ. Θέλησε να τον εκφοβίσει αλλά δεν το πέτυχε. Επιχειρήθηκε με την επίθεση των «Γκρίζων Λύκων» στα γραφεία της Αβρούπα να λιντσαριστεί ο ίδιος και οι συνεργάτες του. Ενδεχομένως και να τον σκοτώσουν, καθώς κανείς δεν θα απέκλειε τούτο να γίνει εάν έπεφτε στα χέρια των ανθρώπων του καθεστώτος.

Πάντως, υπήρξε μια κινητοποίηση στήριξή του, κυρίως στις ελεύθερες περιοχές. Ο Λεβέντ χρειάζεται στήριξη. Πρωτίστως, όμως, χρειάζονται κινήσεις αποτροπής. Να μην εκδοθεί στην Τουρκία και να μην δικαστεί. Οι κατηγορίες εναντίον του μπορούν να σταθούν μόνο σε δικαστήριο δικτατορικής χώρας. Υποχρέωση έχει να τον στηρίξει και η Κυπριακή Δημοκρατία, της οποίας είναι πολίτης.

από edromos