Μπορεί η COVID-19 να αλλάξει το κράτος πρόνοιας;

 

Γράφει ο Richard Sennett

Στην παραγκούπολη Dharavi της Βομβάης, μια γυναίκα γνωστή στην κοινότητα μόνο ως κυρία Mehta αρρώστησε από COVID-19. Οι προοπτικές της δεν ήταν καλές: το δίκτυο κοινωνικής ασφάλισης στην Βομβάη είναι αδύναμο και κανένα δημόσιο νοσοκομείο δεν είχε χώρο για αυτήν. Ως υπηρέτρια, δεν είχε περισσευούμενα χρήματα για να πληρώσει για επίσκεψη σε γιατρό. Αλλά δεν ήταν εντελώς μόνη.

Η κοινότητα Dharavi έχει δημιουργήσει ένα δίκτυο χρησιμοποιώντας εφαρμογές για κινητά (apps) όπως το IndiaChat και ακόμη και το Allindiachat (μια αναθεωρημένη εφαρμογή για ραντεβού [dating]) για την σύνδεση γειτόνων με γείτονα. Μέσω τέτοιων δικτύων, άλλοι κάτοικοι έμαθαν ότι η κα Mehta είχε προσβληθεί από την ασθένεια. Κάθε μέρα, κάποιος της έδινε φαγητό, οπισθοχωρώντας από την πόρτα όταν εκείνη άνοιξε για να τους χαιρετήσει. Μετά την έκλεινε, και οι δυο τους θα μιλούσαν για αρκετά λεπτά πριν φύγει ο γείτονας.

Αυτή η διευθέτηση δεν ήταν προφανώς μια θεραπεία για την ασθένεια της κυρίας Mehta. Πράγματι, η ηλικιωμένη χήρα πέθανε μόλις 13 ημέρες μετά την εμφάνιση των πρώτων συμπτωμάτων της. Το τοπικό δημόσιο νοσοκομείο ήταν ήδη υπερφορτωμένο και οι τοπικοί γιατροί, που δεν είχαν προστατευτικό εξοπλισμό ή κινητές ιατρικές προμήθειες, δεν μπορούσαν να βοηθήσουν. Ο θάνατός της, ωστόσο, δεν ήταν αόρατος. Σε ένα μέρος όπου το κόστος της πανδημίας είναι σχεδόν δεδομένο, εφαρμογές όπως η IndiaChat, της οποίας η βιβλιοθήκη από emoji καθιστά τα μηνύματα ευανάγνωστα ακόμη και σε εκείνους με χαμηλό επίπεδο αλφαβητισμού, έχουν διευρύνει και ενισχύσει την συνοχή της κοινότητας. Αντί μόνο οι ολιγάριθμοι φίλοι της, σχεδόν 2.000 άτομα στο δίκτυο της κυρίας Mehta παρατήρησαν και θρήνησαν τον θάνατό της.

Η πορεία των τελευταίων ημερών της κυρίας Mehta και της πανδημίας COVID-19 στο σύνολό της θέτει εκ νέου το ερώτημα για το πώς οι κυβερνήσεις και οι πολίτες μπορούν να οργανώσουν προγράμματα πρόνοιας σε φτωχές κοινότητες -εκείνες [τις κοινότητες] όπου το δίχτυ ασφαλείας είναι λεπτό, σχισμένο, ή απουσιάζει. Αν και οι τεχνολογίες των κινητών τηλεφώνων δεν μπορούν να υποκαταστήσουν τους αναπνευστήρες και την προηγμένη θεραπευτική, έχουν φτάσει να παρέχουν μια πολύ απαραίτητη κοινωνική υπηρεσία: μια αίσθηση σύνδεσης που κάποτε απουσίαζε. Τέτοια online φόρουμ μπορεί να μην επιβιώσουν μετά την πανδημία, αλλά με το να παίζουν τον ρόλο που έχουν σε μέρη όπως το Dharavi, έχουν επιδείξει την ανάγκη και τις δυνατότητες για ευέλικτες, αποκριτικές εναλλακτικές έναντι των άκαμπτων γραφειοκρατιών που τείνουν να κυριαρχούν στην πρόνοια.

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ ΚΑΙ ΔΙΑΧΩΡΙΣΜΟΣ

Τα αστικά γκέτο είναι περισσότερο νησιά παρά άμορφες κηλίδες από μελάνι: έχουν καθορίσει αυστηρά τις περιμέτρους που τα απομονώνουν από πλουσιότερες γειτονιές. Οι πολεοδόμοι του εικοστού αιώνα, είτε στη Νέα Υόρκη είτε στο Καράκας, συχνά σχεδίαζαν αυτοκινητόδρομους με τρόπο που σκόπιμα χώριζε τους φτωχούς. Με την εξαίρεση των υπηρετών που εργάζονται ως εσωτερικοί, η μικτή στέγαση απουσιάζει σε μεγάλο βαθμό σε πόλεις όπως το Ρίο ντε Τζανέιρο και το Γιοχάνεσμπουργκ. Η Σαγκάη αποκλείει την πρόσβαση σε υπηρεσίες όπως η εκπαίδευση και η ιατρική περίθαλψη, σε όσους δεν έχουν «διαβατήριο» κατοίκου, ουσιαστικά αποκλείοντας τον μεγάλο πληθυσμό μεταναστών-εργαζομένων στην πόλη. Ο κοινωνιολόγος Douglas Massey έχει τεκμηριώσει το μεγάλο βάθος της φυλετικής γκετοποίησης στις αμερικανικές πόλεις.

Διαβάστε την συνέχεια στο foreignaffairs