Ο τρόπος του Ερντογάν

Γράφει ο Kaya Genc

Ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν είναι ο πιο αινιγματικός πολιτικός που αναδύθηκε στην 96χρονη ιστορία της Τουρκίας. Είναι πολωτικός και δημοφιλής, αυταρχικός και πατρικός, υπολογιστής και ασαφής. Η ιδεολογία του Ερντογάν μετατοπίζεται κάθε λίγα χρόνια και φαίνεται να συνθέτει τον δικό του οδικό χάρτη καθώς προχωράει.

Είναι ευέξαπτος: Αρπάζει πακέτα τσιγάρων από πολίτες για να προσπαθήσει να τους αναγκάσει να κόψουν το κάπνισμα, κατσαδιάζει δημοσιογράφους που του απευθύνουν δύσκολες ερωτήσεις, και κάποτε έφυγε από την σκηνή μετά από μια θυμωμένη ανταλλαγή [λόγων] με τον Ισραηλινό πρόεδρο στο Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ στο Νταβός. Αλλά μπορεί επίσης να είναι εξαιρετικά υπομονετικός. Του πήρε 16 χρόνια για να σφυρηλατήσει αυτό που αποκαλεί «η νέα Τουρκία», μια οικονομικά αυτοδύναμη χώρα με περιθωριοποιημένη αντιπολίτευση και υποτακτικό Τύπο.

Ο Τούρκος πρόεδρος, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν στις 26 Ιανουαρίου 2020. Presidential Press Office/Handout via REUTERS

------------------------------------------------------------------

Αυτός ο συνδυασμός θυμού και ηρεμίας κατέστησε τον Ερντογάν όλο και πιο επιτυχημένο στην κάλπη. Έγινε πρωθυπουργός το 2003, αφού το κόμμα του κέρδισε το 34% των ψήφων, και μέχρι το 2011 το μερίδιό του ανήλθε σε λίγο λιγότερο από 50%. Το 2014, όταν κατέβηκε για πρόεδρος προκειμένου να συγκεντρώσει την εξουσία του, περισσότεροι από τους μισούς Τούρκους που πήγαν στην κάλπη ψήφισαν υπέρ του. Το έκαναν και πάλι το 2018, οπότε και ψήφισαν επίσης να καταργηθεί γενικά η θέση του πρωθυπουργού.

Ο Ερντογάν έχει μετατρέψει την λαϊκή του εντολή σε εξουσία και έχει χρησιμοποιήσει αυτήν την εξουσία για να επαναπροσδιορίσει τις σχέσεις της Τουρκίας με τον υπόλοιπο κόσμο. Έχει επεκτείνει την τουρκική επιρροή στην Συρία και το βόρειο Ιράκ και έχει μετατοπίσει την Τουρκία [2] -μέλος του ΝΑΤΟ- προς την Κίνα, το Ιράν και την Ρωσία. Η χρήση της εξουσίας του έχει επίσης δημιουργήσει διαφωνίες μεταξύ των φεμινιστών, των αριστερών και της κοσμικής μεσαίας τάξης. Στην θητεία του Ερντογάν, η Τουρκία έχει γίνει η μεγαλύτερη φυλακή για δημοσιογράφους παγκοσμίως. Φυλακίζονται επίσης κινηματογραφιστές, μυθιστοριογράφοι, φωτογράφοι και ακαδημαϊκοί. Η Τουρκία έχει απαγορεύσει τις πορείες των γκέι και τρανσέξουαλ από το 2015. Το Wikipedia έχει μπλοκαριστεί από το 2017 [στμ: επετράπη πάλι πρόσφατα].

Μετά από μια οικονομική κρίση που άρχισε νωρίτερα φέτος, οι υποψήφιοι που ευθυγραμμίστηκαν με τον Ερντογάν έχασαν υποστήριξη στις τοπικές εκλογές. Αλλά ακόμα και καθώς η γοητεία του κόμματός του μειώνεται, ο Ερντογάν ίσως να κερδίσει μια τρίτη προεδρική θητεία το 2023. Αν συμβεί αυτό και ο Ερντογάν εγκαταλείψει το αξίωμά του το 2028, θα μείνει στην ιστορία ως ο δεύτερος πιο μακρόχρονος πρόεδρος της Τουρκίας, μόλις ένα έτος λιγότερο από την διακυβέρνηση του Κέμαλ Ατατούρκ.

Διαβάστε την συνέχεια στο foreignaffairs