Τι καταλάβαμε από όσα είπε ο Παπαγγελόπουλος στη Βουλή

Γράφει ο Γεράσιμος Λιβιτσάνος

Δυστυχώς η απάντηση που δίνουμε στο ερώτημα του τίτλου, θα στενοχωρήσει Νεοδημοκράτες και Συριζαίους, γιατί αυτή δεν μπορεί να είναι ούτε πως «είχε στηθεί παραδικαστικό κύκλωμα», όπως θέλουν οι πρώτοι, ούτε «καλύπτουν το σκάνδαλο Novartis», όπως θέλουν οι δεύτεροι.

Από αυτά που είπε σήμερα στη Βουλή ο πρώην αναπληρωτής υπουργός Δικαιοσύνης, όπως και από όσα έχουν καταθέσει τόσους μήνες στην Προανακριτική Επιτροπή όσοι τον κατηγορούν, προκύπτει μια πολύ συγκεκριμένη εικόνα της Δικαιοσύνης: Καθόλου κολακευτική για όσους «πίνουν νερό στο όνομα» του συγκεκριμένου θεσμού.

Μάλιστα, η αναμενόμενη υπερψήφιση της πρότασης της Νέας Δημοκρατίας για διεύρυνση του κατηγορητηρίου κατά του Δημήτρη Παπαγγελόπουλου, ώστε να διερευνηθεί το αν παρενέβαινε στην λειτουργία της δικαιοσύνης γενικώς, είναι βέβαιο ότι θα καταλήξει να γίνει «μια τρύπα στο νερό». Το ίδιο θα συμβεί φυσικά και με την διερεύνηση του σκανδάλου Novartis, που αντικειμενικά θα οδηγηθεί στο περιθώριο των αναζητήσεων του κοινοβουλίου.

Ας γίνουμε όμως πιο συγκεκριμένοι: Τα όσα είπε σήμερα ο Δημήτρης Παπαγγελόπουλος, οφείλουν να συνδυαστούν με όσα του έχουν καταμαρτυρήσει (σύμφωνα με πληροφορίες) οι εισαγγελικοί λειτουργοί, Γεωργία Τσιατάνη, Γιάννης Αγγέλης, Ελένη Ράϊκου και Παναγιώτης Αθανασίου στην Προανακριτική Επιτροπή για την Novartis. Διότι αυτές οι καταθέσεις μπορεί να διαφωνούν σε πολλά μεταξύ τους, έχουν όμως και αρκετά κοινά σημεία. Κι αυτά είναι που παρουσιάζουν μεγαλύτερο ενδιαφέρον. 

Αυτά τα «κοινά σημεία» μπορούν να κωδικοποιηθούν στα εξής:

• Οι σχέσεις των δικαστικών και εισαγγελικών λειτουργών είναι εξαιρετικά στενές και διαποτισμένες από την συνθήκη της εξάρτησης. Ο Δημήτρης Παπαγγελόπουλος δεν αρνήθηκε ότι είχε συναντήσεις τακτικά με τους λειτουργούς που ερευνούσαν τα μεγαλύτερα σκάνδαλα: Novartis, Λίστα Λαγκαρντ αλλά και υποθέσεις σημαντικού επιχειρηματικού ενδιαφέροντος. Το στοιχείο έχουν επιβεβαιώσει και όσοι τον κατηγορούν για παρεμβάσεις αφού δεν διέψευσαν τις συναντήσεις. Μάλιστα, όλοι τους μιλούν σαν αυτό να είναι το πιο φυσικό πράγμα του κόσμου, δηλαδή μια συνηθισμένη διαδικασία που γίνονταν χρόνια πριν και θα συνεχίσει να γίνεται για χρόνια μετά. Ο Δ.Παπαγγελόπουλος υποστηρίζει ότι οι εισαγγελικοί λειτουργοί του ζητούσαν να κανονίσει να πάρουν προαγωγές ή να παραμείνουν στην θέση τους. Οι εισαγγελείς που τον κατηγορούν ότι τους απειλούσε πως δεν θα μείνου στην θέση τους ή δεν θα προαχθούν. Σε κάθε εκδοχή του πράγματος, σε τέτοιες σχέσεις στηρίζεται το έργο της δικαιοσύνης.
• Οι εισαγγελικές έρευνες μπορούν να καθυστερήσουν, να προχωρήσουν, να διακοπούν, να κινηθούν στην μία ή στην άλλη κατεύθυνση, ανάλογα με τις αντιλήψεις και τις προτεραιότητες που έχει η εκάστοτε πολιτική ηγεσία ή ανάλογα με τους συμβιβασμούς που προκύπτουν μεταξύ πολιτείας και δικαιοσύνης. Με κανέναν άλλο τρόπο δεν μπορούν να εξηγηθούν τα στοιχεία ακόμη και διακρατικών παρεμβάσεων σε εν εξελίξει δικαστικές υποθέσεις, οι συμφωνίες μεταξύ χωρών σε κυβερνητικό επίπεδο για ανταλλαγή στοιχείων αλλά και οι συνεχείς επαφές «συμβουλευτικού» χαρακτήρα μεταξύ πολιτικής ηγεσίας και εισαγγελικών λειτουργών, όπως και οι παραινέσεις και από τις δύο πλευρές. Αυτά τα δεδομένα προκύπτουν επίσης τόσο από όσα είπε ο Δημήτρης Παπαγγελόπουλος, που αποδέχθηκε ότι συμβούλευε εισαγγελείς για την ταχύτητα διεκπεραίωσης ερευνών, όσο και από τις καταθέσεις των εισαγγελέων που δεν είχαν την ίδια προσέγγιση για το πώς διεκπεραιώνονται οι υποθέσεις.
• Οι διαπροσωπικές σχέσεις εντός του δικαστικού κλάδου είναι πολύ ισχυρές. Συνιστούν μάλιστα ένα ιδιότυπο «μικροκλίμα» όπου πρέπει κανείς «να γνωρίζει πρόσωπα και πράγματα» για να κινηθεί. Αυτό καταμαρτυρούν οι πολύ προσωπικές λεπτομέρειες που υποστήριξε ότι γνωρίζει ο Δημήτρης Παπαγγελόπουλος για εισαγγελικούς λειτουργούς. Αντίστοιχα οι ίδιες γνώσεις επιδείχθηκαν και από τους εισαγγελείς που κατέθεσαν στην Προανακριτική Επιτροπή εναντίον του. Επίσης είναι εμφανής στις τοποθετήσεις όλων η εμπάθεια που καταγράφεται, δείγμα αντιδικιών μεταξύ προσώπων που γνωρίζονται μεταξύ τους.

Είναι άγνωστο αν η κοινή γνώμη θα συνεχίσει να ενδιαφέρεται και να παρακολουθεί την υπόθεση της διερεύνησης της υπόθεσης Novartis ή του παραδικαστικού κυκλώματος σύμφωνα με τις δύο εκδοχές που υπάρχουν. Μάλλον γιατί η πεποίθηση ότι η υπόθεση δεν θα βγάλει πουθενά είναι διάχυτη. Σε περίπτωση όμως που κάποιος το κάνει μόνο μια εικόνα βαθιάς διάβρωσης μπορεί να αποκομίσει.

Αν και στη δικαιοσύνη έχουν καταγραφεί δικαστικοί λειτουργοί που έχουν λειτουργήσει βάσει αρχών επισύροντας ακόμη και επιπτώσεις εναντίον τους, η εικόνα του εν λόγω θεσμού προφανώς πάει από το κακό στο χειρότερο. Σε καμία περίπτωση μάλιστα δεν μπορεί να αποτελέσει έστω ένα θεσμικό «αποκούμπι» των λαϊκών στρωμάτων, δηλαδή των τμημάτων της κοινωνίας που πλήττονται όχι μόνον από τις «νόμιμες» πολιτικές που εφαρμόζονται ενάντια στα συμφέροντα τους, αλλά και από τις έκνομες εκδοχές τους.

από imerodromos