Το Μαξίμου αξιολογεί τους υπουργούς – Όλο το παρασκήνιο

Γράφει η Νεφέλη Λυγερού

Εφτά μήνες νωρίτερα, τα μέλη της νεοσχηματισθείσας κυβέρνησης είχαν παραλάβει έναν μπλε φάκελο με τους στόχους που είχαν τεθεί ανά υπουργείο. Εξάλλου, ούτε η πρώτη ούτε η τελευταία φορά ήταν που η παρθενική συνεδρίαση ενός Υπουργικού Συμβουλίου φορτωνόταν από φλογερές εξαγγελίες και υπεραισιόδοξες δεσμεύσεις.

Είναι παράδοση στο ελληνικό πολιτικό σύστημα οι νέες κυβερνήσεις να τοποθετούν τον πήχη ψηλά και στο τέλος να περνούν από κάτω του, όσον αφορά την απόδοσή τους.

Ως εκ τούτου, οι κυνικοί απ’ έξω είχαν αντιμετωπίσει με σκεπτικισμό το μέλλον του "προγράμματος δράσης και του εξαμηνιαίου σχεδίου πρωτοβουλιών". «Θα το φάει η μαρμάγκα», είχε τότε σχολιάσει παλαίμαχος "γαλάζιος" βουλευτής που είχε μείνει εκτός κυβερνητικού σχήματος και ο οποίος είχε προσθέσει περιπαικτικά ότι «η ιστορία επαναλαμβάνεται».

Δεν είχε άδικο. Παρά το ελπιδοφόρο αρχικό ξεκίνημα που είχε δώσει την εντύπωση μίας πρωτόγνωρης προετοιμασίας, η συνέχεια αποδείχθηκε δύσκολη σε πολλά επίπεδα. Σ’ αυτό το κλίμα επιχειρείται αυτόν τον καιρό η αξιολόγηση των υπουργών από το πρωθυπουργικό γραφείο. Στην Ελλάδα, εξάλλου, η αξιολόγηση παραμένει μία διαδικασία, η οποία ξυπνά στους ελεγχόμενους το ένστικτο αυτοσυντήρησης και ως εκ τούτου μία τάση άρνησης.

Δεν έχει περάσει πολύς καιρός από τότε που μία άλλη αξιολόγηση, η αξιολόγηση των υπουργών της κυβέρνησης Τσίπρα, είχε πέσει στο γνωστό μας κενό. Το σχέδιο ήταν εκείνη η αξιολόγηση να γίνει μέσω εντύπου που είχε μοιραστεί στην κοινοβουλευτική ομάδα του ΣΥΡΙΖΑ. Είναι αξιοσημείωτο ότι τότε ήταν οι ίδιοι οι βουλευτές που είχαν αρνηθεί να συμμετάσχουν, με αποτέλεσμα το όλο εγχείρημα να καταρρεύσει άδοξα.

Πάντως, και μόνο το μέχρι τώρα κλίμα στους κόλπους της κυβέρνησης αλλάζει. Πλέον, ο ένας μετά τον άλλον οι υπουργοί διαβαίνουν το κατώφλι του Μεγάρου Μαξίμου, ώστε να υποβληθούν στη διαδικασία ελέγχου και αξιολόγησης. Εκεί, λοιπόν, ο καθένας βρίσκεται «αντιμέτωπος με τον καθρέφτη του», όπως το έθεσε ένας από τους υπουργούς που βίωσε τη σχετική δοκιμασία.

«Το κλίμα το πιάνεις αμέσως», πρόσθεσε ο ίδιος. Πράγματι, τα πεπραγμένα του κάθε υπουργού συγκρίνονται με αυτά που είχε δεσμευτεί να υλοποιήσει στην αρχή της κυβερνητικής θητείας. Η παρουσία της πολιτικής ηγεσίας του κάθε υπουργείου στο Μέγαρο Μαξίμου, εκ των πραγμάτων θυμίζει απολογία, δεδομένου ότι οφείλει να εξηγήσει στον πρωθυπουργό το πώς και το γιατί έμεινε περισσότερο ή λιγότερο πίσω από αυτά που είχε δεσμευτεί να πράξει.

Επιτεύγματα και παραλείψεις

Ο Κυριάκος Μητσοτάκης, πριν εξετάσει τον κάθε υπουργό και πριν ασχοληθεί και με τις αντιθέσεις στους κόλπους της πολιτικής ηγεσίας κάθε υπουργείου, έχει φροντίσει να κάνει το εξής: να σχηματίσει εικόνα για τις επιδόσεις σε κάθε υπουργείο, για τα επιτεύγματα και τις παραλείψεις, αλλά και για τη "χημεία" μεταξύ υπουργών και αντίστοιχων υφυπουργών. Για την ακρίβεια, τον έχει ενημερώσει ενδελεχώς ο υπουργός Επικρατείας, Γιώργος Γεραπετρίτης, και ο υφυπουργός παρά τω πρωθυπουργώ, Άκης Σκέρτσος.

Να θυμίσουμε ότι ο Άκης Σκέρτσος, οι γενικοί γραμματείς Συντονισμού, Θανάσης Κοντογεώργης, Εσωτερικών Πολιτικών, Οικονομικών και Αναπτυξιακών Πολιτικών, Βίκυ Λοΐζου, και ο ειδικός γραμματέας παρακολούθησης και αξιολόγησης του κυβερνητικού έργου, Πάνος Αλεξόπουλος, είχαν πραγματοποιήσει επισκέψεις σε όλα τα υπουργεία.

Κατά τη διάρκεια αυτών των επαφών, είχαν παρουσιάσει τη λειτουργία του συστήματος "Μαζί", σχηματίζοντας έναν οδικό χάρτη. Οι υπουργοί, αν και εκ πρώτης όψεως εμφανίζονται πρόθυμοι, έχουν υιοθετήσει αρκετά υποκοριστικά για το πληροφοριακό σύστημα "Μαζί" που σχεδιάστηκε για να διευκολύνει τον έλεγχο από την προεδρία της κυβέρνησης του κυβερνητικού έργου ανά υπουργείο. «Το ηλεκτρονικό σύστημα ρουφιανιάς», είναι μόνο ένα από τα απαξιωτικά.

Υπάρχουν, βέβαια, και οι υπουργοί που χαρακτηρίστηκαν επιμελείς. Είναι αυτοί που ανταποκρίθηκαν αμέσως και έστειλαν χωρίς κωλυσιεργίες τα ηλεκτρονικά σημειώματα στον Άκη Σκέρτσο. Ένας από αυτούς είναι ο υπουργός Υποδομών και Μεταφορών, Κώστας Καραμανλής, μας λέει πηγή στο πρωθυπουργικό επιτελείο, προφανώς για να δείξει ότι ο Κυριάκος Μητσοτάκης παίζει με όλους και δεν διστάζει να επαινεί έναν Καραμανλή.

Ηλεκτρονικό τεφτέρι

Πολλοί υπουργοί έχουν αποστείλει ηλεκτρονικά τις δράσεις και τα χρονοδιαγράμματα. Υπολείπονται τα σημειώματα καμιά δεκαριά υπουργών. Στην πραγματικότητα, αυτή η διαδικασία είναι το ηλεκτρονικό μάτι του Μεγάρου Μαξίμου. Το ηλεκτρονικό αυτό τεφτέρι αντιμετώπισε πολλά προβλήματα στη λειτουργία του. Για την ακρίβεια, δεν τέθηκε σε πλήρη εφαρμογή εξαρχής. Υπήρξε αξιοσημείωτη καθυστέρηση και για τον λόγο αυτό εφαρμόστηκε η πατροπαράδοτη παρακολούθηση και καταγραφή από το πρωθυπουργικό επιτελείο.

Τελικά, το σύστημα "Μαζί" τέθηκε σε λειτουργία τον περασμένο Οκτώβριο. Το επόμενο δίμηνο τροφοδοτήθηκε με τα έργα κάθε υπουργείου και τα βήματα που χρειάζονταν για την υλοποίησή τους μαζί με τα σχετικά χρονοδιαγράμματα. Αποτέλεσε κάτι σαν κάτοψη όλων των πτυχών του κυβερνητικού έργου αλλά και του προς υλοποίηση κυβερνητικού προγράμματος. Με βάση αυτό, η αξιολόγηση των κυβερνητικών στελεχών καθίσταται διαρκής και ολοκληρωμένη.

Η αξιολόγηση του κυβερνητικού έργου ξεκίνησε από το υπουργείο Τουρισμού, όπου ο Κυριάκος Μητσοτάκης αναφέρθηκε στην καλή δουλειά που έγινε. Και ο υπουργός  Ψηφιακής Διακυβέρνησης, Κυριάκος Πιερρακάκης, βρέθηκε εντός χρονοδιαγράμματος. Σύμφωνα με πληροφορίες, όμως, η καθυστέρηση οφείλεται και στη βεβαρημένη σχέση του με τον υφιστάμενό του υφυπουργό, Γιώργο Γεωργαντά. Το Μαξίμου συστήνει πιεστικά να αποφεύγονται αχρείαστες παρεξηγήσεις και ασυνεννοησίες, που θολώνουν την εικόνα και καθυστερούν το κυβερνητικό έργο.

Ο Τάκης Θεοδωρικάκος πέρασε με επιτυχία την ψήφο των αποδήμων και τον εκλογικό νόμο που ήταν προεκλογικές δεσμεύσεις του Κυριάκου Μητσοτάκη. Πληροφορίες θέλουν τον υπουργό Υγείας, Βασίλη Κικίλια, να "περνάει τις εξετάσεις" αλλά όχι με καλό βαθμό. Του αναγνωρίστηκε ως θετικό μεταξύ άλλων ότι τα ακριβά φάρμακα χορηγούνται με πιο γρήγορες διαδικασίες στους χρονίως πάσχοντες. Το ίδιο και το νομοσχέδιο που περιέχει διάφορες ρυθμιστικές τροπολογίες. Αντίθετα, του έχουν χρεώσει ότι οι οικογενειακοί γιατροί του ΕΟΠΥΥ ετοιμάζονται να αποχωρήσουν.

Σύμφωνα με πληροφορίες, ο υπουργός Εργασίας, Γιάννης Βρούτσης, έχει ανοιχτά μέτωπα. Η κόντρα με τον υφυπουργό του, Νότη Μηταράκη, εξέλειπε μετά την ανάθεση στον τελευταίο του "καυτού" χαρτοφυλακίου της Μεταναστευτικής Πολιτικής. Η δύσκολη συνεργασία του με τον υπουργό Οικονομικών, Χρήστο Σταϊκούρα, όμως, συνεχίζεται.

Σε ανοιχτή επικοινωνία το Μαξίμου

Στις συναντήσεις με τους υπουργούς συμμετέχει, εκτός από τον υφυπουργό παρά τω πρωθυπουργώ --αρμόδιο για τον συντονισμό του κυβερνητικού έργου-- Άκη Σκέρτσο, και ο πολιτικά πανίσχυρος διευθυντής του γραφείου του πρωθυπουργού, Γρηγόρης Δημητριάδης, ανεψιός και άνθρωπος της απολύτου εμπιστοσύνης του Κυριάκου Μητσοτάκη.

Στην περίπτωση του Μιχάλη Χρυσοχοΐδη, ο πρωθυπουργός ήταν λιγότερο φειδωλός σε καλές κουβέντες. Όλα δείχνουν, λοιπόν, πως τα όσα ακούγονται αυτό το διάστημα για αντικατάστασή του στον επόμενο ανασχηματισμό δεν έχουν ισχυρή βάση, παρότι και στο υπουργείο Προστασίας του Πολίτη είχαν σημειωθεί τριβές.

Σύμφωνα με τις μέχρι στιγμής πληροφορίες, τρεις υπουργοί μετά βίας πέρασαν τη δοκιμασία. Σε περίπτωση που δεν ανεβάσουν ταχύτητα, το μέλλον τους στα κυβερνητικά έδρανα προμηνύεται θολό. Πηγές του πρωθυπουργικού περιβάλλοντος, μάλιστα, λένε με νόημα ότι δεν πρέπει οι υπουργοί να επαναπαύονται από τα ευχαριστώ του Κυριάκου Μητσοτάκη. Δεν εξασφαλίζουν υποχρεωτικά την παραμονή στο κυβερνητικό σχήμα. Κατά τις ίδιες πληροφορίες, υπήρχε σκέψη για άμεση αλλαγή ενός τουλάχιστον υπουργού, αλλά τελικά αποφασίστηκε να του δοθεί πρόσθετος χρόνος.

Όπως προαναφέρθηκε, η συνάντηση του κάθε υπουργού με τον πρωθυπουργό δεν έχει μόνο σκοπό την αξιολόγηση των πεπραγμένων του αλλά και τον προγραμματισμό των επόμενων βημάτων. Για την ακρίβεια, σύμφωνα με πληροφορίες, οι υπουργοί φορτώνονται με νέες  λίστες υποχρεώσεων. Ο έλεγχος των υπουργών, πάντως, θα ολοκληρωθεί μετά και την αξιολόγησή τους από τους "γαλάζιους" βουλευτές.

Το Μέγαρο Μαξίμου βρίσκεται σε ανοιχτή επικοινωνία μαζί τους για να ακούσει τη δική τους άποψη για κάθε ένα υπουργείο ξεχωριστά. Πόσο προσιτοί είναι οι υπουργοί; Μπορεί κάποιος βουλευτής να επικοινωνήσει άμεσα μαζί τους ή οχυρώνονται πίσω από γραμματείς; Πόσο ανταποκρίνονται σε θεμιτά αιτήματα; Όλα τα παραπάνω θα τεθούν υπόψιν του πρωθυπουργικού γραφείου, για να ολοκληρωθεί η εικόνα.

Αξιολόγηση και σε βουλευτές

Η αξιολόγηση, όμως, δεν αφορά μόνο τους υπουργούς. Αξιολογούνται και οι βουλευτές, με βάση τις εμφανίσεις τους τόσο στη βουλή όσο και στα μέσα. Δεν πρέπει να ξεχνάει κανείς ότι η κοινοβουλευτική ομάδα είναι η κύρια δεξαμενή, από την οποία θα αντληθούν στελέχη για το νέο κυβερνητικό σχήμα, όποτε γίνει ανασχηματισμός.

Μέχρι σήμερα, λοιπόν, δίνουν έναν απολογισμό των δράσεών τους στον γραμματέα της κοινοβουλευτικής ομάδας, Σταύρο Καλαφάτη. Κάθε 15 ημέρες αναφέρουν τις δράσεις τους, την παρουσία τους στη βουλή, τις περιοδείες τους, ακόμα και πόσες φορές και γιατί έχουν εμφανιστεί στα κανάλια.

Σύμφωνα με πληροφορίες, όμως, η γενική εικόνα έχει ήδη σχηματιστεί. Κάποιοι υπουργοί έχουν ήδη χάσει το κεφάλι τους, παρότι οι ίδιοι δεν το γνωρίζουν ακόμα και το πρωθυπουργικό γραφείο το αρνείται επίσημα, λέγοντας ότι η αξιολόγηση δεν έχει ολοκληρωθεί. Κομμένοι από χέρι λέγεται ότι είναι δύο υπουργοί και πέντε υφυπουργοί. Οι πηγές λένε πως, ίσως, πέσουν κι άλλα κεφάλια, εάν κάποιοι υπουργοί συνεχίσουν να επιδεικνύουν ολιγωρία και ατολμία. Σε αυτή την κατηγορία λέγεται ότι ανήκουν κάποιοι από τους τεχνοκράτες, στους οποίους είχαν επενδυθεί πολλές προσδοκίες.

Η κρίση τοποθετείται χρονικά στο διάστημα μετά το Πάσχα και πριν το καλοκαίρι. Ο ανασχηματισμός αναμένεται να έχει δομικά χαρακτηριστικά, κι αν πιστέψουμε τις πληροφορίες, θα δούμε στην κυβέρνηση περισσότερες γυναίκες και λιγότερους υφυπουργούς.

από slpress