Το καλά κρυμμένο μυστικό των μνημονίων: η αποθέωση της μηχανιστικής μεταφυσικής

Έννοιες που συχνά αναφέρονται από συστημικoύς αναλυτές μοιάζουν πλέον δυστυχώς ως αυτονόητες ''αλήθειες'' για την ελληνική οικονομία: ανταγωνιστικότητα, τόνωση εξαγωγών, αύξηση παραγωγικότητας και άλλα οικονομικά σημαίνοντα ''κυκλοφορούν'' από στόμα σε στόμα στα τηλεοπτικά παράθυρα και στα ιντερνετ

Του Ηλία Καραβόλια

Έννοιες που συχνά αναφέρονται από συστημικoύς αναλυτές μοιάζουν πλέον δυστυχώς ως αυτονόητες ''αλήθειες'' για την ελληνική οικονομία: ανταγωνιστικότητα, τόνωση εξαγωγών, αύξηση παραγωγικότητας και άλλα οικονομικά σημαίνοντα ''κυκλοφορούν'' από στόμα σε στόμα στα τηλεοπτικά παράθυρα και στα ιντερνετικά καφενεία χωρίς να αναλύονται στην ουσία τους, ενώ σχεδόν μυθοποιούνται ως θέσφατα. 

Ακολουθήστε μας στο Facebook Τελευταία Έξοδος 

Αλλά ας πάρουμε τα πράγματα με την σειρά τους ξεκινώντας από το σήμερα. Η Ελλάδα πέρασε στην σφαίρα της ημι-κανονικότητας αφού μειώνεται η ανεργία και πλέον οι τράπεζες αντέχουν- παρά τα capital controls- ενώ και οι πολίτες συνεχίζουν να πληρώνουν υπέρογκους φόρους εξασφαλίζοντας υψηλά πρωτογενή πλεονάσματα παρά την μείωση του διαθέσιμου εισοδήματος. Η αναιμική ανάπτυξη όμως δεν εξασφαλίζει συνθήκες επιτάχυνσης της οικονομίας και ουσιαστικής μεγέθυνσης αλλά ,τουλάχιστον, απομακρύνει το ενδεχόμενο απότομου πισωγυρίσματος. 

Το ζητούμενο όμως παραμένει ένα και μοναδικό: πώς θα γεννηθούν δουλειές ώστε να πέσει περαιτέρω η ανεργία και φυσικά να αυξηθεί το διαθέσιμο εισόδημα. Και το ερώτημα μας αναγκάζει να ανοίξουμε τα βιβλία και να βουτήξουμε στην μικροφυσική της εργασίας και στις ακριβείς εννοιολογήσεις των δεικτών της οικονομίας. Και ο πιο σημαντικός δείκτης παραμένει πάντα ο μισθός συγκριτικά με τις συνθήκες απασχόλησης.

Από ανάλυση του φίλου και έμπειρου οικονομολόγου Σ. Στάλια απο την Ν.Υόρκη-πριν κάποιους μήνες στο διαδίκτυο - και παραθέτοντας στοιχεία από την ΕΛ.ΣΤΑΤ είναι εμφανές ότι παρά την άγρια λιτότητα των οχτώ ετών το μοναδιαίο κόστος εργασίας μειώθηκε ελάχιστα αλλά ο συντελεστής μισθού μειώθηκε! Δείτε τον πίνακα που παρατίθεται στην ανάλυση του:

Ξέρω οτι οι έννοιες σας μπερδεύουν αλλά μιλάμε για το προφανές σε όλους : την πτώση στον μέσο μισθό. Κοινώς; Δεν γίναμε χώρα ανταγωνιστική όπως επεδίωκαν τα μνημόνια! Και αυτό φαίνεται και στις εξαγωγές μας! Αντιγράφω μια πραγματικότητα που αγνοούμε συστηματικά: 

''Επί της ουσίας τα μνημόνια που εφαρμόζονται στη χώρα μας αυτό τον στόχο έχουν πρωταρχικά : την μείωση του κόστους εργασίας έτσι ώστε η χώρα να γίνει ανταγωνιστική ασχέτως της παραγωγικής της δομής. Επιδιώκεται με άλλα λόγια το επίπεδων τιμών στην Ελλάδα να καταστεί μικρότερο από το επίπεδο τιμών της ευρωζώνης. Η εφαρμογή των μνημονίων που προϋποθέτει δραστική μείωση της ενεργούς ζήτησης και δραματική αύξηση της ανεργίας, θα αποκαταστήσει τους μισθούς στο επίπεδο που η αγορά απαιτεί και έτσι οι επιχειρήσεις θα αρχίσουν να προσλαμβάνουν εργάτες με αποτέλεσμα την εξάλειψη της ανεργίας μεταγενέστερα. Όλα αυτά βεβαίως θα γίνουν μακροχρονίως, με την βασική υπόθεση ότι τις υπόλοιπες χώρες της ευρωζώνης, η Ελλάδα, θα τις νικήσει σε αυτόν τον αγώνα του δρόμου της ανταγωνιστικότητας''

Πολύ απλά, περιγράφεται με απλά λόγια το καλά κρυμμένο μυστικό των μνημονίων: την δήθεν μακροπρόθεσμη αποδοτικότητα της δήθεν αναγκαίας υποτίμησης των μισθών με την δήθεν αυτόματη πρόσληψη εργαζομένων απο επιχειρήσεις. Κατανοείς φίλε αναγνώστη ότι το μακροπρόθεσμο δεν είναι ποτέ σίγουρο (το μόνο σίγουρο μακροπρόθεσμα, έλεγε ο Keynes, είναι οι φόροι και ότι όλοι θα... πεθάνουμε!) Αυτή η τυφλή πίστη των δανειστών στην μακροχρόνια προσαρμογή της οικονομίας αποδείχθηκε καταστροφική για την ζωή μας. 

Προυπόθεση αυτής της μακροπρόθεσμης προσαρμογής αλλά και της τόνωσης της απασχόλησης, υποτίθεται ότι είναι η προσαρμογή των μισθών σε επίπεδα ελκυστικά για την προσφορά εργασίας. Ιδού η πλάνη: η αγορά εργασίας τελικά αποδεικνύεται ότι δεν ισορροπεί σε δίκαιες τιμές όπως οι λοιπές αγορές (αν ισορροπούσε απλά δεν θα είχαμε ανεργία!) και το περίφημο καθεστώς πλήρους απασχόλησης της οικονομίας είναι όνειρο απατηλό, κανονικό θεωρητικό κατασκεύασμα. Oπως γράφει ο Σ. Στάλιας: 

''Οι μισθοί, οι τιμές και το επιτόκιο αποτελούν ένα φυσικό μηχανισμό, που αν αφεθεί ελεύθερος να δράσει, θα φέρει την οικονομία σε ισορροπία. Με άλλα λόγια σε σταθερότητα τιμών και σε σχετικώς πλήρη απασχόληση. Είναι ένας θεϊκός αυτορυθμιζόμενος μηχανισμός με στόχο το ατομικό καλό, που αναλογεί στον καθένα, σε σχέση με την θέση που έχουμε στην παραγωγική διαδικασία. Η αποθέωση της μηχανιστικής μεταφυσικής''.

Επειδή κάποιοι θα πούν ότι λόγω των γενεθλίων του Μαρξ μας έπιασε όλους νοσταλγία για τις θεωρίες του και αποστροφή για νεοκλασικούς και νεοκευνσιανούς, καλό είναι να αντιλαμβανόμαστε απλά τα πράγματα. Να μην αρκούμαστε στα θεωρητικά αυτόματα που εμφυτεύτηκαν στο συλλογικό μας ασυνείδητο εδώ και οχτώ χρόνια. Τι εννοώ: θα πρέπει να δούμε τι συμβαίνει με το κρίσιμο μέγεθος που είναι η παραγωγικότητα της εργασίας, το κλάσμα εθνικού εισοδήματος/αριθμός εργαζομένων. 

Με απλά λόγια; Κάποια κυβέρνηση επιτέλους πρέπει να δείξει σε Κομισιόν και ΔΝΤ  το αυτονόητο: πώς επέδρασε η πτώση των μισθών,την οποία επέβαλλαν τα μνημόνια, στο εθνικό εισόδημα και στην απασχόληση γεγονός που μας οδήγησε στη μείωση της παραγωγικότητας και στην μη μείωση του μοναδιαίου κόστους εργασίας, δηλαδή σε αυτά που επεδίωκαν τα μνημόνια! 

Κάποιος πρέπει να τους εξηγήσει κάποτε, με μελέτη και ακριβή στοιχεία, ότι η αδικαιολόγητη μείωση των μισθών είναι το αυτοκαταστροφικό εργαλείο μιας οικονομίας που επιδιώκει στο όνομα της ανταγωνιστικότητας τις μακροπρόθεσμες προσαρμογές σε επιθυμητά επίπεδα, τα οποία είναι δήθεν εφικτά μόνο σε περιβάλλον εσωτερικής υποτίμησης. Και ότι η ύφεση και οι κρίσεις είναι αλληλένδετα στοιχεία του εσωτερικού ορίου του συστήματος. Άλλωστε το περιέγραψε πρόσφατα με συνοπτικό τρόπο ο  Γ. Κιμπουρόπουλος (βλ http://www.avgi.gr/article/10811/8878623/e-krise-os-monadike-kanonikoteta) δείχνοντας την μεγάλη εικόνα.

Πηγή