Πολιτισμός και Documenta 14

 

Tου Θ. Συμβουλόπουλου

Εντάξει! Μετά και τα νέα μέτρα για αφορολόγητο και συντάξεις που θα εφαρμοστούν το 2019 και το '20, που σίγουρα δεν θα είναι τα τελευταία αφού η οικονομία είναι σε κατάρρευση, πρέπει να ομολογήσω οτι στο πεδίο του πολιτισμού «προοδεύουμε». Γι' αυτό μην μασάτε. Η καλή μας κυβέρνηση είπε να γιορτάσει το γεγονός της περαιτέρω εξαθλίωσης, ανοίγοντας και επίσημα την Documenta 14, την πολιτιστική, καλλιτεχνική έκθεση που γίνεται για 1η φορά, έξω από την Γερμανία.

Η πρώτη δημόσια Πράξη της Ντοκουμέντα στην Αθήνα, που αναζητά την ισορροπία ανάμεσα σε δυο διαφορετικές πολιτικά πολιτιστικά και κοινωνικά πόλεις όπως είναι η Αθήνα και το Κάσελ ήταν η υπεράσπιση μέσω του διαλόγου της ελευθερίας και της δημοκρατίας ενάντια στις τάσεις που διαμορφώνονται στην Ευρώπη και στη βία του κράτους.

Μάλιστα!

Γι' αυτό έχουν φροντίσει και μας έφεραν εδώ και τον πρόεδρο της Γερμανίας Στάινμάγερ να εγκαινιάσει την έκθεση, για να εμπεδώσουμε ότι οι Γερμανοί ενδιαφέρονται και θεσμικά για την υπεράσπιση μέσω του διαλόγου της ελευθερίας και της δημοκρατίας. Γιατί το σανό, είναι πιο εύπεπτο στον πολιτισμό. Μασιέται καλύτερα, και πιάνει τόπο στην συνείδηση. Εξ' άλλου η Γερμανία πάντα πρωτοπορούσε στην εξαγωγή κεφαλαίου. Τώρα εξάγει και πολιτισμό. Δεν φτάνει η υποδούλωση με το χρέος. Χρειάζεται να υποδουλωθεί και η εναπομένουσα, δυστυχώς καταρρέουσα κι αυτή, γηγενής κουλτούρα μας.

Και αυτό φροντίζει πάντα να μας το επισημάνει ο δικός μας πρόεδρος της Δημοκρατίας, ο γνωστός Πάκης, που όπου βρεθεί κι όπου σταθεί θα μας τονίσει ότι η Ελλάδα έχει αποφασίσει αμετάκλητα να μείνει στην ΕΕ και στον σκληρό πυρήνα της, την ευρωζώνη, για να μπορεί να αφομοιώνει ανεμπόδιστα τον πολιτισμό της. Είναι κοινός ο ευρωπαϊκός μας πολιτισμός διατείνεται ο Πάκης.

Τι κι αν ο εκφρασμένος πολιτισμός της γερμανοποιημένης ΕΕ δεν ενδιαφέρεται για την δημοκρατία και την ελευθερία; Τι κι αν έχει επιβάλλει καθεστώς κατοχής σε μια χώρα που προορίζεται να πεθάνει; Τι κι αν ο πολιτισμός της ΕΕ σήμερα, πηγάζει από τις πιό μαύρες και σκοταδιστικές σελίδες της ιστορίας της; Τι κι αν μας γυρίζει πίσω στην φεουδαρχία του μεσαίωνα; Δεν τρέχει τίποτα για τον πρόεδρο.

Αυτός όμως ο πολιτισμός, ο εκ Γερμανίας εμπνευσμένος και εκπορευόμενος, ενδιαφέρεται να κάνει διάλογο για την δημοκρατία και την ελευθερία. Έτσι μας λέει η Documenta. Αρκεί ο διάλογος να επιβάλλεται σε χώρα που πλέον δεν συγκροτείται με την εθνική της ταυτότητα, αλλά σαν οικόπεδο προς εκποίηση. Εκποίηση εδαφική, περιουσιακή πολιτική. Τώρα και πολιτιστική.

Για του λόγου το αληθές να τι μας λέει ο καλλιτεχνικός διευθυντής της Documenta Άνταμ Σίμτσικ σε συνέντευξή του στην ηλεκτρονική Ντώυτσε Βέλλε:

«Δεν στηρίζουμε κανενός είδους ιδέες επικυριαρχίας ή εθνικού κράτους» ενώ τόνισε παράλληλα τη σπουδαιότητα της ενωμένης Ευρώπης, για να αυτοαναιρεθεί στο δευτερόλεπτο περί επικυριαρχίας.

«Το θαυμάσιο του να ζεις και να εργάζεσαι στην Ευρώπη είναι η ελεύθερη κυκλοφορία ανθρώπων και ιδεών. Αυτό θέλει να δείξει η Documenta μετακινούμενη πέρα από τα σύνορα (σ.σ. της Γερμανίας). Αντιθέτως, θεωρούμε το εθνικό κράτος μια πολύ ισχυρή και επικίνδυνη δομή, η οποία οδηγεί αυτό το διάστημα σε μια αναβίωση επικίνδυνων εθνικιστών, όπως μπορούμε να παρατηρήσουμε αυτή τη στιγμή εντός και εκτός Ευρώπης».

Καταλάβαμε. Λες και οι κυριαρχίες των εθνικών κρατών, εμποδίζουν την μετακίνηση ανθρώπων, και ειδικά των ιδεών.

Αν ο πολιτισμός που κομίζει η Documenta υιοθετεί την αντιδραστική αντίληψη για το έθνος, και αδυνατεί να δει την επικυριαρχία της ΕΕ στους λαούς και τα έθνη, τότε μας φέρνει απ' την πίσω πόρτα, αυτήν της ευρωπαϊκής αριστεράς, τον πολιτισμό του χυλού, της αοσμίας και αγευσίας, τον πολιτισμό που επενδύει στην απονεύρωση και αποδόμηση κάθε χαρακτήρα που δύναται να εμπνεύσει τα ιδανικά της δημοκρατίας και της ελευθερίας, αλλά και κάθε συνθήκης που προορίζεται να οικοδομήσει και να στερεώσει την κοινωνία που θα τα διεκδικήσει. Γιατί δημοκρατία και ελευθερία δεν είχαμε ποτέ σε ενώσεις και λογικές ομοσπονδίας, παρά μόνο όταν οι λαοί συγκρότησαν τα έθνη σύμφωνα με τους αγώνες που έδωσαν στην ιστορική τους συνέχεια.

Την γνωρίζω την Documenta. Είναι η προώθηση της τέχνης δοσμένης μέσα από ένα αποστειρωμένο και αμόλυντο περιβάλλον, που δεν θα ακουμπήσει τα πραγματικά και επίδικα προβλήματα της χειμαζόμενης κοινωνίας. Η προώθηση της τέχνης του τίποτα, εμποτισμένη με την συγκαλυμμένη αλλά κυρίαρχη παγκοσμιοποιημένη ματιά για τον πολιτισμό. Η τέχνη που δεν μεγεθύνει την κοινωνική πραγματικότητα αναζητώντας ρίζες στον πολιτισμό, για να προεκταθεί και να αφυπνίσει, αλλά η τέχνη που σωματοποιεί, καλλωπίζει και διευρύνει στο κοινωνικό γίγνεσθαι, την κυριαρχία του νεοφιλελευθερισμού και του ολοκληρωτισμού που αυτός πρεσβεύει.

Η επίθεση στον ελληνικό λαό είναι ολομέτωπη. Στην οικονομία του, στην κοινωνική του συνοχή, στην παιδεία του και στην υγεία. Το πεδίο του πολιτισμού είναι η συναισθηματική και αισθητική υποστήριξη της επιχείρησης που θέλει την Ελλάδα ως brand name στην Ευρώπη της απολυταρχίας που οικοδομείται τάχιστα.

Και στον εφιάλτη αυτό, το πολιτικό μας σύστημα, αυτό που λέμε σήμερα «συνταγματικό τόξο» έχει βάλει γερά τις πλάτες παίζοντας πρωταγωνιστικό ρόλο στο βασικό σενάριο.

Θα το αφήσουμε να διαφεντεύει τις ζωές μας;

* Ο Θ. Συμβουλόπουλος είναι μέλος της ΠΓ του Ε.ΠΑ.Μ.

ΠΗΓΗ: ΣΕΙΣΑΧΘΕΙΑ ΕΠΑΜ