Ναγκόρνο - Καραμπάχ. Η παλιά «πληγή» του Καυκάσου άνοιξε ξανά και γίνεται νέο πεδίο αντιπαράθεσης Ρωσίας-Τουρκίας

ΣΧΟΛΙΟ ΙΣΤΟΛΟΓΙΟΥ : Ακόμα μια περίπτωση αντιπαράθεσης μεταξύ μεγάλων δυνάμεων μέσο κάποιας μικρής χώρας (war by proxy). Ένα ακόμα παράδειγμα χρήσης τεχνιτών υβριδικών κρατών- προτεκτοράτων από τον ιμπεριαλισμό ώστε να ασκούνται σε κατάλληλο χρόνο οι πιέσεις και η αποσταθεροποίηση που χρειάζεται. Με αυτό το γεγονός επιβεβαιώνονται κάποιες απόψεις αναλυτών που "έβλεπαν" πίσω από την στρατηγική επιλογή αποχώρησης της Ρωσίας από την Συρία, τον κίνδυνο ανοίγματος δεύτερου μετώπου στο μαλακό υπογάστριο της.

Μια σύγκρουση από τα παλιά έρχεται να αναζωπυρώσει τα πάθη, τις εχθρότητες και τα γεωπολιτικά παιχνίδια στην περιοχή του Καυκάσου αλλά και να προσφέρει ένα ακόμη πεδίο αντιπαράθεσης μεταξύ της Τουρκίας και της Ρωσίας. Από την Παρασκευή μέχρι και σήμερα Κυριακή στα σύνορα του Ναγκόρνο-Καραμπάχ έλαβαν χώρα οι σφοδρότερες συγκρούσεις μεταξύ δυνάμεων του Αζερμπαϊτζάν και της Αρμενίας μετά το 1994 και τη λήξη του εξαετούς πολέμου. Μέχρι στιγμής ο απολογισμός των νεκρών φθάνει- ή κατά άλλες πληροφορίες ξεπερνά- τους 30 νεκρούς.

Το Ναγκόρνο-Καραμπάχ είναι περιοχή που βρίσκεται στο Αζερμπαϊτζάν και στην οποία επί ΕΣΣΔ κατοικούσαν κυρίως Αρμένιοι. Από το 1988 αυτονομιστές, με την υποστήριξη της Αρμενίας, πήραν τον έλεγχο της περιοχής αλλά με κόστος τις ζωές 30.000 ανθρώπων, εξαιτίας των πολεμικών εχθροπραξιών που ξεκίνησαν τη ίδια χρονιά. Η κατάπαυση πυρός το 1994 μπορεί να τερμάτισε επίσημα τον πόλεμο ωστόσο το πρόβλημα δεν έχει λυθεί και κατά διαστήματα καταγράφονται σοβαρά επεισόδια, κανένα όμως τόσο σοβαρό όσο αυτό των τελευταίων ημερών. Σημειώνεται πως σε διεθνές επίπεδο η περιοχή αναγνωρίζεται ως μέρος του Αζερμπαϊτζάν αλλά ένα μεγάλο τμήμα της χώρας βρίσκεται υπό τον έλεγχο της de facto Δημοκρατίας του Ναγκόρνο Καραμπάχ.

Το Αζερμπαϊτζάν, πλούσιο σε πετρέλαιο και με αμυντικό προϋπολογισμό μεγαλύτερος από ολόκληρο τον προϋπολογισμό της Αρμενίας, απειλεί κατά διαστήματα να ανακαταλάβει την αυτονομιστική περιοχή αν οι διαπραγματεύσεις δεν καταλήξουν σε κάποιο αποτέλεσμα.

Σήμερα, Κυριακή πάντως ανακοίνωσε «μονομερή» κατάπαυση του πυρός στην περιοχή προσθέτοντας όμως ότι θα απαντήσει, αν οι δυνάμεις του δεχθούν επίθεση. «Το Αζερμπαϊτζάν, δείχνοντας την καλή θέλησή του, αποφάσισε μονομερώς να παύσει τις εχθροπραξίες», ανακοίνωσε το υπουργείο Άμυνας, προειδοποιώντας πάντως ότι, αν οι αρμενικές δυνάμεις δεν σταματήσουν τις προκλήσεις τους, το Αζερμπαϊτζάν «θα απελευθερώσει όλα τα κατεχόμενα από τους Αρμενίους εδάφη».

Η εμπλοκή Ρωσίας - Τουρκίας

Σημειώνεται πως η Αρμενία υποστηρίζεται από τη Ρωσία και δηλώνει ότι μπορεί να αντιμετωπίσει οποιαδήποτε επίθεση και αν δεχθεί. Πάντως ο ρώσος πρόεδρος Βλαντίμιρ Πούτιν ζήτησε να υπάρξει «άμεση κατάπαυση του πυρός». Αντίθετα η Τουρκία υποστηρίζει την κυβέρνηση του Μπακού ενώ ήδη ο πρόεδρος της Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν δήλωσε ότι θα σταθεί στο πλευρό της χώρας «μέχρι τέλους».

Ο Ερντογάν κατηγόρησε μάλιστα την «Ομάδα του Μινσκ», η οποία- κατά τον ίδιο- επιδιώκει μάταια για χρόνια, υπό την συμπροεδρία της Γαλλίας, της Ρωσίας και των ΗΠΑ να βρει μια λύση στη σύγκρουση. Όπως υποστήριξε, εάν η Ομάδα του Μινσκ είχε λάβει δίκαια και αποφασιστικά μέτρα, δεν θα είχαμε τις τελευταίες ανησυχητικές εξελίξεις.

Σημειώνεται πως η Τουρκία δεν διατηρεί διπλωματικές σχέσεις με την Αρμενία, εξαιτίας της διαφοράς τους που αφορά τις μαζικές σφαγές Αρμενίων επί Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, τις οποίες το Ερεβάν χαρακτηρίζει γενοκτονία, κάτι που η Άγκυρα αρνείται.

Σημάδια αποκλιμάκωσης;

Πάντως από αργά το βράδυ του Σαββάτου φαίνεται πως υπήρχαν σημάδια σταθεροποίησης. Μεταξύ των νεκρών είναι 18 Αρμένιοι και 12 Αζέροι στρατιώτες ενώ το Αζερμπαϊτζάν παραδέχτηκε ότι ένα από τα ελικόπτερα του καταρρίφθηκε.

Νωρίτερα το υπουργείο Άμυνας του Αζερμπαϊτζάν δήλωνε πως «Οι αρμενικές δυνάμεις παραβίασαν την κατάπαυση του πυρός 130 φορές βάλλοντας με όλμους, με εκτοξευτήρες βομβίδων και με πολυβόλα μεγάλου διαμετρήματος...Τα πυρά προέρχονται τόσο από το αρμενικό έδαφος όσο και από το Ναγκόρνο Καραμπάχ που βρίσκεται υπό την κατοχή των Αρμενίων» ανέφερε η ανακοίνωση και κατέληγε: «Ο στρατός του Αζερμπαϊτζάν απάντησε».

Το δε αρμενικό υπουργείο Άμυνας έκανε λόγο για τεταμένη κατάσταση με μάχες που διεξάγοντα μέχρι το απόγευμα του Σαββάτου στο νότιο τμήμα του Ναγκόρνο Καραμπάχ και σημείωνε: «Οι Αζέροι επιχειρούν να επιτεθούν, αλλά απωθούνται. Η κατάσταση είναι τεταμένη, αλλά χωρίς πανικό». «Το Αζερμπαϊτζάν επανέλαβε τους βομβαρδισμούς με πυροβολικό και άρματα μάχης εναντίον των θέσεών μας» είχε ανακοινώσει από την πλευρά του το υπουργείο Άμυνας του Ναγκόρνο-Καραμπάχ.

Ακολουθούν εικόνες από τα πολεμικά επεισόδια του 1992-1993.