"Ευαγγελικά": Η κατάρα του "γλωσσικού" προβλήματος

 

Το Νοέμβρη του 1901 ξεσπούν στην Αθήνα βίαια επεισόδια με αφορμή τη μετάφραση των Ευαγγελίων. Αυτά τα επεισόδια πέρασαν στην Ιστορία ως «Ευαγγελικά».

Του Δάνη Παπαβασιλείου

Ηδη από το 1898, η βασίλισσα Ολγα είχε φροντίσει για τη μετάφραση των Ευαγγελίων σε απλούστερη γλώσσα. Το γεγονός σχολιάστηκε τότε δυσμενώς από τους καθαρευουσιάνικους κύκλους σε συνδυασμό με τη ρωσική καταγωγή της βασίλισσας. Λίγο αργότερα, η Ιερά Σύνοδος αρνήθηκε να εγκρίνει το κείμενο της μετάφρασης. ...

Στα μέσα του 1901, η εφημερίδα «Ακρόπολη» άρχισε να δημοσιεύσει σε συνέχειες τη μετάφραση της Καινής Διαθήκης, γραμμένη από τον Αλέξανδρο Πάλλη. Ξεσηκώνεται κύμα αντιδράσεων, οι πιο σημαντικές από αυτές ήταν το ψήφισμα των φοιτητών, το υπόμνημα της Θεολογικής Σχολής και το απορριπτικό έγγραφο του Πατριαρχείου. Το θέμα πήρε τεράστιες διαστάσεις. Οι εφημερίδες «Εμπρός», «Σκριπ», και «Καιροί» ξεσπάθωσαν εναντίον των δημοτικιστών αποκαλώντας τους «πουλημένους», «προδότες» κ.ά. Βασικό τους επιχείρημα ήταν ότι με τη μετάφραση γίνεται διάσπαση της θρησκευτικής και της εθνικής ενότητας. Στις 5, 6 και κυρίως στις 7 του Νοέμβρη γίνονται διαδηλώσεις με επιθέσεις εναντίον εφημερίδων. Το θέμα πήρε πολιτικές διαστάσεις. Στις 8 του Νοέμβρη οργανώθηκε συλλαλητήριο μπροστά στο Πανεπιστήμιο με συμμετοχή φοιτητών, συντεχνιών και πολλών υπόπτων στοιχείων. Μετά τις ομιλίες οργανώθηκε πορεία με συνθήματα εναντίον της κυβέρνησης και της βασίλισσας. Η επέμβαση του στρατού και της αστυνομίας είχε ως συνέπεια 11 νεκρούς και περίπου 80 τραυματίες. Ακολούθησε τετραήμερη κατάληψη του Πανεπιστημίου από τους φοιτητές. Και ενώ η κηδεία των θυμάτων πραγματοποιήθηκε την άλλη μέρα χωρίς επεισόδια, στη Βουλή έγινε θυελλώδης συζήτηση με αποτέλεσμα την παραίτηση της κυβέρνησης Θεοτόκη.

Φαίνεται ότι από ένα σημείο και πέρα, την πρωτοβουλία των κινήσεων πήραν άλλοι παράγοντες. Πρόκειται για τον ανταγωνισμό των Μεγάλων Δυνάμεων στον ελλαδικό χώρο. Ο βασιλιάς Γεώργιος εξέφραζε τα αγγλικά συμφέροντα, ο διάδοχος Κωνσταντίνος και ιδίως η γυναίκα του Σοφία, τα γερμανικά, ενώ η βασίλισσα Ολγα τα ρωσικά. Με τα γεγονότα αυτά η Σοφία επιδίωξε ίσως την παραίτηση των βασιλέων με στόχο την κατάληψη του θρόνου. Ο Γιάννης Κορδάτος στην Ιστορία του κάνει λόγο για άφθονο γερμανικό χρήμα, με το οποίο δωροδοκήθηκαν εκδότες εφημερίδων και δημοσιογράφοι. Ανεξαρτήτως των πολιτικών επιπτώσεων, με τα «Ευαγγελικά» το γλωσσικό ζήτημα πήρε έντονη εθνική και θρησκευτική χροιά, με συνέπεια να παρθούν μέτρα για την προστασία της καθαρεύουσας, τα οποία αργότερα κατοχυρώθηκαν από το Σύνταγμα του 1911. Η λύση του γλωσσικού έγινε ακόμη δυσκολότερη.

Πηγή: imerodromos.gr μέσω ΝΕΑ ΚΡΗΤΗ