Οι τέσσερις αρετές

 

Νομίζω ότι το πρόβλημα στην Ελλάδα είναι βαθύτερο αλλά πολύ απλούστερο. Στην Πολιτεία του Πλάτωνα, που θεωρώ ότι είναι ένα από τα πιο σοφά κείμενα που έχουν γραφτεί στην ιστορία της ανθρωπότητας, μεταξύ άλλων, ο Σωκράτης λέει: «Είναι επομένως φανερό ότι η αδικία έχει τέτοια δύναμη, ώστε όπου τυχόν παρουσιάζεται, είτε σε πόλη, είτε σε στράτευμα, είτε σε ομάδα ανθρώπων, είτε σε ό,τι άλλο, πρώτα θα παραλύσει κάθε ενεργητικότητα επειδή φέρνει στάσεις και διχόνοιες. Έπειτα θα γεννήσει έχθρα στο ίδιο το άτομο, ακόμα, για καθετί που δεν του είναι όμοιο με το δίκαιο. Έτσι δεν είναι; Και μέσα στην ψυχή ενός μονάχα ανθρώπου λοιπόν, κι αν υπάρχει η αδικία, τα ίδια αποτελέσματα θα 'χει, σύμφωνα με τη φύση της. Θα τον κάνει, πρώτα-πρώτα ανίκανο για κάθε ενέργεια, αφού θα είναι πια αδύνατο σε αυτόν να ενεργεί ως κάτι ενιαίο (= κυρίαρχη η έννοια και η σημασία της ενότητας στον Πλάτωνα). Έπειτα θα τον κάνει εχθρικό απέναντι στους δίκαιους, απέναντι σε κάθε αντίπαλο και απέναντι στον ίδιο. Δεν είναι έτσι;».

του Γιώργου Σαχίνη

Σας θυμίζει κάτι; Θα μπορούσε να έχει γραφτεί φέτος, ας πούμε.

Συνεχίζω για ελάχιστα.

«Η ιδεώδης Πολιτεία, κατά τον Πλάτωνα, ενσαρκώνει τέσσερις αρετές. Τη σοφία, την ανδρεία, τη σωφροσύνη και τη δικαιοσύνη. Η Πολιτεία είναι δίκαιη επειδή κάθε στοιχείο λειτουργεί χωρίς να παρακωλύει τη λειτουργία των άλλων, καθώς ο καθένας πράττει το έργο του και δεν πολυπραγμονεί». ...

Συμφωνείτε; Εγώ απόλυτα. Βλέπετε σήμερα κάπου αυτές τις αρετές; Εγώ δυσκολεύομαι.

Όλο αυτό το οικοδόμημα που επιφανειακά μας φταίει, η μεταπολίτευση και μετά, τελικά έχει ριζώσει από τις αρχές της ίδρυσης αυτού του ταλαίπωρου τόπου. Γιατί; Γιατί δεν υπάρχει δικαιοσύνη. Και αμέσως μετά η παιδεία. Η δικαιοσύνη φέρνει την ισορροπία και η παιδεία ακολουθεί, σκαλίζοντας τις υπόλοιπες αρετές.

Άρα, αν ο σεβασμός δεν εμπνέεται, τότε απλά επιβάλλεται. Βέβαια, και αυτό το σύστημα έχει ράγες τις οποίες έχει επιλέξει η εκάστοτε ηγεσία και ανήκει στην καθαρή επιλογή του άλλου αν θα ενσωματωθεί ή θα αντιδράσει και θα φάει σουτ από το ίδιο το σύστημα.

Στην Ιαπωνία, μισή ώρα πριν σχολάσουν οι μαθητές, παίρνουν σφουγγαρόπανα, βούρτσες, σκούπες κ.τ.λ. και καθαρίζουν το σχολείο τους. Έτσι μαθαίνουν και την αξία της εργασίας και την αξία της αλληλοβοήθειας αλλά και μαθαίνουν να σέβονται το χώρο τους (για να μην τον κάνουν χάλι μαύρο κάθε μέρα). Δε θέλω να σκεφτώ τι θα συνέβαινε αν κάποιος έκανε κάτι αντίστοιχο εδώ. Ξέρω, οι Ιάπωνες είναι τσιγκούνηδες, εμείς είμαστε large και πληρώνουμε καθαρίστριες για να τις απολύσουμε μετά.

Στην Ελλάδα, η παρανομία ενθαρρύνεται για να κάνουν τις δουλειές τους οι ολιγάρχες, οπότε - σε μικρότερο βαθμό - μπαίνουν στο παιχνίδι της ανομίας και της ατιμωρησίας και οι υπόλοιποι. Τώρα, τα βλέπω ακόμα πιο δύσκολα τα πράγματα, γιατί στην Ελλάδα πια κανείς δε θέλει κανέναν. Οπότε, πώς να υπάρξει συνεννόηση; Όλοι θέλουν μόνο φράγκα. Για τον καθαρισμό των σχολείων από τους μαθητές ως ένα ελάχιστο παράδειγμα. Ποτέ δεν κατάλαβα γιατί τα σχολεία έχουν καθαρίστριες και δεν τα καθαρίζουν οι μαθητές, όπως συμβαίνει σε αρκετές χώρες του κόσμου. Βρίσκω εξαιρετικά παιδαγωγικό να καθαρίζουν οι μαθητές το σχολείο στο οποίο πηγαίνουν. Θεωρώ πως το μάζεμα των σκουπιδιών και το καθάρισμα της τουαλέτας θα έπρεπε να είναι υποχρεωτικά μαθήματα για όλους τους Έλληνες μαθητές.

Ο καθαρισμός του σχολείου από τους μαθητές μπορεί να είναι εβδομαδιαίο μάθημα, και κάθε μέρα να καθαρίζουν το σχολείο διαφορετικές τάξεις. Το κάνουν οι μαθητές σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες, οπότε δεν καταλαβαίνω γιατί να μην το κάνουν οι Έλληνες μαθητές. Μην ξεχνάτε, ο πραγματικός μας πολιτισμός ξεκινάει μέσα από τις τουαλέτες. Φαντάζομαι ότι οι περισσότεροι στα σπίτια μας δεν κάνουμε ό,τι ακριβώς κάνουμε στις κοινόχρηστες. Η άσκηση αυτή θα μπορούσε να αποτελεί την πρώτη απτή απόδειξη στα νέα παιδιά πως η συνεργασία για το κοινό καλό μπορεί να αποφέρει καλύτερα αποτελέσματα από την ατομικότητα και στην περίπτωσή μας από το «ζαμανφού», άλλος βρομίζει και άλλος αναλαμβάνει να καθαρίσει. Κάπως έτσι και στην Ελλάδα η διακυβέρνηση έγινε ανάθεση και όχι συμμετοχή - ποτέ δεν ασκηθήκαμε σε αυτό. Το αποτέλεσμα; Αυτοί που μας βρομίζουν αναλαμβάνουν και το καθάρισμα, όχι όμως το δικό μας, αλλά μόνο το δικό τους.

ΠΗΓΗ: ΝΕΑ ΚΡΗΤΗ