Ο Νουρετίν Πασάς έκαψε τη Σμύρνη

 Ενα ερώτημα που δεν βρήκε την απάντησή του είναι ποιος έκαψε τη Σμύρνη. Ο Τούρκος ακαδημαϊκός Μπασκίν Οράν προσεγγίζει την αλήθεια, αποδίδοντας την πυρπόληση της Σμύρνης στον Νουρετίν Πασά, δηλαδή στον τουρκικό στρατό.

• Από τον Σάββα Καλεντερίδη

Φυσικά, ο Μπασκίν Οράν προσπαθεί να «αθωώσει» τον Μουσταφά Κεμάλ, ο οποίος διόρισε τον Νουρετίν Πασά στρατιωτικό διοικητή της Σμύρνης, αφού προηγουμένως τον είχε αθωώσει για τα εγκλήματα που είχε διαπράξει εναντίον των Ελλήνων του Πόντου και των Κούρδων Αλεβιτών του Κότσγκιρι. Πάντως, έστω και έτσι, με την κατάληξη ότι τη Σμύρνη την έκαψε ο Νουρετίν Πασάς, ο Μπασκίν Οράν συμβάλλει στην ιστορική έρευνα που γίνεται για το θέμα.

Ακολουθεί το άρθρο:

Αυτήν την εβδομάδα, 12-18 Σεπτεμβρίου, σηματοδοτούνται τα 100 χρόνια από τη Μεγάλη Πυρκαγιά της Σμύρνης, το 1922. Η καταστροφή ξεκινά στις 13 Σεπτεμβρίου και διαρκεί τέσσερις ολόκληρες μέρες. Είκοσι πέντε χιλιάδες σπίτια, χώροι εργασίας, εκκλησίες, νοσοκομεία, εργοστάσια, αποθήκες, ξενοδοχεία και εστιατόρια καταστρέφονται. Μια τεράστια έκταση, τουλάχιστον η σημερινή Εκθεση της Σμύρνης.

Γιατί λέγεται «Γκιαβούρ» χωρίς να προχωρήσουμε παρακάτω: Πριν από τη φωτιά υπήρχαν ισάριθμοι μη μουσουλμάνοι (δηλαδή Ελληνες πρώτα, μετά Αρμένιοι, Εβραίοι, Λεβαντίνοι) και μουσουλμάνοι στην πόλη. Η εικόνα της ως ευρωπαϊκής πόλης, ειδικά με τη βραδινή της ζωή, οφειλόταν εξ ολοκλήρου στην παρουσία των μη μουσουλμάνων. Μετά την πυρκαγιά δεν έχουν μείνει μη μουσουλμάνοι. Μετά την πυρκαγιά και την ανταλλαγή έφυγαν και οι τελευταίοι Αρμένιοι και όταν, το 1964, έφυγαν και όσοι Ελληνες έμεναν στην πόλη, τότε η Σμύρνη γίνεται «τουρκική» όπως είναι σήμερα, αλχαμντουλιλάχ.

Ας συνεχίσουμε σημειώνοντας τα εξής: Δεν υπάρχουν επίσημα έγγραφα που να απαντούν στην ερώτηση του τίτλου του άρθρου. Υπάρχουν πολλά καυτά πράγματα εκεί έξω, αλλά η αξιοπιστία τους περιορίζεται σε αυτούς που λένε και γράφουν. Το πιο σημαντικό σημείο: οι τουρκικές Αρχές, ιδιαίτερα, σιωπούν πλήρως γι’ αυτό το θέμα. Η σιωπή λέει πάντα πολλά.

Πού και πότε ξέσπασε η φωτιά, ποιος το έκανε, γιατί έγιναν όλες αυτές οι συζητήσεις, έγραψε η ιστορικός Ayşe Hür στην εφημερίδα «Taraf» στις 14/09/2008, ένα άρθρο με τίτλο «Ποιος σκότωσε την όμορφη Σμύρνη μου το 1922;». Επειδή δεν υπάρχει πρόσβαση στο αρχείο της «Taraf», αναδημοσίευσε το άρθρο της στο KisaDalga, προσθέτοντας ορισμένα στοιχεία.

Εγώ απλώς θα κάνω σχηματικά την ερώτηση «Ποιος το έκανε;» και θα πω τη γνώμη μου. Για το θέμα αυτό υπάρχουν έξι θεωρίες:

1) Η φωτιά ξεκίνησε από μόνη της: Όσοι γνωρίζουν τη Σμύρνη ξέρουν ότι είναι ο μπάτης που σώζει την πόλη το καλοκαίρι από την υγρασία και τη ζέστη. Υπάρχει και ο γαϊδουρινός μπάτης. Στη ζέστη του καλοκαιριού η φωτιά ξέσπασε και εξαπλώθηκε εξαιτίας του γαϊδουρινού μπάτη. Επειδή όμως γνωρίζουμε πολύ καλά ότι η φωτιά προήλθε από πολλά μέρη ταυτόχρονα, αυτή η πιθανότητα είναι μηδενική.

2) Την έκαψαν οι Τούρκοι: Φανατικοί Τούρκοι έκαψαν μη μουσουλμανικές γειτονιές για να εξαφανίσουν την εικόνα της «άπιστης» Σμύρνης. Όμως, είχαν περάσει τέσσερις μέρες από τότε που ο τουρκικός στρατός απελευθέρωσε την πόλη. Γιατί οι Τούρκοι θα έκαιγαν τις καλύτερες γειτονιές της πόλης, αντί να τις καταλάβουν;

3) Ο Ελληνικός Στρατός την έκαψε: Οι Ελληνες στρατιώτες έφυγαν από την πόλη, που απελευθερώθηκε στις 9 Σεπτεμβρίου, το αργότερο στις 8 Σεπτεμβρίου. Πέρασαν πέντε μέρες από την αποχώρησή τους και μετά ξέσπασε η πυρκαγιά. Αρα, μηδενικές οι πιθανότητες.

4) Οι Ελληνες της πόλης έκαψαν τη Σμύρνη: Η Σμύρνη ήταν πάντα μια κατεξοχήν ελληνική πόλη. Στην Οθωμανική Αυτοκρατορία (και, φυσικά, στη Σμύρνη), κάθε εθνότητα θα βρισκόταν στον δικό της σκουπιδότοπο, δεν θα μπορούσε να επιβιώσει σε καμία άλλη γειτονιά. Αλλωστε, οι Ελληνες παρέμειναν στην πατρίδα τους για χιλιάδες χρόνια, ακόμη και μετά το πογκρόμ της 6ης-7ης Σεπτεμβρίου, που είναι η εθνική μας ντροπή. Και μόνο το 1964, οπότε ο πρωθυπουργός Ινονού αποφάσισε να τους απελάσει λόγω του Κυπριακού, έφυγαν αναγκαστικά εκείνοι που διατηρούσαν την ελληνική υπηκοότητα. Ακόμη και στην Κωνσταντινούπολη, που έχει σήμερα 16.000.000 πληθυσμό, οι Ελληνες είναι γύρω στους 2.000 (δύο χιλιάδες).

Διαβάστε την συνέχεια στο newsbreak