Η αυγή ενός νέου παραδείγματος

Ο «νέος άνθρωπος» με τα μάτια των πλέον ειδικών

«Δεν έχω να πω πολλά, στην πραγματικότητα έχω να πω ένα μόνο: Κανείς δεν μπορεί να κάνει του κεφαλιού του. Είμαστε εδώ για να βοηθήσουμε,   να εξηγήσουμε, να συνδράμουμε, αλλά του κεφαλιού του κανείς. Σε αντίθετη περίπτωση θα σφραγισθούν οι περιοχές, ακόμη και σπίτι-σπίτι… Δεν είναι ούτε απειλή, ούτε προειδοποίηση. Είναι απόφαση και θα γίνει έτσι αν χρειαστεί».

O υπουργός προστασίας του πολίτη, σχετικά με την εφαρμογή των μέτρων περιορισμού κατά της covid-19 – Δεκέμβριος 2020

Τον Μάιο του 2021, το think-tank Development, Concepts and Doctrine Centre (DCDC) του αγγλικού υπουργείου άμυνας, σε συνεργασία με ένα αντίστοιχο γερμανικό, το German Bundeswehr Office for Defence Planning, παρουσίασαν μια έκθεση βασισμένη σε έρευνες και μελέτες «ειδικών της άμυνας» σχετικά με τις προοπτικές της «ανθρώπινης επαύξησης», τις εφαρμογές της σήμερα και στο άμεσο μέλλον, καθώς και τα ερωτήματα-προϋποθέσεις που είναι απαραίτητες για την «επιτυχημένη» εφαρμογή της.
Η έκθεση αυτή, των 110 σελίδων, παρουσιάζει με ξεκάθαρο τρόπο (χωρίς διακοσμητικές φλυαρίες) την επιστημονική προσέγγιση για τον άνθρωπο του «νέου παραδείγματος», με την ωμότητα που χαρακτηρίζει τον μιλιταριστικό λόγο· αναδεικνύοντας έτσι τον πραγματικό χαρακτήρα του «εθνικού συμφέροντος» των δυτικών φιλελεύθερων δημοκρατιών. Ενώ και εδώ χρησιμοποιούνται κάποια παραδείγματα «καλής χρήσης» των νέων τεχνολογιών (όπως για παράδειγμα της γενετικής μηχανικής), το κείμενο στο σύνολό του αποτελεί μια τεχνο-στρατιωτική ανάλυση της έννοιας του σώματος και των απαραίτητων αναδιαρθρώσεων σε αυτό, ως απάντηση στις απαιτήσεις των διακρατικών (και όχι μόνο) ανταγωνισμών στον 21ο αιώνα.

Έτσι, μια σύγκριση της βίαιης αναδιάρθρωσης που συμβαίνει στο κοινωνικό εργοστάσιο με αφορμή την covid-19, της στρατιωτικής διαχείρισης των ανθρώπινων σχέσεων και συμπεριφορών για την «ασφάλειά» μας απέναντι στον «αόρατο εχθρό» και της προβολής της «επιστημονικής Αλήθειας των ειδικών» ως το ευαγγέλιο μιας νέας θρησκείας, με την «στρατιωτική ειλικρίνια» που χαρακτηρίζει τις παρακάτω αναφορές, ίσως μας βοηθήσει να δούμε πιο καθαρά για ποιόν πόλεμο μιλάμε πραγματικά.

Ηέκθεση χωρίζεται σε έξι κεφάλαια και θα μεταφέρουμε αρχικά κάποια κεντρικά σημεία που αναφέρονται στο απαραίτητο πλαίσιο για την εφαρμογή, και στη συνέχεια τα δύο πρώτα κεφάλαια που εισάγουν την έννοια της ανθρώπινης επαύξησης, περιγράφουν τις δυνατότητες και την αναγκαιότητα και παρουσιάζουν περιληπτικά τις διαθέσιμες τεχνολογίες. Οι πληροφορίες που παρουσιάζονται, σχετικά με τις διάφορες τεχνολογίες, ίσως να είναι οικείες σε όσους και όσες ασχολούνται με τα θέματα των νέων τεχνολογιών· όμως η επιλογή μας να τις παρουσιάσουμε ως έχουν, έχει περισσότερο να κάνει με την θέση από την οποία διατυπώνονται. Αφού οι αναφορές ενός στρατιωτικού βραχίονα για την «αναγκαιότητα κατασκευής αποτελεσματικότερης πλατφόρμας για την εισαγωγή γενετικού υλικού στο ανθρώπινο σώμα», για παράδειγμα, έχουν μεγαλύτερη βαρύτητα από τις αντίστοιχες σε ένα καθεστωτικό περιοδικό τεχνολογίας, τύπου wired. Ή μήπως όχι;

Το απαραίτητο πλαίσιο για την προώθηση της ανθρώπινης επαύξησης

Ηανθρώπινη επαύξηση αποτελεί την βασική εικόνα για το τι βρίσκεται πέρα από τη σημερινή εποχή της πληροφορίας (Information Age) - τον ερχομό της εποχής της βιοτεχνολογίας (Biotech Age). Η εποχή της βιοτεχνολογίας θα εστιαστεί στην ανθρώπινη επαύξηση. Δεν θα είναι πλέον επαρκές να θεωρούμε τους ανθρώπους απλώς ως χρήστες, για τη λειτουργία της μηχανής. Η διεπιστημονική φύση της ανθρώπινης επαύξησης θα καταστήσει το σημερινό μοντέλο άμυνας, που βασίζεται στη βιομηχανική εποχή, αναποτελεσματικό. Η άμυνα πρέπει να αναδιοργανωθεί για να συναντήσει ένα μέλλον που θα απαιτεί μια ανθρωποκεντρική προσέγγιση στον πόλεμο όπου το άτομο θα είναι οπλισμένο με τις δυνατότητες πλήρως ενσωματωμένες σε μια ενιαία πλατφόρμα.

Ηανθρώπινη επαύξηση φέρνει στο προσκήνιο τις επιστήμες της ζωής. Η άμυνα θα χρειαστεί να αναπτύξει μια πιο αποτελεσματική σχέση με εκείνους που εργάζονται στις επιστήμες της ζωής, καθώς η διπλή χρήση των αναδυόμενων τεχνολογιών ανθρώπινης επαύξησης γίνεται πιο σαφής. Οι κυβερνήσεις θα πρέπει να συνεργαστούν με την επιστημονική κοινότητα για να δημιουργήσουν ένα πλαίσιο που να διασφαλίζει και να υποστηρίζει την εθνική ασφάλεια υποστηρίζοντας παράλληλα τη συνεργασία.

Ηεξάρτηση από τα προσωπικά δεδομένα για την ανάπτυξη της ανθρώπινης επαύξησης θα δημιουργήσει σημαντικές προκλήσεις για την ασφάλεια των δεδομένων και την προστασία της ιδιωτικής ζωής. Τα πλαίσια για την εξασφάλιση αυτών των δεδομένων θα πρέπει να είναι τόσο εθνικής όσο και διεθνούς φύσης, διασφαλίζοντας ότι θα διαμοιράζονται εύκολα και θα χρησιμοποιούνται για το κοινό καλό, αλλά θα είναι και καλά προστατευμένα.

Οι οικονομικές δυνάμεις θα έχουν ισχυρή επιρροή στην ανάπτυξη της ανθρώπινης επαύξησης και μπορεί να μην είναι προς το συμφέρον της κοινωνίας. Ο ιδιωτικός τομέας μπορεί να χρησιμοποιήσει περισσότερους πόρους και να έχει μεγαλύτερη οργανωτική ευελιξία από τα κρατικά ιδρύματα, πράγμα που σημαίνει ότι θα παραμείνουν στην αιχμή της έρευνας για την επαύξηση του ανθρώπινου δυναμικού. Οι βελτιώσεις θα είναι ιδιαίτερα κερδοφόρες και οι εταιρείες είναι πιθανό να επικεντρωθούν στην ανθρώπινη επαύξηση που είναι προσοδοφόρα και όχι σε ό,τι έχει το μεγαλύτερο όφελος για την ανθρωπότητα. Η ένταση μεταξύ των κρατών, των κοινωνιών και των δυνάμεων της αγοράς δεν είναι κάτι καινούργιο, αλλά οι συνέπειες μιας κακής διαχείρισης θα μπορούσαν να είναι πιο σοβαρές στην περίπτωση ισχυρών τεχνολογιών ανθρώπινης επαύξησης.

Δεν μπορούμε να περιμένουμε τον «ηθικό διάλογο» για την ανθρώπινη επαύξηση να αποφασίσει για εμάς· πρέπει να είμαστε μέρος της συζήτησης τώρα. Οι ηθικές επιπτώσεις είναι σημαντικές αλλά όχι ανυπέρβλητες· η έγκαιρη και τακτική δέσμευση θα είναι ουσιαστική για να παραμείνουμε στην πρώτη γραμμή αυτού του τομέα. Η «ηθική οπτική» για την επαύξηση του ανθρώπου θα αλλάξει και αυτό θα μπορούσε να συμβεί γρήγορα. Ίσως να υπάρχει ηθική υποχρέωση για επαύξηση των ανθρώπων, ιδιαίτερα σε περιπτώσεις που θα προάγει την ευημερία ή θα μας προστατεύει από νέες απειλές. Θα μπορούσε να υποστηριχθεί ότι οι θεραπείες που περιλαμβάνουν νέες διαδικασίες εμβολιασμού και θεραπείες γονιδίων και κυττάρων είναι παραδείγματα ανθρώπινης επαύξησης που βρίσκονται ήδη σε εξέλιξη.

Ηανάγκη για εφαρμογή της ανθρώπινης επαύξησης πρέπει τελικά να υπαγορεύεται από το εθνικό συμφέρον. Οι χώρες μπορεί να χρειαστεί να αναπτύξουν και να χρησιμοποιήσουν την ανθρώπινη επαύξηση ή αλλιώς να διακινδυνεύσουν να παραδώσουν την επιρροή, την ευημερία και την ασφάλεια σε εκείνους που θα το κάνουν. Οι εθνικοί κανονισμοί που υπαγορεύουν τον ρυθμό και το εύρος της επιστημονικής έρευνας αντικατοπτρίζουν τις κοινωνικές απόψεις, ιδιαίτερα σε δημοκρατίες που είναι πιο ευαίσθητες στην κοινή γνώμη. Το μέλλον της ανθρώπινης επαύξησης δεν πρέπει, ωστόσο, να αποφασίζεται από ηθικολόγους ή την κοινή γνώμη, αν και οι δύο θα είναι σημαντικές φωνές. Μάλλον, οι κυβερνήσεις θα πρέπει να αναπτύξουν μια σαφή πολιτική θέση που θα μεγιστοποιεί τη χρήση της ανθρώπινης επαύξησης προς υποστήριξη της ευημερίας και της ασφάλειας, χωρίς να υπονομεύει τις αξίες μας.

Ηδιακυβέρνηση στις δυτικές φιλελεύθερες κοινωνίες και τους διεθνείς οργανισμούς δεν είναι ήδη σε θέση να συμβαδίσει με την τεχνολογική αλλαγή και η περίπτωση της υιοθέτησης της επαύξησης του ανθρώπου θα επιδεινώσει αυτήν την τάση. Η εθνική και διεθνής διακυβέρνηση θα αμφισβητηθεί από τις μυριάδες επιπτώσεις της υιοθέτησης τεχνολογιών επαύξησης του ανθρώπου. Αυτό θα μπορούσε να οδηγήσει σε μια νέα κούρσα εξοπλισμών και ενδοκρατικές εντάσεις αν δεν αντιμετωπιστούν προσεκτικά μέσω πρώιμου και τακτικού διαλόγου.

[...]

...η συνέχεια στο έντυπο τεύχος του Cyborg.
[ σημεία διακίνησης ]

Wintermute

από sarajevomag