Από την πολιτική ορθότητα στο social correct

Του Χρύσανθου Ξάνθη

Για την πολιτική ορθότητα έχει ήδη γίνει πολλή συζήτηση. Και ήταν χρήσιμη μέχρι ενός σημείου. Από εκεί και μετά οι καρικατούρες της αδικούν –έως και γελοιοποιούν– ακόμα και την αρχική σύλληψη. Όπως άλλωστε συμβαίνει και με τόσα άλλα φαινόμενα, ιδέες και πρακτικές. Επίσης, η πολιτική ορθότητα ήταν σχετικά οριοθετημένο ζήτημα σε κάποια περιβάλλοντα και συνάφια που αρέσκονται σε τέτοιες αντιπαλότητες και διαξιφισμούς. Εντός και εκτός διαδικτύου. Έτσι λοιπόν μπορεί κανείς να υποστηρίξει πως το όποιο κακό ήταν μικρό.

Μήπως όμως έχει πια αρχίσει να εμφανίζεται το σόσιαλ κορέκτ; Και δεν εννοώ στα σόσιαλ αλλά στην πραγματική ζωή. Κάτι πολύ πιο διάχυτο στην κοινωνία από ό,τι το πολίτικαλ και άρα μάλλον πιο επικίνδυνο και ολοκληρωτικό. Ενίοτε τα πειράματα με πιθήκους είναι εξαιρετικά χρήσιμα, όχι για τους ίδιους, αλλά για τις ανθρώπινες κοινωνίες. Υπάρχει λοιπόν το πείραμα με την τιμωρία συγκεκριμένων πιθήκων που πήγαιναν προς την τροφή. Μέσα σε λίγες ημέρες το πλήθος είχε πάρει το μάθημά του και δεν πλησίαζε τις μπανάνες. Όταν αντικατέστησαν έναν πίθηκο, ο νέος κινήθηκε προς την τροφή. Οι υπόλοιποι που ήξεραν, τον σταμάτησαν και μάλιστα βίαια. Λογικό! Το εντυπωσιακό είναι πως όταν αντικαταστάθηκαν όλοι οι πίθηκοι που είχαν άμεση εμπειρία με άλλους που δεν είχαν ζήσει την τιμωρία κανείς δεν πλησίαζε τις μπανάνες. Είχε ενσταλαχθεί στην «κοινωνία» τους το ότι δεν πάμε προς τα εκεί. Και μάλιστα χωρίς να εξασκείται βία, ούτε από τους «πειραματιστές», ούτε από τα υποκείμενα του πειράματος. Το ωραίο βέβαια είναι πως οι μπανάνες συνεχίζουν να είναι εκεί (δημοκρατία έχουμε…) αλλά κανείς δεν τις πλησιάζει. Κάποιοι θα υποστηρίξουν πως άλλο οι μαϊμούδες κι άλλο οι άνθρωποι. Είναι σίγουροι για αυτό; Ή μήπως πρόκειται για έναν ανθρωποκεντρικό εγωισμό που έχει χωνευτεί εδώ και αιώνες στα μυαλά των κοινωνιών;

ΤΟ ΣΟΣΙΑΛ ΚΟΡΕΚΤ είναι οι αόρατοι κανόνες μιας –υπό ολοένα και πιο διευρυνόμενο έλεγχο– κοινωνίας που βασίζεται στο φόβο και στην άγνοια ή για να το πούμε διαφορετικά σε μία στανταρισμένη και μερική γνώση για το τι επιτρέπεται και τι όχι. Μεγάλοι διανοητές μιλούν για το ότι όλα θα κριθούν από τη δυνατότητα της αναπαραγωγής ενός συστήματος που δεν θα βασίζεται στη βία αλλά στην «κοινωνική ορθότητα», δηλαδή στα όρια που η ίδια η κοινωνία βάζει μπροστά της. Όταν βέβαια ένας «πίθηκος» τολμήσει να κινηθεί, η βία θα εξασκηθεί από τους «συντρόφους» του. Εάν τώρα επιχειρηθεί εξέγερση όλων των «πιθήκων», προφανώς οι «πειραματιστές» θα έχουν τρόπους να την καταστείλουν…

Το γεγονός του κορωνοϊού θεριεύει στα μυαλά των ανθρώπων το «σόσιαλ κορέκτ». Παράγει σε μεγάλη κλίμακα την «ορθή κοινωνική συμπεριφορά», αντικαθιστά με ταχείς ρυθμούς την πραγματική ζωή με την εικονική, αποστεώνει κοινωνικούς χώρους

Το γεγονός του κορωνοϊού θεριεύει στα μυαλά των ανθρώπων το «σόσιαλ κορέκτ». Παράγει σε μεγάλη κλίμακα την «ορθή κοινωνική συμπεριφορά», αντικαθιστά με ταχείς ρυθμούς την πραγματική ζωή με την εικονική, αποστεώνει κοινωνικούς χώρους – έως και τους καταργεί. Είναι η πρώτη φορά που σαν κοινωνίες αντιμετωπίζουμε το «σοσιαλ κορέκτ»; Όχι βέβαια. Από την αλληγορία της σπηλιάς του Πλάτωνα μέχρι την ησυχία στα πρώτα χρόνια της δικτατορίας και χίλια δύο άλλα παραδείγματα, αυτό γινόταν. Αυτό όμως που σήμερα αλλάζει είναι το τεράστιο μέγεθος, η υπαγωγή της «επιστήμης και των επιστημόνων» στο πείραμα, ο πληροφοριακός ζουρλομανδύας που έχει αγκαλιάσει ολοκληρωτικά κάθε έκφραση της ζωής.

Ο κος Νανόπουλος, από τους κορυφαίους αστροφυσικούς παγκόσμια, σε μια διάλεξή του στο εργοστάσιο Παπαστράτος (!) είναι εξαιρετικά αποκαλυπτικός: «Η γη έχει τελειώσει. Έχει πεθάνει. Μπράβο στον Έλον Μασκ, στη NASA, που ετοιμάζουν τον εποικισμό στο φεγγάρι, στον Άρη κ.λπ. Αυτοί που θα μείνουν εδώ –η τεράστια πλειοψηφία δηλαδή και όσοι επιβιώσουν– θα είναι σαν ένα τεχνολογικό πάρκο που κάποιοι θα έρχονται για να τους βλέπουν για εκπαιδευτικούς λόγους». Και επιμένει πως αυτό «δεν είναι επιστημονική φαντασία αλλά κάτι που έχει αρχίσει να προετοιμάζεται με γοργούς ρυθμούς». Ο ίδιος μάλλον εργάζεται για κάτι τέτοιο με ήσυχη την συνείδησή του και δεν κρατιέται… Αξίζει να τον παρακολουθήσετε. Απλά πρέπει να αντέξετε… Και αυτόν και το ακροατήριο που «πιθηκίζει». Α! είπαμε άλλο οι μαϊμούδες άλλο οι άνθρωποι.

ΓΙΑ ΝΑ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ να αλλάξεις κάτι πρέπει να το αντιληφθείς. Και πάλι το πιο πιθανό είναι να μην τα καταφέρεις. Εξεγέρσεις θα υπάρξουν, δεν είναι εκεί το ζητούμενο. Απέναντι στον «εξανδραποδισμό» υπάρχει η «μαθητεία». Χρειαζόμαστε ψήγματα σχεδίου, αφού όμως πρώτα αρχίσουμε να αντιλαμβανόμαστε. Ή όπως είπε ένας σύγχρονος Έλληνας φιλόσοφος, «χρειαζόμαστε περισσότερη Ιδεολογία και λιγότερη Τεχνολογία».

Υ.Γ.: Το αν οι άνθρωποι είναι πιο αποτελεσματικοί από τα πιθίκια μένει να αποδειχτεί…

από edromos